52 berria 2010eko uztailaren 9a, ostirala Plaza › Bizia Sanferminak Iruñean DArgazkilarien objektibotik Haurren sanferminak. Horien eguna izan zen atzo, haurrena, etxeko gazteenena. Jaun eta jabe izan ziren, egun batez; eta sanferminak xaboi burbuila bilakatu zituzten. Akaso haiei utzi beharko genieke hurrengo sanferminetako egitaraua antolatzen, eta txupinazoa botatzen, eta karrikak apaintzen, eta... Sanferminak haurrentzat! JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS Buruhandiak gizona jan du. 150 urteko ibilbide luzea du Iruñeko Konpartsak atzean, baina, oraindik ere, taldeko buruhandiak gose dira. Gizona jan dute, bertze behin, haren hankek buruari bizia eman diezaioten. Hiriko karriketan barrena, batetik bertzera mugi dezaten. Besta gose delako burua. Haurren oihuen eta irrien gose. Sanferminen gose. Oraindik ere. 150 urteren ondoren. Gose. JESUS DIGES / EFE Maniarik gabe. Maniak zertarako? Loak entzierroaren ibilbidean harrapatzen bazaitu, etzan, hankak hesi gainean jarri, eta lo kuluxka egin. Hori baino hoberik ez dago. Sanferminek insomnioa eragiten dutenik ezin erran, behintzat. RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS Ezinezkoa posible. Kaleko artistak, horiek bai artista handiak. Lebitatzen ere badakite, argazkian argi geratzen denez. Ezinezkoa posible baita sanferminetan. Kontzentrazioa omen da giltza, eta sanferminetan kontzentratzea lortzea bada marka! J. MANTEROLA / ARP Hankak fresko. Hankak fresko eta burua... Hankak fresko dauden bitartean, gainontzekoak bost! Irudiko neskak, behintzat, kontent ageri dira piruek bezala hankak bustita. Unea betiko gordetzea bertzerik ez da falta. Patataaaa. LANDER F. ARROIABE / ARGAZKI PRESS
Sanferminak Iruñean DProposamenak GKonpartsen ibilbidea Erraldoien Konpartsak 09:30ean ekinen dio eguneko ibilbideari, autobus geltokitik. Orreaga, Amaia, Estafeta, Labrit eta Andre Maria Erreginaren karriketatik barrena ibiliko da. Atseden hartu eta gero, Xabier, Caldereria eta Mercaderesetik Udaletxeko plazara joanen dira. G Fermin line G Eguraldia GAUR Eguzkia, eta, tarteka, goibelak. pMax.: 31. Min.: 20. BIHAR Eguzkia nagusi, goibel artean. pMax.: 32. Min.: 17. Nafarroa Oinez Txokoan Txutxin Ibañezen kontzertua izanen da, 20:00etan. G Euskal egitaraua p13:00. Kanta-Bi Baiona koroa, Muthikon. p12:30. Gaiteroen emanaldia, Alegria de Iruñan. pBazkaria. Zaldiko Maldiko Elkartearen atarian atun jana, Karrikirik antolatua. Recoletas plazan, bazkaria, AEKk antolaturik. p21:00. Gazteluko plazan, herri dantzak (El Txistu); ondoren, Muxikoak. Laburrak Gazte bat zauritu dute labankadaz IRUÑEA ›Cadizko (Espainia) gazte bat labankadaz zauritu zuten herenegun gauean, hiriko Gazteluko plazan. Birikak zauritu zizkion labankadak, eta, ondorioz, ospitalera eraman behar izan zuten mutila. Iruñeko Udalak jakinarazi duenez, Espainiako selekzioaren elastikoa jantzita zuelako egin zioten eraso, iraindu eta gero. Zazpi tabernaren kontrako salaketa, zaratagatik IRUÑEA›Sanferminak hasi zirenetik, zazpi tabernaren kontrako salaketa jarri du Iruñeko Udaltzaingoak, zaratagatik, hiriko Alde Zaharrean. Gainera, auzo bereko Descalzos karrikan «legez kanpoko kontzertua» ematen ari zen taldeko kideak soinu ekiporik gabe gelditu dira, udaltzainek kendu baitzieten uztailaren 7ko goizaldean. ‘Berria.info’-k webgune @ berezia du Iruñeko sanferminei buruz, helbide honetan: www.berria.info/ sanferminak10 Edurne Elizondo Iruñeko Erraldoien eta Buruhandien Konpartsaren historia luzeak erakunde horri lotutako hamaika pertsonak osatutako zerrenda izan du. Azken 150 urteotan, iruindar anitzek Iruñeko erraldoiak dantzarazteko, zaintzeko eta apaintzeko ardura hartu dute. Zerrenda horretan nabarmentzen diren izenen artean, zalantzarik gabe, Pedro Trinidadena da aipatu beharreko bat. Erraldoiak dantzan jartzen maisu izan zen. 1891. urtean jaio zen, Iruñean, eta konpartsaren munduan mugitu direnen artean betiko gogoratuko dute haren alaitasuna, erraldoiak dantzan jartzeko zuen zaletasuna, eta panpinak sorbaldan hartuta egiten