11.01.2013 Views

01 - O–ati Int. 1 - Ondare

01 - O–ati Int. 1 - Ondare

01 - O–ati Int. 1 - Ondare

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

honetan psikostasia edo arimen pisatzea gehitu zaio. Gonzalez<br />

de Zaratek, esangura hauekin batera, beste esangura<br />

humanista bat proposatzen du, Avilako apezpikuak zeukan<br />

Pico della Mirandolaren “Gizakiaren Duintasunaz” tratatuko<br />

kapitulu bati jarraiki 81 . Horretan Apaiz Nagusi gisa ageri<br />

zaigu Migel, eta bere lerroetan dioenez, “geure buruaz<br />

atarramentu ona ateratzen dugunok, filosofiaren banderen<br />

pean eskainiz gure zerbitzua, Teologiaren apaizgoaz markatuko<br />

gaitu, harribitxizko koroa baten antzera” 82 , zeren eta<br />

Migelek demonioa hiltzean, gizakia gaitzetik askatzen baitu,<br />

eta Jainkoa benetan ezagutzera eramaten.<br />

Deikundearen goiaingeru San Gabrielek galdu egun du<br />

eskuineko eskuan zeraman eta, Merkurio<br />

kristau baten antzera, Jainkoaren<br />

mezulari gisa aurkezten zigun<br />

zetroa. San Gabrieli buruz, Pico<br />

della Mirandolak honakoa idatzi<br />

zuen: “Osasun onera itzulirik jada,<br />

Gabriel etorriko da, Jainkoaren<br />

indarra, gurekin bizi izatera, eta<br />

ordena naturaleko mirarietan<br />

zehar eramango gaitu, Jainkoaren<br />

bertute eta boterea toki orotan erakutsiz”.<br />

San Rafaelek, Jainkoaren sendagaia esan<br />

nahi du, ezkerreko eskuan balaustre itxurako<br />

gurutze batez amaitutako makila bat<br />

darama, erromesen zaindari izaki, eta<br />

eskuinekoan, berriz, arrain bat du, Tobiasek<br />

modu harrigarrian bere aitaren itsutasuna<br />

sendatzeko erabili zuena. Aipatu humanista<br />

florentziarrak gonbidapena egiten du: “Jeremiasek<br />

esana denez heriotza leihoetatik<br />

sartu zela, eta gibela eta bihotza hondatu<br />

zituela, eska diezaiogun Rafaeli laguntza,<br />

berau baita zeruko sendagilea, moralaren<br />

eta dialektikaren botika osasungarriez<br />

sendatuko gaituena” 83 .<br />

On Rodrigo Mercado de Zuazolak<br />

Oñatin fundatu zuen ikastetxea Sancti<br />

Spiritus izenpeko egitea erabaki zuen,<br />

horrexengandik baitatorkigu jakinduria<br />

guztia. Horregatik gai hau aro<br />

modernoko ikastetxe eta unibertsitate<br />

askotan ageri da hainbat ikonografia<br />

baliatuta, izan baitaitezke Mendekostea, Espiritu<br />

Santuaren usoa edo suzko mihia 84 , beste-<br />

81 GONZÁLEZ DE ZÁRATE, J. Mª: Arquitectura e iconografía…, 63. or.<br />

LUZURIAGA SÁNCHEZ, G.: Catálogo de Incunables…, 163. or.,<br />

548. zk. Ioannis Pici Mirándola omnia opera. Venezia, 1519.<br />

82 MIRANDOLA, P. de la: De la dignidad del hombre. Edic. de L. Martínez<br />

Gómez. Ed. Nacional. Madril, 1984, 120. or.<br />

83 Ibid.<br />

84 VORAGINE, S. De la: La Leyenda Dorada, 1. Alianza. Madril, 1984,<br />

64<br />

lez de Zárate propone, junto a estos significados, otro<br />

humanista, siguiendo un capítulo del tratado “De la dignidad<br />

del Hombre” de Pico de la Mirándola, que poseía el<br />

obispo de Ávila 81 . En el se presenta a Miguel como Sumo<br />

Sacerdote que “a los que demos buena cuenta de nosotros,<br />

sirviendo bajo las banderas de la filosofía, nos marcará,<br />

como con corona de piedras preciosas, con el sacerdocio<br />

de la Teología” 82 pues, al matar al demonio, libera al<br />

hombre del mal y lo lleva al verdadero conocimiento de<br />

Dios.<br />

El arcángel de la Anunciación San Gabriel ha perdido el<br />

cetro que llevaba en la mano derecha y que lo acreditaba,<br />

cual Mercurio cristiano, como mensajero divino. Sobre él<br />

escribe Pico de la Mirándola: “Ya de nuevo restablecidos a<br />

buena salud, vendrá a morar con nosotros Gabriel, la fuerza<br />

de Dios, quien, llevándonos a través de los milagros del<br />

orden natural, mostrándonos por doquier la virtud y el poder<br />

de Dios”. San Rafael, que significa medicina de Dios, porta<br />

en su mano izquierda, como patrono de los peregrinos, un<br />

bastón terminado en cruz abalaustrada, en tanto que con la<br />

derecha sostiene un pez con el que portentosamente Tobías<br />

curó la ceguera de su padre. El citado humanista<br />

florentino invita a que, pues “según<br />

Jeremías, colándose la muerte por las<br />

ventanas, dañó el hígado y el corazón,<br />

invoquemos a Rafael, el médico celestial,<br />

que nos curará con los saludables fármacos<br />

de la moral y de la dialéctica” 83 .<br />

Don Rodrigo Mercado de Zuazola<br />

decidió poner el Colegio que fundó en<br />

Oñati bajo la advocación del Sancti<br />

Spiritus, de quien procede toda<br />

sabiduría. Por ello este tema aparece<br />

en numerosos colegios y<br />

universidades de la época moderna<br />

bajo diferentes iconografías,<br />

la Pentecostés, la paloma del<br />

Espíritu Santo o las lenguas<br />

de fuego 84 , como vemos<br />

por ejemplo en los remates<br />

de la fachada de la<br />

Universidad de Alcalá de<br />

San Migel (zaharberritze fasean,<br />

hegalik gabe).<br />

San Miguel (en restauración, sin alas).<br />

81 GONZÁLEZ DE ZÁRATE, J. Mª: Arquitectura e iconografía…, p. 63.<br />

LUZURIAGA SÁNCHEZ, G.: Catálogo de Incunables…, p. 163, nº<br />

548. Ioannis Pici Mirándola omnia opera. Venecia, 1519.<br />

82 MIRANDOLA, P. de la: De la dignidad del hombre. Edic. de L. Martínez<br />

Gómez. Ed. Nacional. Madrid, 1984, p. 120.<br />

83 Ibid.<br />

84 VORAGINE, S. De la: La Leyenda Dorada, 1. Alianza. Madrid, 1984,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!