02.09.2013 Views

Hoe de rode ster (pdf) - Jan van de Pavert - Xs4all

Hoe de rode ster (pdf) - Jan van de Pavert - Xs4all

Hoe de rode ster (pdf) - Jan van de Pavert - Xs4all

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

communisme in verband gebracht te moeten wor<strong>de</strong>n, zoals <strong>de</strong> <strong>de</strong>-kulakkisatie, die ten slotte<br />

ten dienste stond aan <strong>de</strong> collectivisering. 149 Er kan een lijst wor<strong>de</strong>n samengesteld met<br />

<strong>de</strong>rgelijke noties en symbolen, hun verschuivingen in <strong>de</strong> tijd en hun duidingen. Deze<br />

veran<strong>de</strong>ringen gingen samen op met <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ringen in <strong>de</strong> kunst en <strong>de</strong> architectuur. In <strong>de</strong><br />

jaren <strong>de</strong>rtig was <strong>de</strong> stijl <strong>van</strong> het Socialistisch Realisme al ontstaan, maar <strong>de</strong> inhoud zou nog<br />

<strong>ster</strong>k veran<strong>de</strong>ren. In <strong>de</strong> vooroorlogse schil<strong>de</strong>rijen had <strong>de</strong> stijl <strong>van</strong> <strong>de</strong> barok gediend als teken<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong>ca<strong>de</strong>ntie. Barokke détails in stoelen en an<strong>de</strong>re voorwerpen verwezen naar <strong>de</strong> <strong>de</strong>ca<strong>de</strong>ntie<br />

<strong>van</strong> het voormalig tsaristische regime of <strong>de</strong> regering <strong>van</strong> Kerensky. Na <strong>de</strong> oorlog werd Stalin<br />

in een schil<strong>de</strong>rij <strong>van</strong> Michail Chmelko echter geplaatst in een zaal, zo overweldigend versierd<br />

met luchters, dat <strong>de</strong>ze <strong>de</strong> barok uit <strong>de</strong> vroegere schil<strong>de</strong>rijen ineen liet schrompelen. Het<br />

publiek dat hier voor Stalin applaudisseer<strong>de</strong>, leek op een a<strong>de</strong>l waar <strong>de</strong> voor-revolutionaire<br />

bourgeois nog maar schimmig bij afstak. 150 Weliswaar was Lenin in een <strong>de</strong>rgelijk schil<strong>de</strong>rij<br />

nog aanwezig als standbeeld, op <strong>de</strong> achtergrond, maar ie<strong>de</strong>re an<strong>de</strong>re herinnering aan<br />

communisme was verdwenen.<br />

Zodra <strong>de</strong> dictatuur zich met mensen als Kaganovich en Molotov, Ežov en Vorošilov<br />

had gevestigd, kreeg het momentum. Er begon een nieuwe politiek met een nieuwe<br />

samenhangen<strong>de</strong> groep symbolen, metaforen en i<strong>de</strong>ologie; een groep die zich, an<strong>de</strong>rs dan vaak<br />

wordt aangenomen, bleef ontwikkelen tot na <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> wereldoorlog. Voor <strong>de</strong>ze nieuwe<br />

bestuur<strong>de</strong>rs, op het schil<strong>de</strong>rij <strong>van</strong> Chmelko, behangen met medailles, toostend op het <strong>de</strong><br />

overwinning <strong>van</strong> va<strong>de</strong>rland op Duitsland, geleid door Stalin, scheen het communisme te zijn<br />

vergeten.<br />

149 Dat <strong>de</strong>-kuklakkisatie en collectivisering <strong>de</strong>sondanks niet op <strong>de</strong>ze manier uit het bolsjewisme voortkomen<br />

zoals dat <strong>de</strong> eerste jaren <strong>van</strong> het communisme kenmerkte, is betoogd in hoofdstuk 1; zie met name 16-17. Er<br />

wordt op teruggekomen: 72-73.<br />

150 M. Chmelko, Aan het grote Russische volk, 1947, uit: M. Cullern Bown, Art un<strong>de</strong>r Stalin, p. 200-201.<br />

67

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!