Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland

More documents

Recommendations

Info

6 Archeologische kroniek Noord-Holland 2003 aangevoerd en dat dus niet van het Hof afkomstig hoeft te zijn, bestaat onder meer uit scherven van aardewerk en glas dat vrij scherp te dateren is rond 1600. Aan de Veerstraat zijn funderingen, een dubbele bedstee-kelder en een dubbele waterkelder gevonden van de eenvoudige huizen die hier kort na 1644 zijn gebouwd. Het gaat vermoedelijk om een fors pand met de kap parallel aan de Veerstraat, dat is onderverdeeld in ‘kamers’ (één-kamer-woningen) van een relatief ruim formaat, namelijk 10 m diep. Vlak tegen de straat is een van tonnen gemaakte waterput gevonden. Mogelijk is de waterkelder aan de achterzijde van het pand (gevoed door regenwater vanaf de dakgoot) een latere toevoeging en verkreeg men aanvankelijk het drinkwater uit de waterput. In de 18de en 19de eeuw zijn twee nieuwe waterputten gemaakt. Gemeente Alkmaar, afdeling Monumentenzorg en Archeologie, Peter Bitter Alkmaar * Koningsweg 27-37 / Ramen 36-38 | Voorafgaand aan de bouw van appartementen op een terrein tussen de Koningsweg en de Ramen vond hier een opgraving plaats. Op de kaart van Jacob van Deventer (ca 1561) staat langs de Koningsweg bebouwing, maar de zuidhelft van het terrein is leeg. Dit open terrein werd gebruikt door de Alkmaarse lakenwevers, die het door hen gefabriceerde laken moesten drogen na het ‘vollen’. De lakens werden hiertoe in houten frames (oudtijds ‘ramen’) te drogen gehangen. In 1587 werden de ramen verplaatst naar buiten de stad en het gebied werd volgebouwd. De huidige straat Ramen was eeuwenlang een smal grachtje. Bij de opgraving werden zowel aan de Koningsweg als aan de Ramen de funderingen en keldertjes gevonden van kleinschalige huizen. Het oudste deel langs de Koningsweg blijkt rond 1500 te zijn gefundeerd op een massieve laag puin die over de hele lengte van de opgraving langs de straat aanwezig was en mogelijk nog ver naar het westen en oosten heeft Afb. 2. Alkmaar * Koningsweg / Ramen. Ornament-tegel uit een keldertje aan de Koningsweg.
Archeologische kroniek Noord-Holland 2003 7 doorgelopen. Kennelijk heeft men rond 1500 één grootschalig project ontwikkeld. Mogelijk moest het puin de ontwatering van de vette kleiophoging verbeteren. Kort hierna zijn vermoedelijk de huizen van de Koningsweg opgeleverd. Het gaat om bakstenen huizen van ca 10 m diep en ca 5 m breed. De bewoners sliepen in onderkelderde bedsteden, waarvan de kelders stuk voor stuk zijn aangetroffen (afb. 2). De inrichting op de begane grond bestond in de regel uit een kleine voorkamer met stookplaats, een bedstee in het midden van het pand en een grotere achterkamer/woonkeuken met een stookplaats aan de achterzijde. De huizen hadden waarschijnlijk geen verdieping. Op de achtererven werd een slootje gevonden, waarin achter één van de huizen een houtconstructie stond voor een gemak. Deze latrinegreppel werd rond 1575 gedempt, waarna men zich van uitwerpselen en afval ontdeed in beerputten. Bij elk pand zijn beerputten aangetroffen met dateringen tussen ca 1575 en ca 1850. Aan de Ramen werd een deel aangesneden van een ondiep pand met de kap parallel aan de straat, dat was onderverdeeld in aparte éénkamer-woningen, de ‘kamers’ waarin de armste Alkmaarders gehuisvest waren. Deze kleine woninkjes hadden geen eigen beerputten. Waarschijnlijk leegden de bewoners hun pispot of tonnetje in de gracht Ramen, die in 1866 gedempt werd als maatregel tegen de cholera. Gemeente Alkmaar, afdeling Monumentenzorg en Archeologie, Peter Bitter & G.T.C. van den Berg Alkmaar * Molenbuurt 23 | Bij de opgravingen aan het Canadaplein werd in 1998 de oudste middeleeuwse stadsmuur opgegraven. Daarbuiten werd ook de vestinggracht buiten om de stadsmuur aangesneden. De overzijde van de oudste gracht werd evenwel niet bereikt. Vijf jaar later, op 28 en 29 april 2003, vond een bescheiden opgraving plaats bij een bouwproject aan de Molenbuurt 23. Dit terrein grenst direct aan het Canadaplein. Het terrein zelf leverde weinig sporen op, omdat het omstreeks 1935 reeds diep was verstoord (tot ca 0,20 m onder NAP). Toch werd in een profielsleuf nog de oever aangesneden van de oude vestinggracht, met een planken beschoeiing die met ronde palen was gestut. De breedte van de gracht ten opzichte van de oudste stadsmuur kon daarmee worden gereconstrueerd op omstreeks 15 m. Gemeente Alkmaar, afdeling Monumentenzorg en Archeologie, Peter Bitter Alkmaar * Stadhuis | Aansluitend op een bouwhistorisch onderzoek van het stadhuiscomplex werden van 8 tot 30 april 2003 archeologische verkenningen uitgevoerd op de binnenplaats (afb. 3). De oudste aangetroffen sporen dateren uit de tweede helft van de 12de eeuw. Tot ongeveer 1300 moeten hier houten huizen hebben gestaan. Na een algehele ophoging van dit gebied in het begin van de 14de eeuw bouwde men aan dit stukje Langestraat grote bakstenen huizen. Bij het bouwhistorisch onderzoek is aangetoond dat hiervan het hoekpand aan de Schoutenstraat nog deels overeind staat tot aan de dakgoot. Aan de oostzijde aangrenzend staat een pand dat nu als vleugel van het stadhuis dient (de Burgemeestersvleugel). Dit pand blijkt te zijn gefundeerd op metselwerk uit dezelfde periode. Van het volgende pand, ten oosten daarvan, werden in de huidige binnenplaats eveneens funderingen uit die periode gevonden, alsmede een diepe vierkante beerput. Deze bevatte nog enig vondstmateriaal uit het midden van de 14de eeuw. Het huidige middeleeuwse stadhuis aan de Langestraat zal in hoofdzaak zijn gebouwd tussen 1509 en 1520. Bij de opgraving bleek evenwel dat deze vleugel aan de achterzijde staat
Page 1: Archeologische Kroniek Holland 2003
Page 4 and 5: 4 Archeologische kroniek Noord-Holl
Page 8 and 9: 8 Archeologische kroniek Noord-Holl
Page 10 and 11: 10 Archeologische kroniek Noord-Hol
Page 56 and 57:
56 Archeologische kroniek Noord-Hol
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
70 Archeologische kroniek Zuid-Holl
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
100 Archeologische kroniek Zuid-Hol
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
116 Literatuur Diederik, F., 2002:
Page 118 and 119:
118 Literatuur Veen, M.M.A. van & J
Page 120 and 121:
120 Index Hillegom * Elsbroekerlaan
Page 122:
2000 1500 1000 500 0 500 1000 1500
show all

Archeologische Kroniek - Historische Vereniging Holland

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?