13.09.2013 Views

Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland

Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland

Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

52 <strong>Archeologische</strong> kroniek Noord-<strong>Holland</strong> 2003<br />

ologische belang van deze wrakken, maar weten ook uit eigen waarneming hoe ernstig bedreigd<br />

ze zijn. Door de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 is in dit gebied de zeebodem vele<br />

meters verdiept en dat proces gaat nog steeds voort. Hierbij spoelen scheepswrakken vrij en<br />

raken in relatief korte tijd verregaand aangetast als gevolg van mechanische, biologische,<br />

chemische en menselijke factoren. Eén van de twaalf wrakken was in 1986 al verkend en in<br />

1988 afgedekt met gaas en 6000 zandzakken. Deze site heeft toen de status van beschermd<br />

monument gekregen. Het betreft het wrak BZN 3, mogelijk het in 1640 gezonken VOCschip<br />

‘Rob’. Jaarlijkse monitoring in het kader van het Burgzand-project heeft uitgewezen,<br />

dat de fysieke bescherming goed heeft gewerkt. Echter, omdat de omringende bodem inmiddels<br />

2 m is verdiept, was sediment van onder de afdekking aan het weglopen en waren<br />

zandzakken van de bult aan het afglijden. Daarnaast waren ook direct buiten de afdekking<br />

‘nieuwe’ scheepsdelen blootgespoeld, o.a. het voorschip met de voorsteven. Op deze grote<br />

site is de afdekking nu gerepareerd en aangevuld met ruim 2200 m 2 steigergaas rondom en<br />

deels over de bestaande afdekking.<br />

Het principe van deze beschermingsmaatregel werkt als volgt (afb. 29). Het steigergaas belemmert<br />

de directe inwerking van de krachtige getijdenstromingen, waardoor sedimenten<br />

en vooral tere, organische archeologische resten niet kunnen wegspoelen. Tegelijkertijd<br />

wordt door die stroming zand over het net gevoerd, dat daar door de mazen zakt en wordt<br />

vastgehouden. Na het leggen en fixeren van de benodigde netten keren de duikers eerst dagelijks<br />

en later om de week terug om ‘netten te kloppen’. Dat wil zeggen dat de duikers al<br />

het zand, dat op de netten is blijven liggen, er door heen schudden als ware het een zeef (afb.<br />

30). Dan pas is dat zand langdurig ingevangen en kan het gaas opnieuw zijn invangwerk<br />

doen. Op deze manier lukt het de bodem meerdere decimeters omhoog te krijgen. Door de<br />

grenzen van de afdekking voldoende ver buiten het eigenlijke wrak te brengen zal bij een<br />

voortgaande verdieping van de zeebodem met nog eens 1 à 2 m nooit een steil talud ontstaan<br />

en bestaat niet de dreiging dat materiaal van onder de bescherming kan wegvloeien. Het<br />

Afb. 29. Waddenzee * Burgzand. Schematische weergave van de werking van het afdekken met steigergaas.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!