Kyahi Hamongkarsa - Gamelan group Marsudi Raras

Hoofdstuk II, De vervaardiging van de pencon-instrumenten
In 1907 schreven E.D.W. Jacobson en Mr. J.H. van Hasselt zeer uitvoerig over het gieten,
smeden en stemmen van bronzen gongs te Semarang. Dit artikel werd uitgegeven als:
De gong fabricatie te Semarang.
Publicatie uit ’s Rijks Etnografisch Museum, Serie II nr. 15, 1907.
Plaat 1. De besalèn tijdens het verhitten van de te smeden gong.
De cirkelvormige lichte plek op de achtergrond is de kratervormige opening van de haard. Deze is feitelijk
niets anders dan een uit houtskool opgebouwde heuvel.
De panji (smid) zit, met zijn benen in de kuil, op de grond voor het vuur. Met behulp van de twee penyukats,
die steunen op een houten lat, bewerkt hij het werkstuk dat in het vuur ligt.
Op het lager gelegen gedeelte rechts zitten twee helpers (nulup en ngaroni), die in dit geval twee
blaasbalgen bedienen. Links van hen, aan de rand van het verhoogde gedeelte, staat de watu mindhan, met
daar vlak voor de palu (ijzeren hamer).
Links vooraan zie je het kleine cementen waterbakje (kobokan) met de van rijststengels gemaakte kwast
(kobyok). Vlak voor de voeten van de panji is het bovenvlak van de watu plarapan zichtbaar.
Direct naast de panji liggen de handbeschermers en de tangen waarmee hij bij het smeden de gong zal
vasthouden. Tussen de vier hamers kan men de watu tandhes zien en de ophoging van leem (luluh), welke tot
steun dient voor de gong bij het smeden.
Op de achtergrond links zit een van de smeden te wachten totdat het werkstuk voldoende heet is om
gesmeed te worden.
Op de achtergrond rechts staat een uit bladeren en bamboe gevlochten korf waarin de houtskool wordt
aangeleverd. Links daarvan staan enkele ronde vormen voor het gieten van de lakar.
14