Tijdschrift voor vroedvrouwen - Enzu - Vlaamse Organisatie van ...

JAARGANG 13, NUMMER 4, SEPTEMBER/OKTOBER 2007
INDICATOREN
De operationaliseringsaanpak van Hustinx (2003, p. 140)
staat model voor de indicering van het culturele aspect van
reflexiviteit. Hustinx spreekt in verband met de culturele
component van haar conceptueel model van ‘people’s
level of reflexive awareness’ en ‘the degree of individual
reflexivity’. Zij vindt o.a. bij Beck en meer bepaald in de
‘disenchantment’ - dimensie van het individualiseringsproces
de theoretische grond hiervoor. Die dimensie geeft aan hoe
in de hoofden van de mensen het niveau van onbewuste
gemeenschappelijke gewoontes afbrokkelt ten voordele
van een verhoogde staat van reflexiviteit. De schaal voor
communitarisme zoals die door Hans Waege (1997) werd
ontwikkeld wordt aangewend om empirisch te observeren
in welke mate iemands opvattingen, waardenpatronen en
oordelen (nog) beïnvloed zijn door collectieve denkpatronen.
De schaal verwijst dus naar het omgekeerde van een reflexief
bewustzijn, namelijk naar het excessief benadrukken van een
gemeenschappelijk gedeelde en overgeleverde moraal, naar
sociale controle op basis van dit normatieve kader en naar
goed fatsoen en overlegweigering vanuit een traditioneel -
normatieve ingesteldheid (Waege, 1997, pp. 130 & 234). De
schaal bestaat uit veertien evaluatieve items met een hoge
interne consistentie (Cronbach’s Alpha 0,91). Omdat de
schaal een positieve verwijzing is naar traditionele gebruiken
en omgangsvormen, wordt verwacht dat vrouwen die thuis
willen bevallen gemiddeld significant lager zullen scoren
op deze schaal dan vrouwen die in het ziekenhuis willen
bevallen.
een ‘controlegroep’ (in het ziekenhuis bevallen vrouwen). De
geringe vertegenwoordiging van thuis bevallen vrouwen in
de populatie (rond de 1%) wordt opgelost door het trekken
van een disproportionele steekproef xiii (vgl. Billiet, 1996, p.
130). In Ikaros staan voor de periode die vooropgesteld wordt
292 thuis bevallen vrouwen geregistreerd. Ze worden allemaal
geselecteerd. Uit de groep niet thuis bevallen vrouwen wordt
door Kind & Gezin een toevalsselectie gemaakt van 400
eenheden met behulp van de statistische software SPSS.
4.3 DATAVERZAMELING EN DATAVERWERKING
De dataverzameling gebeurt aan de hand van een post -
enquête met gestandaardiseerde vragenlijst. Het opstellen
van de vragenlijst en het uitwerken van een verzendingsplan
gebeuren conform de ‘Total Design Method’ (Dillman,
1978) met de bedoeling de respons op kwantitatief
(nonrespons) en op kwalitatief vlak (item nonrespons)
te optimaliseren. Tijdens het ontwerpen en samenstellen
van de zending gaat bijzondere aandacht naar het design
van de vragenlijst (vragen groeperen per thema, duidelijke
antwoordinstructies geven, mogelijkheid voorzien voor het
geven van commentaar, etc…). Voorts wordt de vragenlijst
bewust overzichtelijk en relatief kort gehouden, wordt het
terugsturen ervan gratis gemaakt aan de hand van een ‘portbetaald-door-geadresseerde’-retourenveloppe,
wordt ze
voorzien van een persoonlijke begeleidende brief en maakt
kort gehouden, wordt het terugsturen ervan gratis gemaakt aan de hand van een ‘port-betaalddoor-geadresseerde’-retourenveloppe,
wordt ze voorzien van een persoonlijke begeleidende brief
de hoofding duidelijk dat ze uitgaat van bekende instanties
die morele achting genieten (K.U.Leuven en Kind & Gezin).
