Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland
Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland
Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4 <strong>Archeologische</strong> kroniek Noord-<strong>Holland</strong> 2003<br />
Afb. 1. Alkmaar * Gasthuisstraat.<br />
Reconstructietekening<br />
van stadsmuur en stadspoort.<br />
een zeer zware fundering vanaf de poorttoren ca 3,5 m naar het westen te lopen en zelfs ten<br />
opzichte van de stadsmuren uit te steken in de vestgracht (afb. 1). Dit zal een ommuurd<br />
voorhof van de poort zijn geweest. Bij poortgebouwen elders in het land is een dergelijke opzet<br />
wel vaker aangetroffen, met wisselende afmetingen en soms nog voorzien van hoektorens<br />
aan het voorhof. Vanaf het voorhof zal een klapbrug over de gracht hebben gelegen.<br />
Het brughoofd is nog in de 19de eeuw vervangen. Hierdoor kon niet meer worden nagegaan<br />
of het voorhof bij de brug recht was afgewerkt of dat hier nog twee kleine poorttorentjes zijn<br />
geweest. Gezien de bescheiden afmetingen van het voorhof ligt een rechte afwerking evenwel<br />
het meest voor de hand. Onder dit voorhof was de bodem niet vergraven, hetgeen betekent<br />
dat de constructie stamt uit de tijd van de eerste aanleg van de vestinggracht. De poort<br />
is niet massief gemetseld maar bestaat uit ‘kistwerk’, een gemetselde buitenzijde met een<br />
kern van kalkmortel en puin.<br />
Voor de poort is een grotere baksteen gebruikt dan voor de stadsmuren, namelijk van<br />
30,5-31 x 14 x 8,5 cm. De poort is waarschijnlijk ouder dan de stadsmuur die in 1998 iets<br />
noordelijker is aangetroffen aan het Canadaplein. Vermoedelijk had de eerste vestgracht<br />
derhalve geen stadsmuur maar een aarden wal en/of een houten palissade. Deze werd pas in<br />
tweede instantie vervangen door de stadsmuur, wellicht pas rond 1346 toen de stad van gravin<br />
Margaretha ook een geldsom van maar liefst 300 pond kreeg voor de vestingbouw.<br />
Gemeente Alkmaar, afdeling Monumentenzorg en Archeologie, Peter Bitter