zituen saio luzeak. Dantzatzen hasi, eta orduak konturatu gabe joaten zitzaizkion, besten zurrunbiloan sartuta. Urte luzez izan zen konpartsako kide, eta, denbora horretan, Amerikako errege-erreginak eta Europako erregina jarri zituen dantzan. Erraldoiek kolperen bat edo hartzen zutenean, halaber, hark konpontzen zituen. Haien zauriak maitasun osoz sendatzen zituen. Haien arropak, gainera, etxean garbitzen zituen. Beti zegoen erraldoien alde edozer gauza egiteko prest. Dantzarazten zituenean, erreminta kaxa gainean eramaten zuen beti, zerbait gertatuz gero konpondu ahal izateko. Europako erregina dantzatzen zuen garaian, panpi- G Eguneko egitaraua p06:45. Diana. p08:00. Hirugarren entzierroa. p09:00. Erraldoiak eta Buruhandien Konpartsa. p10:45. Zezen jaialdia. p11:30. Hauek festa hauek! p12:00. Harrera, udaletxean, Baiona hiri senidetuari, senidetzearen 50. urteurrenean. Jota kantaldia, Sarasate pasealekuan: Raices Navarras. Herri kirolak, Foruen plazan. Nafarroako trontzalarien txapelketa, aizkolariak. p12:30. Herri musika. p13:00. Harmonie Bayonnaise naren barruan gordetzen zituen erramintak, eta, ondorioz, tresnazain erraten zioten erraldoi horri. 1947. urtean zendu zen Trinidad. Haren heriotzak arrasto sakona utzi zuen erraldoien konpartsan, taldeko arima izan baitzen urte luzez. Konpartsa maite zuen, eta sumatzen zitzaion. Txapelketa Trinidadek utzitako hutsarekin amaitu zen 1940ko hamarkada; 1950ekoa, berriz, konpartsaren ekimen batekin bukatu zen. Zezen-plazan erraldoien dantzen txapelketa antolatu zuten, 1959ko udan. Uztailaren 12an egin zuten. Txapelketarekin batera, herri kirolak antolatu zituzten toki berean. Harri-jasotzaileen eta aizkolarien saioen artean atera ziren Nafarroako hainbat herritako erraldoiak dantzara plazara. Iruñeko Konpartsako Asiako erraldoien bikoteak irabazi zuen lehendabiziko saria. Bigarren, berriz, Zangozako bertze bikote bat sailkatu zen. Txapelketa amaituta, Iruñeko karrikak hartu zituzten parte-hartzaile guztiek, gaitarien laguntzarekin. Francisco Sorozabal zen txapelketa egin zen garai hartan konpartsako arduraduna. 1960ko hamarkadan postuan jarraitu zuen. Hamarkada horretan, hain zuzen, oraindik urtero ospatzen den Iruñea eta Baiona hirien arteko adiskidetze ituna sinatu zuten. 1960ko ekainean egin zuten hitzarmena. Baionako agintariak sanferminetan Iruñera etorri ziren, eta, konpartsak, noski, parte musika banda. Euskal Musika, Taconera parkean. p13:30. Harrera, udaletxean, Yamaguchi, Paderborn eta Kolonbiako Pamplona hiri senidetuei. p17:30. Plazako zaldunen, mandakoen eta musika bandaren desfilea. p18:00. Hauek festa hauek! p18:30. Hirugarren zezenketa. p20:00. Dantzaldia. p20:30. Gazte dantzaldia. Herri musika, Basotxoan. Galizia. p22:00. Zezensuzkoa. hartu zuen iruindarrek Baionako ordezkariei egindako harrera ekitaldian. Gaur, adiskidetze itun horren 50. urteurrena ospatuko dute Iruñeak eta Baionak, herriko etxean. 1960ko hamarkadak eman zuen bertze egun garrantzitsurik Iruñeko erraldoientzat; tartean, 2010eko uztailaren 9a, ostirala berria 53 Bizia ‹ Plaza p22:00. Nat & Wats, Arranon. p23:00. Su festa. p23:30. Foru zuzenekoa, Foruen plazan: Doctor Deseo eta Big Member. Dantzaldia, Gurutzeko plazan, Carisma orkestrarekin. p00:00. Dantzaldia, Antoniutti parkean: Makro Disko Mugikorra. Plaza Zabalik, Gazteluko plazan: Euskal Musika, Taconera parkean: Sexty Sexers. p00:30. Burgoen plazan, Angela Brown Blues Band. p01:00. Luziano’s Show. Pedro Trinidad urte luzez izan zen Iruñeko Konpartsako kide; erraminten kaxa berak dantzarazten zuen Europako erreginaren barruan gordetzen zuen, bidean edozein arazo konpondu ahal izateko. Konpartsako tresnazaina 150 urte, unetxo erraldoiak Konpartsa, 1917. urteko San Fermin egunean. 1918KO SANFERMINETAKO PROGRAMA euren ibilbide luzean egin duten bidaiarik inportantenetako batena: erraldoiek hegazkina hartu zuten New Yorkera joateko, 1965. urtean. Bertze atal bat merezi dute Iruñeko panpinek AEBetako hirian egin zituzten dantzek eta paseoek, hori bertze istorio bat baita.