Kyahi Hamongkarsa - Gamelan group Marsudi Raras

kowi besotan: grote smeltkroes voor de eerste
smelting.
kowi cucuk: kleine, ongeveer 10 cm. hoge kroes
met tuit.
kowi leburan: smeltkroes met tuit.
kraket: aanbakken, vastplakken.
krama: 1. hoog Javaans. 2. goede manieren.
krama: gebruikelijke aanspreektitel voor een
Javaanse landman.
krama désa: boerse, beleefde woordkeus.
krama inggil: uiterst beleefde woordkeus, daar
waar het om voorname pesonen gaat, hun
handelen en hun bezittingen.
krama madya: een minder verfijnde variant van
het krama. Wordt vooral gebruikt in
verstedelijkte gebieden.
krawa: ertsslakken.
krawa besotan: slakken die ontstaan na het
smelten van het koper.
krawa gangsa: slakken die ontstaan na de
tweede smelting van koper en tin.
krawa tembaga: zie krawa besotan.
krawa wedel: zie krowa gangsa.
krikil: fijn steenslag.
kruwingan type: een vorm van staven van een
slenthem of gendèr.
kupingan: schijfvormig uiteinde van de
stemschroef van een rebab.
kuwung: 1. hol. 2. holte, kommetje.
Kyahi: eretitel voor mensen, gamelans en pusaka
in het algemeen. Het betekent zoveel als:
Eerbiedwaardige.
Kyahi Arum: “Heer, Regen van Zoete Geuren”,
pusaka bendhé.
Kyahi Bichak: pusaka bendhé.
Kyahi Hamongkarsa: “Heer, helper om de
Javaanse kunst te beoefenen.” Gamelan van
Marsudi Raras.
Kyahi Paridjata: “ Heer, boom des levens”,
ongeveer 150 jaar oude gamelan van Museum
Nusantara.
Kyahi Sima: (= Heer Tijger), pusaka bendhé.
Kyahi Tundhung Mungsu: “Hij die de dwazen
verjaagt”, pusaka bendhé.
labu Siam: witte pompoen.
laga: lange houten hamer.
lakar: grondvorm van een gong; een platte schijf
van brons, die aan één kant iets bol is en slechts
2 cm. dik.
lambé: de onderrand van pencon-instrumenten.
lamus: een primitieve blaasbalg.
66
dilamus: aanwakkeren van het vuur.
laras: toonsysteem.
laras madya: macapat, gezongen door mannen en
begeleid door terbang, kendhang, gong en soms
kemanak.
laras pélog: 7-tonig systeem, tonen hebben
onderling ongelijke afstanden.
laras sléndro: 5-tonig systeem, waarbij de
toonsafstanden onderling praktisch gelijk zijn..
leleran: 1. een uitholling in de vloer van de
smidse voor het maken van de “platte” stukken
gangsa. 2. de benaming voor de “platte” stukken
gangsa zelf.
lemper: kroket van kleefrijst (ketan) met
vleesvulling, in blad verpakt.
lempung: zwarte klei.
lempung abang: rode leem.
lodhok: een kuiltje van leem.
lolohan: de opening aan de onderkant van pencon
instrumenten.
luluh: een ophoging van vochtig leem op de watu
thandes.
lumpur: grijze klei.
Majapahid: Javaans vorstendom van ong. 1293
tot ong. 1511.
malam: bijenwas.
malu: hameren.
malu nempong: tweede smid.
malu ngalap: derde smid.
malu ngarep: eerste smid na de panji.
malu nulup: vierde smid.
mancali: het bewerken aan de binnenkant van de
recep, om de toon te verhogen.
mangol: het lange, smalle gedeelte van de
stemschroef van een rebab.
Marsudi Raras: “Ingetogen zoekend naar
harmonie.” Delft’s gamelangezelschap.
www.marsudiraras.org.
mason: lange, houten hamer
dimasoni: uitkloppen van de pasu vanuit de
binnenkant. De toon wordt lager.
matuk: het afbikken van kleine gaten en
oneffenheden bij een gloeiende gong.
menthak: klankkast van een rebab.
merambut: gehakte stengels van de rijstplant.
metak: welving.
metakan: toestel om welvingen aan de gong te
geven.
dimindha: bewerken van de buitenrand.
mungaling karep: symbool voor: één wens, één
doel.