en maakt de hoofding duidelijk dat ze uitgaat van bekende instanties die morele achting genieten
( K.U.Leuven en Kind & Gezin ). Ten slotte wordt het
Ten
geheel
slotte
op
wordt
voorhand
het geheel
uitgebreid
op voorhand
getest en
uitgebreid getest
worden binnen de zes weken die volgen op het verzenden en worden van binnen de vragenlijst de zes weken twee herinneringen
die volgen op het verzenden
Voor de operationalisering verstuurd (vgl. Billiet van 1996, de socio p. 228 - economische ; Dillman, 1978, en pp. van 12-18, de vragenlijst 27, 119-159, twee 161). herinneringen De data - verstuurd input (vgl. Billiet
demografische gebeurt variabelen door één en onderzoekster. gedragsvariabelen Twee voorzorgsmaatregelen worden 1996, p. 228 maximaliseren ; Dillman, de 1978, pp. 12-18, 27, 119-159,
klassieke betrouwbaarheid en voor de hand liggende van haar indicatoren handelingen. aangewend. Op de vragenlijst 161). werd De data naast - input elke gebeurt aan te kruisen door één onderzoekster. Twee
antwoordmogelijkheid ook een cijfer gedrukt dat fungeert voorzorgsmaatregelen als pre - codering maximaliseren en de invoer gebeurt de betrouwbaarheid
4.2 SELECTIE in een speciaal ONDERZOEKSEENHEDEN
daartoe ontworpen Excel - document van dat haar geprogrammeerd handelingen. Op is om de vragenlijst onzinnige werd naast elke aan
De onderzoekspopulatie antwoorden te weigeren wordt gevormd en doorverwijzingen vrouwen automatisch in te kruisen te verwerken. antwoordmogelijkheid ook een cijfer gedrukt dat
Vlaanderen die recent bevallen zijn. Het databestand Ikaros fungeert als pre - codering en de invoer gebeurt in een speciaal
van Kind & Gezin viii doet dienst als steekproefkader. Ikaros daartoe ontworpen Excel - document dat geprogrammeerd is
registreert in opdracht van de Vlaamse Overheid de gegevens om onzinnige antwoorden te weigeren en doorverwijzingen
4.4 Respons en representativiteit
van alle pasgeboren kinderen met moeders woonachtig in het automatisch te verwerken.
Vlaams Gewest. Dit nauwgezet Voor de behoeften toepassen van van het de onderzoek TDM zorgt wordt zoals verwacht voor een hoge respons ( tabel 2 ).
het kader Het verder hogere beperkt responspercentage tot levende kinderen van de ix sub met - steekproef een 4.4 thuisbevallingen RESPONS EN in REPRESENTATIVITEIT
vergelijking met de
autochtone sub moeder - steekproef x geboren ziekenhuisbevallingen uit een éénlingzwangerschap kan waarschijnlijk xi Dit nauwgezet verklaard toepassen worden vanuit de de TDM relatief zorgt zoals verwacht
tussen juni hogere 2003 opleiding en mei 2004 van xii vrouwen . die thuis bevallen (cf. voor infra). een De hoge totale respons respons (tabel bedraagt 2). Het hogere 74%. responspercentage
Dit
percentage komt precies overeen met de gemiddelde van repons de sub die - Dillman steekproef (1978, thuisbevallingen p. 21 & 28) in vergelijking met
Het onderzoek belooft krijgt en ligt een een quasi stuk - hoger experimenteel dan de gemiddelde design (vgl. respons de sub van - steekproef 66% die in ziekenhuisbevallingen Vlaanderen naar kan waarschijnlijk
Billiet, 1996, aanleiding p. 135): van vrouwen het toepassen uit een ‘experimentele van deze methode groep’ doorgaans verklaard bekomen worden wordt vanuit (Vandekerckhove relatief hogere & opleiding van
(thuis bevallen Verhoeven, vrouwen) geciteerd worden in vergeleken Billiet, 1996, met vrouwen p. 229). De uit item vrouwen non - respons die thuis ( totaal bevallen aantal (cf. mogelijke infra). De totale respons
antwoorden in verhouding tot het totaal aantal geldige antwoorden ) bedraagt 0,44% en blijft ruim
onder de voorspellingen van 3 à 4 % van Dillman (1978, p. 21 & 28).
187
Tabel 2. Overzicht van de verzendinggegevens vragenlijsten, responspercentages en
Tabel 2. Overzicht van gerealiseerde verzendinggegevens steekproef. vragenlijsten, responspercentages en gerealiseerde steekproef.
Verstuurd
Retours
Fout
adres
Respons
Steekproef thuisbevallingen 292 241 4 84% 214
Steekproef
ziekenhuisbevallingen
400 263 7 67% 241
Totaal 692 504 11 74% 455
Gerealiseerde
steekproef xiv
Het gebrek aan populatiegegevens belet een formele typering van de non - respons
thuisbevallingen. Maar gelet op het hoge responspercentage dat hier werd verkregen en gelet op
het feit dat àlle beschikbare eenheden uit het overeenstemmende sub - steekproefkader werden