Tijdschrift voor vroedvrouwen - Enzu - Vlaamse Organisatie van ...

More documents

Recommendations

Info

TIJDSCHRIFT VOOR VROEDVROUWEN B O R S T V O E D I N G BORSTVOEDING 230 HET BEGELEIDEN EN BEVORDEREN VAN BORSTVOEDING BIJ PREMATURE BABY’S HET BEGELEIDEN EN BEVORDEREN VAN Karolien Simons, vroedvrouw Katholieke Hogeschool Leuven BORSTVOEDING Dit eindwerk behaalde BIJ de eerste PREMATURE plaats bij het toekennen van de VLOV – prijs BABY’S 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Een premature baby wordt geboren na een zwangerschapsduur van minder dan 37 weken. Hierbij bevindt K A R O Lde I E N grens SIMONS, tot levensvatbaarheid VROEDVROUW zich ongeveer bij 24 à 25 weken zwangerschap. De lactatiebegeleiding bij deze kinderen dient anders te verlopen dan bij mature baby’s. Men K A T H O L I E K E HOGESCHOOL LEUVEN heeft hiervoor kennis nodig omtrent de voordelen van premature borstvoeding, de ontwikkeling van het borstvoedingsgedrag bij deze baby’s, de bevorderende factoren, de alternatieve voedingsmethodes en de taak van de vroedvrouw. Deze topics worden verder besproken. D I T EINDWERK BEHAALDE DE EERSTE PLAATS BIJ HET TOEKENNEN VAN DE VLOV – PRIJS 2007. Waarom borstvoeding bij prematuren Bij premature kinderen vormt het onmiddellijk starten met borstvoeding vaak een probleem. Niet alleen wordt borstvoeding onderbroken door de scheiding van moeder en kind, ook kunnen er zich bij deze Een premature baby wordt geboren kinderen na een problemen voordoen omtrent ONTWIKKELING opname en vertering VAN van HET voeding. BORSTVOEDINGSGEDRAG zwangerschapsduur van minder dan Toch 37 weken. dient het Hierbij voeden van een premature baby aan de borst gestimuleerd te worden aangezien het extra voordelen biedt wat betreft voeding, gezondheid en ontwikkeling. Men heeft bijvoorbeeld kunnen bevindt de grens tot levensvatbaarheid zich ongeveer bij 24 Om een premature borstvoeding te begeleiden is een goede aantonen dat necrotiserende enterocolitis ( NEC ) minder vaak optreedt en minder ernstig is bij à 25 weken zwangerschap. premature baby’s die moedermelk kennis krijgen. omtrent NEC is de een ontwikkeling vaak fatale darminfectie van het borstvoedingsgedrag die vooral bij De lactatiebegeleiding bij deze kinderen premature dient baby’s anders voorkomt te (Furman noodzakelijk. et al, 2002; Smith In enkele et al, 2003; wetenschappelijke Struyf, 2003 en Marinelli studies et al, werd verlopen dan bij mature baby’s. Men 2001). heeft Moedermelk hiervoor kennis draagt ook bij onderzocht tot een betere of retinale de ontwikkeling functie bij prematuren. van het borstvoedingsgedrag Studies hebben een daling in het voorkomen en de ernst van retinopathie bij premature kinderen die moedermelk krijgen, nodig omtrent de voordelen van premature vastgesteld borstvoeding, (Furman et al, 2002 en van Marinelli premature et al, 2001). kinderen overeen komt met de postconcep– de ontwikkeling van het borstvoedingsgedrag Daarnaast brengt bij deze het de moeder tionele en haar leeftijd kind dichter van tot het elkaar, kind. hetgeen hun hechting bevordert (La baby’s, de bevorderende factoren, de Leche alternatieve League® International, 2002). Bovendien halen moeders een emotioneel voordeel uit de borstvoeding van hun premature kind (Struyf, 2003). voedingsmethodes en de taak van de vroedvrouw. Deze Nyqvist et al (1999) konden een duidelijke zoekreflex, topics worden verder besproken. effectief aanhappen van tepel en tepelhof en lange periodes Ontwikkeling van het borstvoedingsgedrag van aanliggen waarnemen bij prematuren vanaf 28,6 weken PMA 1 . Dit is enkel de vroegste postconceptionele leeftijd Om een premature borstvoeding te begeleiden is een goede kennis omtrent de ontwikkeling van het borstvoedingsgedrag noodzakelijk. waarop In enkele deze wetenschappelijke capaciteiten werden studies waargenomen. werd