Kyahi Hamongkarsa - Gamelan group Marsudi Raras

gula Jawa: bruine suiker opgerold in reepjes
bamboe.
gumolong tekad: symbool voor: verschillend van
afkomst, godsdienst etc., maar eensgezind.
guris: krijt.
incer: pin.
irama: 1. tempo. 2. het irama geeft aan in welke
snelheid een bepaalde gongan gespeeld moet
worden, waarbij grofweg geldt, dat irama I twee
keer zo snel gespeeld wordt als irama II en irama
II weer twee keer zo snel als irama III.
ISI: Institut Seni Indonesia, opleiding voor
muziek, dans en beeldende kunsten.
istana: paleis.
jajan pasar: kleine hapjes die op de pasar
verkocht worden.
jambu: verse vruchten.
janget: onbewerkte leren band waarmee de
vellen van de kendhang worden aangespannen.
dijara: boren van gaten.
jati: Tectona grandis L. Deze boom levert het
bekende teak-hout. Hiervan worden o.a. de wilah
van de gambang gemaakt, maar ook het houtskool
dat in een gongsmederij wordt gebruikt.
Jenang abang putih: offergave in de vorm van
een speciale stevige rijstepap, deels wit en deels
bruin.
jujutan: klein stukje brons om te keuren of het
gebruikte koper voldoende zuiver is.
kacang-kacangan: noten en bonen.
kacang panjang: grote boon.
kacang tholo: kruipboon.
kagok mataram: vorm van de gambang-staven.
kaki: voet.
kampong: 1. woonerf met woningen. 2. wijk,
buurt.
kampong Gendhingan: hier woonden de
gongsmeden waarover in “De gongfabricage te
Semarang” wordt gesproken.
kanthil: hangende bloem.
karah: ijzeren ring.
kati: oude gewichtseenheid van 617,61 gram.
kebaya:damesblouse.
kecèr: bronzen muziekinstrumentje, dat bestaat
uit enkele schelletjes.
kedelé: sojaboon.
kemanak: twee kleine, bronzen slaginstrumenten
in de vorm van een uitgeholde banaan en meestal
gestemd in sléndro 6 en hoge 1.
65
kembang telon: bloemblaadjes.
kempul: kleinere hangende gong, die in een
gendhing meestal tussen de kenong-slagen wordt
aangeslagen.
kempyang: klein, liggend, hoogwandig keteltje.
kenanga: bloem
kenceng: 1. hoger worden van de toon bij het
stemmen. 2. strak (aangetrokken).
kendhang: houten cilindervormige trom, aan
beide zijden bespannen met een vel.
kendhang ciblon: middelgrote kendhang.
kendhang gedhé: grootste kendhang.
kendhang ketipung: kleinste kendhang.
kendhang wayangan: wat groter dan de
kendhang ciblon en wordt gebruikt bij wayang.
kendhil grabah: aarden resonantiekruik.
kendho: 1. het lager worden van de toon bij het
stemmen. 2. los, slapjes.
kenji: kleine stukjes metaal die bij het
verwijderen van de slakken verloren gaan.
kenong: grote, liggende gong van het brunjung
type.
kenong japan: laagwandige kenongketel, die in
Yogya wordt bepeeld en als lage 5 is gestemd.
kenong rèntèng: kenong in de vorm van een
slenthem, heeft klankstaven met een slagknobbel.
kesambi: Schleichera trijuga Wildd. Van het
hout van deze boom wordt houtskool van hoge
kwaliteit gemaakt. Geeft bij de gongfabricage
een te hoge hitte.
ketan: kleefrijst.
ketawang: rustige, gedragen melodie met 16
balungan-tonen en twee kenong-slagen in een
gongan.
kethuk: klein, liggend, laagwandig keteltje.
kijing: traditioneel moslimgraf.
kijingan-frame: houten onderstel van een
gambang.
dikirih-ake: 1. afwerken van de recep. 2. aan de
buitenkant bekloppen van de recep, om het aantal
golvingen te vermeerderen.
klanthé: ophangkoord voor gong en kempul.
klepon: een meelballetje met gesmolten gula
Jawa.
klondhongan: benaming voor het stadium van een
gong vanaf het ontstaan van de rand van de gong
totaan de werkelijke gongvorm.
kobokan: klein cementen waterbakje, dat in de
grond is ingegraven.
kobyok: een van rijststengels gemaakte kwast.
kosok: strijkstok.
kowi: smeltkroes.