Hoe de rode ster (pdf) - Jan van de Pavert - Xs4all

Twee modernistische ontwerpen. Links: Van Lochem, 1931. Uit: Jaap Breemer, Jan Reedijk (red.),
Bouwen '20 '40 (cat. Eindhoven 1971) 110. Rechts: Mosei Ginzburg, uit:
www.thingsmagazine.net/2004_04_01_oldthings.htm (2004), naar een model van Th. Grühn uit 1994.
In de loop van 1932 namen de architectenbonden de gezamenlijke beslissing het
gebouw op te vatten als gedenkteken of monument. (Het Russische woord voor monument,
памятник - pamjatnik, betekent ook gedachtenis.) Het gedenkteken zou de opbouw van het
socialisme roemen. Daaruit kwam een nieuw ontwerp voort: één complex met meerdere zalen
en daar bovenop een sculptuur van twintig meter, De geëmancipeerde proletariër. 68 De
ziggurat uit Jofans ontwerp werd hiervoor tot een enorm volume opgeblazen. De sculptuur
stond vooraan op het hoogste platform. 69 De hallen werden op elkaar gestapeld en in de
sokkel geschoven en de losstaande colonnade verdween in de façades. De grootste hal werd
geschikt gemaakt om vanuit het grote voorplein, via de trappen, naar binnen te marcheren.
Boris Iofan: ontwerp in het stadium dat de afzonderlijke hallen, de ruimte voor demonstraties en de
toren inéén werden geschoven, in 1932. Zo werd het gebouw onder meer afgebeeld op de voorkant
van Stroitelstvo Moskvy, no 5/6, 1933.
1932 was het jaar waarin de relatieve artistieke vrijheid ten einde kwam; het jaar dat de
resolutie van het Centraal Comité van de Communistische Partij betreffende schrijvers-,
68 A. Ikonnikov, Russian Architecture of the Soviet Period, 199.
69 Zie de voorplaat van Стрителство Москвы, 5-6 (Stroitelstvo Moskby, ofwel bouwwerken van Moskou,
1933).
25