Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
EIVS IN ORIENTE,…, hau da, “Jesus Belenen jaio zen, Judeako<br />
herri batean, Herodes zelarik errege. Garai hartan,<br />
ekialdeko jakintsu batzuk Jerusalenen aurkeztu, eta zera<br />
galdetu zuten: Non dago juduen errege jaio berria? Haren<br />
izarra ikusi dugu ekialdean (eta hari gurtza egitera gatoz)”<br />
(Mateo 2, 1-2). San Markosen ebanjelioa San Joan Bataiatzailearen<br />
predikazioarekin hasten da, “basamortuan deiadarka<br />
ari den ahotsarekin”; hau<br />
lehoiarekin identifikatu da.<br />
San Anton eta San Paulo<br />
eremutarrek bere otoitz-liburuak<br />
erakusten dituzte, hildakoen elizkizunetan<br />
eta Ama Birjinaren<br />
ohorezko arrendi txikerrean<br />
zabalik, hurrenez hurren. Antonianoen<br />
fundatzaileak zabalduriko<br />
orrialdeetan hildakoen elizkizunetako<br />
–OFICIVM DEFVUN-<br />
TOR(VM)- berset bat irakurtzen<br />
da, Joben jakinduriazko liburutik<br />
ateratako bat, honakoa dioena:<br />
MANV(S) TVAE FECERVN(T) ME<br />
TOTVM IN CIRCVUITV ET SIC<br />
REPENTE ME PRAECIPITAS ME.<br />
MEMENTO… (Job 10, 8-9), eta<br />
honen itzulpena honakoa da:<br />
“Zure eskuek itxuratu ninduten,<br />
gauza egin ninduten eta gero,<br />
suminduraz, suntsitu egin nahi<br />
naute!. Gogora ezazu...” (buztina<br />
lantzen den moduan egin<br />
ninduzuela, eta hautsetara itzuli<br />
behar nauzula). 118. salmoaren<br />
hasiera, 73. berseta, errepikatzen du ezen “Zure eskuek<br />
egin eta itxuratu naute...” dio. San Paulo eremutarraren<br />
debozio liburuan Ama Birjinaren ofizioko –OFICIVM BEATE<br />
MARIA- (Officium Beatae Mariae Virginis) matutietako<br />
sarrera bat irakurtzen dugu, beste ofizio batzuetan ere ageri<br />
dena eta salmoetako batean oinarrituta dagoena, honako<br />
testu honekin: VENITE EXVLTEMVS DÓMINO, IVBI(LÉMVS<br />
DEO SALVTARI) NOST(RO): PRAE(OCCVOEMUS)…, honako<br />
itzulpenaz: “Zatozte, kanta diezaiogun pozarren Jainkoari,<br />
goretsi dezagun gure salbazioaren Haitza, goazen”<br />
(haren aurrera eskerronezko ekintzez, goretsi dezagun<br />
salmoez (95. salmoa (94). Erreinuko salmoa. Deia).<br />
II.5. Errepertorio profanoa. Zaharkinak, groteskoak,<br />
bestioiak eta zaldiak.<br />
Unibertsitateko kaperako erretaularen bazter edo sostengu<br />
zonetan, esate baterako banku nagusian eta gorputzetakoetan,<br />
pilastra, balaustre, mentsula eta kiribiltzarretan, errepertorio<br />
profano trinkoa dugu, motibo eta grotesko askotarikoez,<br />
XVI. mendearen erdialdeko eskultore-apaintzaileen<br />
San Anton. Liburua, hildakoen elizkizunetan zabaldua.<br />
San Antón. Libro con el oficio de difuntos.<br />
81<br />
IVDEORVM, VIDIMVS ENIM STELLAM EIVS IN ORIEN-<br />
TE,…, esto es, “Jesús nació en Belén, un pueblo de Judea,<br />
en tiempo del rey Herodes. Por entonces unos sabios de<br />
oriente se presentaron en Jerusalén, preguntando: ¿Dónde<br />
está el rey de los judíos que acaba de nacer?. Hemos visto<br />
su estrella en el oriente (y venimos a adorarlo)” (Mateo 2,1-<br />
2). El evangelio de San Marcos se inicia con la predicación<br />
de San Juan Bautista, la “voz<br />
que clama en el desierto”, que<br />
se ha identificado con el león.<br />
San Antón y San Pablo ermitaño<br />
presentan sus respectivos<br />
breviarios abiertos en las páginas<br />
que tratan del oficio de<br />
difuntos y el oficio parvo en<br />
honor de la Virgen María<br />
respectivamente. El fundador de<br />
los antoninos muestra las páginas<br />
abiertas en un versículo del<br />
oficio de difuntos –OFICIVM<br />
DEFVNTOR(VM)–, extraido del<br />
libro sapiencial de Job que reza<br />
así: MANV(S) TVAE FECERVN(T)<br />
ME TOTVM IN CIRCVUITV ET<br />
SIC REPENTE ME PRAECIPITAS<br />
ME. MEMENTO… (Job 10, 8-9)<br />
que, traducido, significa : “Tus<br />
manos me formaron, me plasmaron<br />
y luego, en arrebato, me<br />
quieren destruir!. Recuerda…”(que<br />
me hiciste como se<br />
amasa el barro y que al polvo<br />
has de devolverme). Repite el<br />
inicio del Salmo 118, versículo 73 que dice “Tus manos me<br />
han hecho y me han formado…”. En el libro devocional de<br />
San Pablo ermitaño leemos un <strong>Int</strong>roito de maitines del<br />
oficio de la Virgen María –OFICIVM BEATE MARIA– (Officium<br />
Beatae Mariae Virginis), común a otros oficios e inspirado<br />
en uno de los salmos con el siguiente texto: VENITE<br />
EXVLTEMVS DÓMINO, IVBI(LÉMVS DEO SALVTARI)<br />
NOST(RO): PRAE(OCCVOEMUS)…, cuya traducción es<br />
“Venid, cantemos gozosos al Señor, aclamemos a la Roca<br />
de nuestra salvación, vayamos” (ante el con acciones de<br />
gracias, aclamémosle con salmos) (Salmo 95 (94). Salmo<br />
del Reino. Invitatorio).<br />
II.5. El repertorio profano. Antigüallas, brutescos, bestiones<br />
y caballos.<br />
Inunda las zonas marginales o de asiento del retablo de la<br />
capilla universitaria, como el banco principal y los de los<br />
cuerpos, pilastras, balaustres, ménsulas y aletones, un<br />
denso repertorio profano con gran variedad de motivos y<br />
grutescos, que demuestran una vez más la capacidad crea-