Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

veroorzaakte. Er was in die periode een groot aantal andere ‘zenders’ actief die allemaal een andere
boodschap uitzonden. Het is dus niet vreemd dat jongeren, ouders en andere volwassenen de kluts
kwijt raakten.
4. Miskenning van een realiteit
Wie de verschillende acties vanuit de gemeente overziet, krijgt niet de indruk dat men volgens een
weloverwogen plan te werk ging. De gemeente maakte veeleer de indruk van een schaker die door de
zetten van een tegenstander in verwarring wordt gebracht en er maar het beste van probeert te maken.
We suggereren daarmee niet dat er zo’n tegenstander aan het werk is geweest. We zullen in hoofdstuk
9 en 10 nog laten zien hoe weinig grond er is voor het idee dat de rellen in Haren veroorzaakt zijn door
een groep van hooligans of relschoppers die bewust op een confrontatie met de politie uit waren. Maar
dat neemt niet weg dat bepaalde gebruikers van de sociale media in strategische termen over het
komende feest nadachten. Dat wordt geïllustreerd door het verhaal van een 27-jarige man uit
Groningen die met een stel vrienden naar Haren ging. Hij gebruikt het begrip ‘internetmeme’ en legt uit
dat het feest in de sociale media daardoor voortdurend groter werd. 10 Op onze vraag of hij verwachtte
dat het feest iets virtueels zou blijven, is zijn antwoord negatief. Hij zegt:
Kijk, het hele concept van de internetmeme is dat het groeit en alsmaar groter wordt. Het idee was van meet af aan
dat het een kleinschalig feestje moest worden, maar dat loopt uit de hand. Dus inherent aan die grap is dat het zo
groot mogelijk wordt. De grap was immers dat iedereen ging fotoshoppen. Dat je bijvoorbeeld de NS-site gaat
fotoshoppen en die dan probeert te overtreffen. Dus [vanaf een bepaald moment] worden er extra treinen ingezet of
worden er spandoeken uitgerold en dan gaat zich dat vermengen met de echte wereld. Dan gaan de echte media
daar ook naartoe. Er komt bijvoorbeeld nieuws dat de burgemeester weer wat zegt. Dat er bordjes worden weggehaald
of zo. Het groeit en het groeit maar. Als dat zo opbouwt voordat het feest er überhaupt is, dan krijg je
onherroepelijk dat er heel veel mensen op af komen om te kijken. Dat was ook mijn intentie, ik wou daar gewoon bij
zijn. Kijken wat er zou gaan gebeuren (…) Het kan alle kanten op gaan. Het kan zeg maar, heel saai worden. Ik hield
serieus rekening met de optie dat er gewoon niets zou zijn. Een andere optie waar ik rekening mee hield was dat het
een écht feest zou worden (…) Het had best gekund dat het een soort van [Woodstock] werd. Dat het heel vredelievend
was en ook heel groot. Ik bedoel, Woodstock was ook gewoon een spontaan georganiseerd feest waar ineens
allerlei artiesten uit de hele wereld op afkwamen! Dat vindt iedereen fantastisch en iedereen heeft het er jaren later
nog over (…) Een clubgenoot van mij vertelde: “Nou, voor mij was eigenlijk vanaf het begin wel duidelijk dat het
rellen zouden gaan worden.” Dat was ook de reden waarom we daar heen gingen. Want hij zegt gewoon: “Ik wil die
rellen zien” (…) En daarna zullen heel veel mensen wel zoiets hebben gehad van: als het op zo’n avond saai blijft, dan
zorgen wij wel dat… eh. Die zijn wellicht ook met die intentie gegaan. Die zijn het gevaar gaan opzoeken, ze hebben
het geweld misschien wel opgezocht. Maar die willen [in elk geval] dat het heel groot wordt. Die willen simpelweg
het nieuws halen. En het liefst wil je wereldwijd het nieuws halen. Nou ja, dat is dan gelukt (…) En dan was er de
burgemeester die een noodverordening had [klaargelegd]. Daar heb ik nog naar gegoogled. Want ik dacht: hoe zit
dat nou ook al weer met die noodverordening die ze daar hebben En toen bleek uit de krant van Haren zelf dat die
[noodverordening wel] was gemaakt maar nog niet geactiveerd. Daar moest de gemeenteraad nog over stemmen of
zo. Ik vond dat wel een raar verhaal (…) Nou dan had je ook nog de burgemeester met zijn verhaal: Kom niet want er
is geen feestje. Ja dat was grenzeloos naïef. [Dat heeft wel een rol gespeeld bij] heel veel jongeren die daar waren. Ze
kwamen daar vanuit het idee: die burgemeester zegt dat er geen feestje is maar dat bepaalt hij niet, verdomme! Wij
bepalen zelf wel of er een feestje is of niet! Het is ons feestje en dat laten we ons niet afpakken! Het is een feestje van
10
De term internetmeme is een neologisme. Het verwijst naar een entiteit die via het internet van persoon tot persoon verspreidt. De
term refereert aan het concept van meme, hoewel deze term een veel bredere categorie van culturele informatie aanduidt.
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 85