ΕΝ∆ΗΜΙΚΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΤΩΝ ΚΥΘΗΡΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΙΟΣ Χρησιµοποιούµενα µέρη: Ο φλοιός και τα φύλλα. Εποχή συλλογής: Απρίλιος-Μάιος. Εποχή άνθησης: Απρίλιος-Μάιος. Προσοχή! Σε υψηλές δόσεις, πάνω από 6-10 γ ραµ., προκαλεί βό µβο στα αυτιά και κεφαλαλγίες. Σε ακόµη µεγαλύτερη δόση προκαλεί τύφλωση και καµιά φορά αιµορραγίες. 161
ΕΝ∆ΗΜΙΚΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΤΩΝ ΚΥΘΗΡΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΙΟΣ Οικογένεια SCROPHULARIACEAE Scrophularia peregrina L. Κν. Bρωµόχορτο, βρωµοζάκι Γ.Ε: Ν και ∆ Ευρώπη, Β Αφρική, Ν∆ Ασία, Συρία. Κύθηρα: ∆ της Χώρας 140 µ., Β∆ του Ποταµού 340µ., Καραβάς 120µ., Φόνισσα 270µ., Μανιτοχώρι 180µ. Βιότοπος: Αγροί σε αγρανάπαυση, τοίχοι, υγρότοποι, κήποι. Περιγραφή: Ετήσιο φυτό, λείο, µέχρι 90 εκ., µε βλαστό τετράγωνο, συχνά κοκκινωπό. Φύλλα σκουροπορφυρά, στη µασχάλη των ανώτερων φύλλων, µε 5 σέπαλα και στεφάνη σε σχήµα φουσκωτού σωλήνα, µε µεγάλο δίλοβο πάνω χείλος. Ωοθήκη επιφυής µετατρεπόµενη σε στρογγυλωπή κάψουλα µε στενό ράµφος στην κορυφή. ∆ραστικές ουσίες: Το φυτό περιέχει τις σαπωνίνες διοσµίνη και ασπεριδίνη. για τους πόνους του έρπητα, τον κνησµό και τις αιµορροΐδες. Εποχή άνθησης: Ιούνιος-Αύγουστος. Προσοχή! Φυτό δηλητηριώδες! µέχρι 10 εκ., αντίθετα, επαλλάσοντα στην κορυφή, ωοειδή έως καρδιόσχηµα. Άνθη 6-9 χιλ, Εφαρµογή-παρασκευή: Σε έγχυµα είναι τονωτικό, καθαρτικό και διεγερτικό. Τα φύλλα του χρησιµεύουν στην κατασκευή εµπλάστρων για τις χοιράδες και τη σκλήρυνση των αδένων του λαιµού. Η ρίζα του κονιορτοποιηµένη, ανακατεµένη σε ίσα µέρη µε λίπος, αποτελεί µια αλοιφή κατευναστική 162