Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

Stelling 6
Wie over openbare orde nadenkt, moet zich ook buigen over de vraag wat de eigen inbreng van
burgers, ondernemers en andere maatschappelijke actoren zou kunnen zijn.
Uit het gebeuren in Haren blijkt dat zij op meerdere punten een actieve rol speelden. Bijvoorbeeld als ouders die
met hun kinderen spreken over de vraag of ze naar het feest toe gaan. Maar het gesprek zou ook kunnen gaan
over de vraag op welke leeftijd er met het drinken van alcohol begonnen wordt of over de manier waarop ouders,
overheid en supermarkt elkaar op dat punt kunnen helpen. Gaat een gemeente volledig mee in de Nederlandse
feestcultuur of houdt ze bepaalde grenzen aan Zo ja, waar liggen deze grenzen dan en op welke manier gaat
men ze handhaven Dat er bij dit gesprek een aantal normatieve of politieke motieven aan bod komen, is
onvermijdelijk. Maar dat is geen reden om het gesprek niet aan te gaan. Juist wanneer men (zoals in Haren het
geval is) te maken heeft met relatief hoog opgeleide ouders die allemaal hun eigen wijsheid in brengen kan het
bestuur daarmee zijn voordeel doen. In elk geval is het niet juist om de verantwoordelijkheid uitsluitend te leggen
bij de overheid. Laten ouders en ondernemers vooral met de overheid meedenken en laat de overheid serieus
ingaan op datgene wat er vanuit het publiek naar voren wordt gebracht. Overigens zal de betekenis van dit type
gesprek de komende jaren alleen maar toenemen. Er is inderdaad sprake van een ‘kanteling’ waarbij maatschappelijk
initiatief door de overheid omarmd wordt. Dat kan niet zonder een nieuwe denkwijze over het samenspel
van overheid en burgers, een vorm van democratische afstemming die wezenlijk verder gaat dan het houden van
periodieke verkiezingen.
Stelling 7
Als de situatie ingewikkeld en de voorbereidingstijd beperkt is, moet men de hulp inroepen van
mensen die ervaring met een vergelijkbare situatie hebben opgedaan
Het signaleren van riskante verschijnselen in de sociale media of het raadplegen van burgers maar ook het
opstellen van een plan A alsmede een plan B, het uitwerken van scenario’s en het communiceren van de maatregelen,
dat alles kost onvermijdelijk tijd. Van de andere kant illustreren de rellen in Haren dat er soms maar heel
weinig tijd beschikbaar is. In feite werden al deze stappen binnen een of twee dagen gezet. De moeilijkheid is dat
flashmobs zich per definitie onverwacht aandienen en dat er dus altijd onvoldoende voorbereidingstijd zal zijn.
Wij kunnen dit probleem niet door middel van een aanbeveling oplossen. Wel denken we dat het bij onverwachte
en complexe situaties vooral op twee dingen aankomt: het vermogen om te improviseren gegeven de ontwikkeling
die zich voltrekt en de aanwezigheid van mensen die eerder ervaring met dergelijke situaties hebben
opgedaan. In elk geval zou men voorzichtig moeten zijn met protocollen of gedetailleerde draaiboeken waarin het
optreden van uitvoerende professionals van stap tot stap wordt vastgelegd. De ervaring leert dat crisisverschijnselen
en rampen zich maar tot op zekere hoogte laten managen. Er is bij dit soort incidenten wel behoefte aan
leiderschap maar centrale aansturing roept juist extra problemen op. Beter is het te volstaan met een beperkt
aantal vuistregels die duidelijk naar het publiek gecommuniceerd worden en waarbij de mensen die het werk
moeten doen voldoende ruimte te krijgen om naar bevind van zaken te handelen.
Stelling 8
Voor een adequate omgang met sociale media moet de overheid zowel de expertise als het engagement
van jongeren verwelkomen
Wij stellen voor dat de overheid jongeren uitnodigt om hun eigen ervaring met of belangstelling voor sociale
media in te zetten voor de publieke zaak. In het geval van Haren bleek dat het niet zelden de kinderen waren die
hun ouders op de hoogte brachten van de ontwikkelingen rond Project X en dat die ouders vervolgens met de
overheid in contact traden. De vraag is waarom we dat niet vaker zouden doen zodat jongeren een eigen inbreng
148 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN