Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland
Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland
Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
54 <strong>Archeologische</strong> kroniek Noord-<strong>Holland</strong> 2003<br />
keerd om nogmaals het zand door de netten te schudden. De methode blijkt erg efficiënt en<br />
is qua materiaal goedkoop. Zo was het wrak BZN 8 op diverse plaatsen ver onderslepen met<br />
tot 1 m diepe slijpgeulen. Hier is het gelukt alle slijpgeulen onder en rond de constructie te<br />
laten dichtzanden en het merendeel van de constructie onder het zand te krijgen, zodat bijvoorbeeld<br />
de paalworm zijn schadelijke werk niet meer kan doen en het wrak niet langer getroffen<br />
kan worden door sleepnetten.<br />
Behalve deze afdekwerkzaamheden zijn enkele andere van de twaalf wrakken kort geïnspecteerd<br />
om de voortgang van het degradatieproces in de gaten te houden. Dat gaat hier en<br />
daar dramatisch snel. Zo dreigen de laatste resten van wrak BZN 4 verloren te gaan. Deze<br />
was bij de eerste verkenning door het NISA (1999) al zover uitgespoeld, dat het met eenvoudige<br />
middelen niet meer was te beschermen. We spreken hier over hoogteverschillen van 2<br />
tot 3 m en op een enkele plaats tot wel 5 m! Dit schip is gebouwd rond 1744 en vergaan omstreeks<br />
het derde kwart van de 18de eeuw. Het betreft een Westindiëvaarder met een lading<br />
koffie, vermoedelijk uit Santo Domingo, verpakt in tropisch hardhouten vaten met overdrukventielen<br />
en verschillende kras- en brandmerken. Zo’n 24 tonnen met 9 verschillende<br />
merktekens zijn geborgen en gedocumenteerd (afb.31 & 32). Daarnaast maakten verschillende<br />
soorten onbewerkt tropisch hardhout uit Zuid-Amerika deel uit van de lading. Het is<br />
tot nu toe de enige Westindiëvaarder die we kennen in onze contreien.<br />
Afb. 31. Waddenzee * Burgzand. Ton LL uit BZN 4 wordt boven water opgegraven.