Kyahi Hamongkarsa - Gamelan group Marsudi Raras

More documents

Recommendations

Info

Verschillen tussen 1907 en nu In het artikel Gong Smithing in Twentieth-Century Surakarta van Sam Quigley, dat gepubliceerd werd in Asian Art en Culture, vol. VIII, nr. 3 (1995), schrijft hij over de enorme overeenkomst tussen het smeden van gongs in 1907 en nu. Hij beschrijft echter ook de geringe veranderingen, die in de loop der tijd bij het smeden van gongs zijn ontstaan. Sam Quigley heeft in 1988 en 1990 het smeden van gongs bestudeerd bij Pak Tentrem Sarwanto (zie opmerking 11). In het kort komen de veranderingen volgens hem op de volgende punten neer: 1. Vroeger reinigden de gongsmeden en hun helpers zich eerst door meditatie en vasten, daarna begonnen ze pas met het smeden van een nieuwe gong. Het smeden begon op een van tevoren vastgestelde dag. Tijdens het smeden droegen de gongsmeden beschermende mythologische namen (zie opmerking 12). Ook de werktuigen werden met respect behandeld. Deze werden op speciale houten rekken geplaatst, om ze niet met de grond in aanraking te laten komen. Van al deze gebruiken was in de besalèn van Pak Tentrem geen sprake meer. Toch zijn deze gebruiken niet overal verdwenen. De 70-jarige gamelanbouwer Dasah Pujo Suwarno, die zijn werkplaats heeft in de Kampong Jatiteken in Sukoharjo, Midden-Java, houdt zich nog steeds aan de traditie. Hij zegt: “Voordat ik gamelaninstrumenten ga maken, moet ik eerst drie dagen en nachten achter elkaar vasten (ngebleng). Daarna reinig ik mijn lichaam en houd een tirakatan. Dit is een gezamenlijk ritueel waarbij ik, met mijn medewerkers, een aantal offers breng en gebeden zeg in mijn werkplaats. Het doel ervan is om het werk veilig, goed en zonder problemen te laten verlopen. Zelfs als ik een gamelan moet stemmen vast ik voor één dag en één nacht en breng ik met mijn mensen bepaalde eenvoudige offers.” (artikel 2008) 2. Als het over het stemmen van de gongs gaat, dan wordt daar in het artikel van Jacobson en Van Hasselt niet zoveel over geschreven. Dit komt, zeggen zij, doordat de stemmer zelf ook niet zo heel goed weet te vertellen hoe en waarom bepaalde dingen gebeuren. Pak Bin Hama geeft alleen duidelijk aan dat de methode van koud hameren een veel betere is dan het afvijlen van een afgewerkte gong. Pak Tentrem vond het echter heel belangrijk om over allerlei manieren van het het fijn afstemmen van de gongs te praten. Hij beschrijft ook een manier, waarbij verschillende hoeveelheden klei op het oppervlak van de te stemmen gong worden aangebracht. Door de gong vervolgens aan te slaan en te luisteren hoe de gong vibreert, kan de stemmer beter bepalen waar en hoe hard hij moet hameren. 3. Een ander groot verschil is het materiaal waarvan de aanbeelden worden gemaakt. In 1907 zijn de drie belangrijkste aanbeelden, die deels in de grond zijn ingegraven, van steen gemaakt. Pak Bin Hama geeft ook aan waarom (zie blz. 17 t/m 19). In de besalèn van Pak Tantrem waren de stenen aanbeelden juist vervangen door stalen. 4. In 1907 werd door de tukang gendhing op vrijdagmiddag bepaald hoeveel brons er gesmolten zou worden. Dit moest genoeg zijn voor alle instrumenten die in de komende week gemaakt zouden worden. Voor elk instrument werd die hoeveelheid opnieuw gesmolten. In 1988 bepaalde Pak Tentrem voor elk afzonderlijk instrument, direct voor de fabricage, de hoeveelheid brons die gesmolten zou worden. Dit bespaart op de kosten, want elke keer als een hoeveelheid brons weer opnieuw gesmolten moet worden, is er materiaalverlies in de vorm van slakken. 35
5. Tot slot is er ook in de terminologie het een en ander veranderd, maar daar ga ik niet verder op in. Hooguit dat Pak Bin Hama in 1907 sprak over de endhas voor de slagknobbel. Wij gebruiken daar nu het woord pencu voor. <strong>Gamelan</strong>werkplaats van Pak Duta in Solo, 1977 36
Page 1 and 2: KYAHI HAMONGKARSA constructie, inwi
Page 3 and 4: Voorwoord In het voorjaar van 1981
Page 5 and 6: gambang kayu Ook de houten gambang
Page 7 and 8: slenthem zijaanzicht De pencon-inst
Page 9 and 10: De instrumenten van het pencon pang
Page 11 and 12: De instrumenten van het wilah penco
Page 13 and 14: Op de ketipung na, die meestal aan
Page 15 and 16: Hoofdstuk II, De vervaardiging van
Page 17 and 18: In de gongsmederij (besalèn) worde
Page 19 and 20: gewone omstandigheden plaatsvinden.
Page 21 and 22: Het smelten van de stukgeslagen stu
Page 23 and 24: - knop a wordt door de gongmakers t
Page 25 and 26: Na elke hamerslag draait de panji d
Page 27 and 28: met de laga de recep (fig. 2, e) va
Page 29 and 30: Loopt de scheur door en door, of is
Page 31 and 32: op de rai te geven. De slagen worde
Page 33 and 34: van deze handvatten, die links en r
Page 35: afgesneden (pl.7, nr.6). supit : ee
Page 39 and 40: In oktober 2008 hebben Geert Jan va
Page 41 and 42: Om de hoogwandige bronzen keteltjes
Page 43 and 44: Hoofdstuk V, Slendro gamelan Kyahi
Page 45 and 46: De eerste drie fases van de sarons
Page 47 and 48: Alle instrumenten zijn eerst een ke
Page 49 and 50: Kyahi Hamongkarsa en aan drie kante
Page 51 and 52: 9. Dranken: Eén glas zoete koffie,
Page 53 and 54: Zondag 18 november was iedereen om
Page 55 and 56: Het officiële gedeelte was nu afge
Page 57 and 58: 5. Gendhing betekent muziekstuk en
Page 59 and 60: Uitspraak en schrijfwijze van Javaa
Page 61 and 62: Bronvermelding en verantwoording Ge
Page 63 and 64: Nawoord In de afgelopen dertig jaar
Page 65 and 66: cakilan: ronde, houten pin die voor
Page 67 and 68: kowi besotan: grote smeltkroes voor
Page 69 and 70: pencon pangkon: liggende gongs/kete
Page 71 and 72: wilah polos: rechte en gladde klank
Page 73 and 74: Saron demung 72
Page 75 and 76: Saron panerus 74
Page 77 and 78: Gambang kayu 76
Page 79 and 80: Gambang kayu, half gedeelte grootst
Page 81 and 82: Gong kemodhong 80
Page 84: Kendhangstandaard 83

Kyahi Hamongkarsa - Gamelan group Marsudi Raras

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?