Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland

76 Archeologische kroniek Zuid-Holland
Afb. 40. Den Haag * Catshuis. Archeologisch onderzoek onder het voorterras van het Catshuis (foto:
Afdeling Archeologie).
de hofgrachten bij het Binnenhofcomplex. De historische bronnen over de locatie van het
huidige Catshuis gaan terug tot 1397, toen op die plek een boerderij stond. In 1643 kocht de
schrijver en raadspensionaris Jacob Cats de hoeve en liet deze in 1652 grondig verbouwen
tot een landhuis. In 1675 werd het Catshuis verkocht aan graaf Bentinck die het park en de
tuinen uitgebreid liet verfraaien. Via een aantal eigenaren, onder wie de latere koning Willem
II, kwam het landgoed in 1885 in het bezit van de familie Goekoop. Sinds 1961 is het
Catshuis bezit van de Nederlandse staat. Behalve op aanwijzingen voor eventueel prehistorisch,
proto-historisch en/of middeleeuws landgebruik en bewoning was het archeologisch
onderzoek gericht op de mogelijke identificatie van elementen van het oorspronkelijke
boerderijcomplex (16de eeuw en/of ouder) onder het Catshuis en daarbuiten. De oudste
sporen op de onderzoekslocatie ten noorden van het Catshuis zijn een aantal greppels in het
duinzand, waaruit enkele aardewerkfragmenten uit de 13de en de 14de eeuw geborgen konden
worden.
Tijdens de renovatie van het Catshuis zijn inpandig sporen aangetroffen van de 16de-eeuwse
boerderij. Het betrof een met zand en puin gevulde kelder met een vloer van ongeglazuurde
plavuizen waarvan een deel onder de opengebroken vloeren van de eet- en dienkamer
van het huidige Catshuis kon worden opgemeten. De kelder was circa 3 m breed en vermoedelijk
iets meer dan 4 m lang, met aan de noordoostzijde een doorgang naar een kleiner
vertrek van circa 2 bij 2 m. In deze ruimte bevond zich oorspronkelijk de ingang met de
keldertrap. Dit vertrek was in een later stadium dichtgezet met muurwerk. Zoals gebruikelijk
ligt het woongedeelte met de kelder en de opkamer aan de oostzijde van de boerderij.