Hoe de rode ster (pdf) - Jan van de Pavert - Xs4all

Russische vloot en Kutuzov de overwinnaar op de Franse invasie van 1812. Stamvader en
bodem, volk en vaderland - Dolgorukij en Kozakken - zijn iets anders dan ontwikkeling en
verlichting - dan Peter en Kutuzov. Volk en bodem waren belangrijker geworden dan
ontwikkeling en revolutie. Ook is van belang dat met de verering van deze helden al was
aangevangen in 1937, voor de oorlog, en dat de verering voor Dolgorukij na de oorlog
onverminderd werd voortgezet. 101 In Moskou verscheen een groot standbeeld van hem in
1947, op het Sovetskajaplein. Voor de plaatsing van dit beeld werd een ander monument
gesloopt, de Obelisk van de Vrijheid, één van de eerste monumenten dat na de revolutie was
opgericht - al in 1918 - als symbool van het geëmancipeerde Rusland. 102 Deze cynische
behandeling van de revolutie en de emancipatie van het volk zal sommigen in die tijd niet zijn
ontgaan. De nieuwe verering voor vaderlandse helden was aangevangen in het onderwijs. In
1936 was, op aanwijzing van Stalin, de opdracht gegeven de geschiedenisboeken te
herschreven, omdat verschillende van deze helden vanaf 1917 waren neergezet als handlanger
van het handelskapitalisme of uitbuiters van eenvoudige lieden. 103
Hoewel Stalin in het eerste gigantische beeld uit 1939 al zijn stereotiepe jas kreeg,
mistte hij nog de militaire decoraties van de latere portretten en beelden. Hij was geen
militair, maar de dictatuur zou spoedig meer en meer de uitdrukking krijgen van een militaire
macht. Ook dit is uitgelegd als iets dat door de oorlog is ingegeven, maar het was evenmin
tijdelijk. Zowel het Vaderland als de militaire macht zouden na de Tweede Wereldoorlog
aanwezig blijven als het gezicht van de dictatuur tot aan Stalins dood in 1953. 104
101
F. B. Schenk, ' "Ein so guter Fürst" '. Voor de herwaardering van Donskoj en Peter de Grote in 1937: 398.
102
Colton, Moscow, 324.
103
F. B. Schenk, ' "Ein so guter Fürst darf nicht sterben!" ', 391-393. Zie ook 398 voor Stalins persoonlijke
aandeel in de aanzetten tot deze herwaardering.
104
Uit het artikel van N. Hülbusch, 'Džugašvili der Zweite', blijkt dat met de verfilmingen van Stalin als
doortastend analyticus en militair strateeg pas werd aangevangen in 1946.
38