Kyahi Hamongkarsa - Gamelan group Marsudi Raras

cakilan: ronde, houten pin die vooral in Solo
gebruikt wordt om de twee ophangkoorden van
een gong/kempul aan elkaar te bevestigen.
candrasenkala: chronogram; de getallen
0 t/m 9 hebben een bepaalde betekenis.
canthélan: een haak waaraan, vooral in Yogya de
gong/kempul wordt opgehangen.
Caraka Kembang: “Vertegenwoordigers van de
cultuur van Indonesië.” Gamelangezelschap van
de Indonesische ambassade. Let. “Ontluikende
Bloem”.
celempung: grote, laaggestemde siter zonder
klankgat, is slechts aan één kant te bespelen.
cemengan: niet gepolijste, dus zwarte gong.
cocor mindhan: kort, vierkant ijzeren hamertje.
cocor seletan: zeer klein ijzeren hamertje.
congklok: een gebakken buis van zwarte klei en
zand.
contong: kleine stukjes vlechtwerk, die als
handschoen dienst doen.
ndaliti: speciale behandeling van de vormen
waarin de gongspijs gegoten wordt.
dandang: koperen rijstketel.
desa: dorp.
desa Kenteng: hier werden heel vroeger de
geschikte stenen voor de aanbeelden gehaald.
dhempok: lagere, afgevlakte vorm van een
bonangketeltje.
dhendha: 1. tabuh voor gong/kempul. 2.
tussenschotje bij de bonang waardoor de pluntur
loopt. 3. het zijstuk van een rancakan 4. dhendan
dhendhan: ronde houten bovenkant van een
slenthem of gendèr waardoor de uiteinden van de
pluntur lopen.
dudu: de rand van een gong of ander pencon-
instrument.
dungu: 1. ondergronds gemetseld kanaal in een
haardkuil. 2. algemene benaming voor de gehele
smeedplaats.
dupa madu: honingwierook.
endhas: oude Javaanse benaming voor de pencu.
gadhangan: algemene benaming voor een gong
zolang de opstaande rand nog niet is omgebogen.
gamelan algemene benaming voor een orkest dat
voornamelijk bestaat uit bronzen
slaginstrumenten.
gamelan gadhon: gamelanuitvoering met
uitsluitend de alusan-instrumenten, zang en gong.
gambang: xylofoon.
64
gambang gangsa: bronzen gambang welke alleen
nog in sommige ceremoniële gamelans wordt
gebruikt.
gambang kayu: houten xylofoon.
gangsa: 1. hoog-Javaans voor gamelan. 2.
gongspijs bestaande uit 10 delen roodkoper en 3
delen tin.
garan: 1. houten handgreep van een béndha. 2.
houten handgreep in het algemeen.
gayor: gong/kempul standaard.
geblok: ijzeren hamer.
digecak: gietproeven nemen, om te zien of het
mengsel van koper en tin goed is.
gecakan: klein schijfje brons om samenstelling
gangsa te bepalen.
gedebog pisang: stam van een bananenboom.
gendèr: gamelan instrument met dunne bronzen
of koperen wilah, die elk rusten op een resonator.
gendèr panerus: als gendèr maar nu een oktaaf
hoger gestemd.
gendhang setangkep: offergave in de vorm van
twee trossen bananen, als symbool voor mungaling
karep.
gendhing: 1. algemene benaming voor een
gamelan compositie. 2. bepaalde grotere gamelan
melodieën. 3. kan ook gamelan betekenen.
gendhing kemanak: zangstuk begeleid door
kendhang, kemanak, ketuk, kenong en gong.
golèkan: bovenste stuk van de zijkant van
slenthem of gendèr. Zie: dhendhan.
gong ageng: de grote gong (in hoog-Javaans),
die altijd aan het einde van een gendhing wordt
aangeslagen.
gong baung: gong die geen zweving laat horen
bij het natrillen.
gong gedhé: de grote gong, in basis-Javaans.
gong jero lolohan: benaming voor het eerste
stadium van een gong.
gong jero nyandhuk: benaming voor het
tweede stadium van een gong.
gong kemadha: : gong bestaande uit twee wilah
pencon, die opgehangen zijn boven een of twee
aarden kruikresonatoren.
gong kemodhong: zie gong kemadha.
gong suwukan: gong kleiner dan gong ageng,
maar groter dan de kempul. Deze gong wordt
veelal gebruikt bij lancaran, srepegan en sampak.
gong wis ngejor: vierde stadium van een gong.
gotong royong: samenwerken om iets te
bereiken.
grebeg: drilboor.