onderzocht of Het de artikel WAAROM BORSTVOEDING BIJ PREMATUREN ontwikkeling van het borstvoedingsgedrag geeft echter van niet premature weer wanneer kinderen de overeen meeste komt premature met de neonaten postconceptionele leeftijd van het over kind. deze eigenschappen beschikten. Bij premature kinderen vormt het onmiddellijk starten De eerste keer Nyqvist et al (1999) konden een duidelijke zoekreflex, met borstvoeding vaak een probleem. effectief Niet aanhappen alleen van wordt tepel en nutritief tepelhof en zuigen lange werd Zoekreflex, aanhappen: borstvoeding onderbroken door de periodes scheiding van aanliggen van moeder waarnemen waargenomen bij prematuren vanaf ten vroegste vanaf 28,6 wk PMA en kind, ook kunnen er zich bij deze vanaf kinderen 28,6 weken problemen PMA 1 . Dit is enkel 30,6 de weken vroegste PMA. Bij postconceptionele leeftijd waarop deze capaciteiten voordoen omtrent opname en vertering werden van waargenomen. voeding. Het artikel de geeft meerderheid echter niet van Nutritief zuigen Toch dient het voeden van een premature weer wanneer baby aan de meeste de borst premature de prematuren neonaten over kon dit gem. vanaf 33,9 - 34,4 wk PMA gestimuleerd te worden aangezien het deze extra eigenschappen voordelen beschikten. biedt echter pas vastgesteld De eerste keer nutritief zuigen werd waargenomen wat betreft voeding, gezondheid en ontwikkeling. Men worden op ongeveer vanaf 30,6 weken PMA. Bij de meerderheid van de heeft bijvoorbeeld kunnen aantonen dat necrotiserende 34,4 weken PMA. Borstvoeding op peil: prematuren kon dit echter pas vastgesteld worden op gem. vanaf 36 – 36,9 wk PMA enterocolitis (NEC) minder vaak optreedt ongeveer en 34,4 minder weken ernstig PMA. Het onderzoek Het onderzoek van van is bij premature baby’s die moedermelk Nyqvist krijgen. in 2002 NEC kwam is tot een gelijkaardige Nyqvist resultaten. in 2002 In kwam vaak fatale darminfectie die vooral bij premature baby’s tot gelijkaardige resultaten. In deze studiepopulatie dronken voorkomt (Furman et al, 2002; Smith postmenstruele leeftijd of postconceptionele leeftijd et al, 2003; Struyf, de meeste preterme kinderen voor de eerste maal effectief 2003 en Marinelli et al, 2001). Moedermelk draagt ook bij tot een betere retinale functie bij prematuren. Studies hebben een daling in het voorkomen en de ernst van retinopathie aan de borst op ongeveer 33,9 weken PMA. (Nyqvist et al, 1999; Nyqvist, 2002 en Nyqvist en Ewald, 1999) bij premature kinderen die moedermelk krijgen, vastgesteld (Furman et al, 2002 en Marinelli et al, 2001). Daarnaast brengt het de moeder en haar kind dichter tot elkaar, hetgeen hun hechting bevordert (La Leche League® Wanneer premature baby’s voor de eerste malen aan de borst drinken vertonen zij een prematuur zuig - slik patroon. Dit patroon bestaat uit frequent happen en korte zuigperiodes International, 2002). Bovendien halen moeders een met slikken en lange pauzes tussen de zuigperiodes. Het emotioneel voordeel uit de borstvoeding van hun premature kind (Struyf, 2003). zuigen, slikken en ademen wordt nog niet gecoördineerd. Nadat de kinderen meerdere malen hebben kunnen zuigen aan 1 postmenstruele leeftijd of postconceptionele leeftijd
JAARGANG 13, NUMMER 4, SEPTEMBER/OKTOBER 2007 de borst, stijgt het aantal zuigbewegingen per zuigperiode. Daardoor zal het kind de borst minder vaak loslaten. Ook de zuigkracht verhoogt terwijl de pauzes inkorten. Uiteindelijk zal de premature baby een matuur, ritmisch zuig - slik patroon hebben. Dit bestaat uit ongeveer 30 opeenvolgende zuigbewegingen, frequent slikken tijdens het zuigen en daarbij worden zuigen - slikken - ademen aan elkaar gekoppeld. Daarnaast stijgt de hoeveel melk die wordt opgenomen per zuigbeweging samen met de postconceptionele leeftijd van het kind (Nyqvist et al,1999). Uit het onderzoek van Nyqvist et al (1999) kon men vaststellen dat de borstvoeding op peil was vanaf een postconceptionele leeftijd van 33,4 weken. De meeste kinderen waren hier pas toe in staat op ongeveer 36 weken PMA. De bevindingen zijn niet gelijkwaardig aan de resultaten uit de studie van Nyqvist in 2002. In deze studiepopulatie was de borstvoeding ten vroegst op peil op een postconceptionele leeftijd van 35,9 weken. En de meeste neonaten behaalden deze fase op ongeveer 36,9 weken PMA. Ten slotte stelden Nyqvist en Ewald (1999) vast dat kinderen geboren op een lage postconceptionele leeftijd reeds houding vroeg een efficiënt borstvoedingsgedrag vertoonden en snel volledig gevoed werden aan de borst. Madonna - houding Omgekeerde madonna - Vanaf 34 weken PMA: eigenlijke borstvoeding Dit is de nutritieve periode. De moeder hoeft Om een effectieve lactatiebegeleiding niet meer af te kolven bekomen voor de hebben borstvoeding. de verpleegkundigen / vroedrouwen van de (semi -) intensieve neonatale afdeling van het U.Z. Leuven deze kennis geïntegreerd in hun zorg: Aanvankelijk zal de neonaat nog een prematuur drinkgedrag vertonen en daardoor regelmatig de tepel loslaten. Stilaan zal het kind het zuigen, slikken en ademen leren coördineren om tenslotte een matuur drinkgedrag te bereiken. De aanvang van de eigenlijke borstvoeding is vaak een psychologisch zware periode voor de • Vóór 30 weken PMA: kangoeroeën. moeders. Ze denken dat de borstvoeding op peil is bij de start van de nutritieve periode, Hierdoor leren de moeder (vader) terwijl er op en dat het moment kind nog elkaar veel geduld beter en kennen. De neonaat leert de oefening geur, nodig het geluid, is. de manier van aanraken, … van de moeder (vader) herkennen en wordt rustig. Het kangoeroeën stimuleert ook de melkproductie. • Vanaf 30 weken PMA: sabbelperiode Hierna wordt de traditionele kangoeroepositie enigszins aangepast en wordt de baby ter hoogte van de tepelzone gelegd. Hierdoor kan de baby de tepel en tepelhof verkennen. De baby kan zo aan de tepel sabbelen, likken, ruiken en voelen. Het is belangrijk dat hij niet gedwongen wordt om de tepel te nemen. Het is nog niet de bedoeling Borstvoedingsbevorderende factoren de baby aan de borst te laten drinken. Daarom moet de moeder moedermelk kolven voor dit kangoeroeën. • 32 tot 34 weken PMA: borstvoedingsinitiatie De moeder zal nu de borstvoedingshouding aannemen. Dit is een goed gesteunde, rechtzittende houding. Een kussen wordt gebruikt om de arm van de moeder en de baby te ondersteunen. borstvoedingsposities Mogelijke (Nyqvist, houdingen 2002). zijn de madonnahouding, de omgekeerde madonnahouding en de rugbyhouding. Borstvoeding in zijligging is moeilijk toe (Informatiebrochure ‘borstvoeding bij premature baby’s’, 2003) te passen op een neonatale afdeling. Men leert de baby om naar de tepel te happen, de tepel goed in zijn mond te nemen en te zuigen zoals bij borstvoeding. Ook nu mag de neonaat niet gedwongen worden. Enkel wanneer hij initiatief neemt om naar de tepel te happen, zal de verpleegkundige / vroedvrouw hem hierbij helpen. Op deze manier leert men de baby goede gewoontes aan. Wanneer de baby niet correct aanligt, moet hij terug van de tepel gehaald worden. Deze fase behoort nog tot de niet - nutritieve periode daarom moet de moeder kolven voor de borstvoedingsinitiatie. • Vanaf 34 weken PMA: eigenlijke borstvoeding Dit is de nutritieve periode. De moeder hoeft niet meer af te kolven voor de borstvoeding. Aanvankelijk zal de neonaat nog een prematuur drinkgedrag vertonen en daardoor regelmatig de tepel loslaten. Stilaan zal het kind het zuigen, slikken en ademen leren coördineren om tenslotte een matuur drinkgedrag te bereiken. De aanvang van de eigenlijke borstvoeding is vaak een psychologisch zware periode voor de moeders. Ze denken dat de borstvoeding op peil is bij de start van de nutritieve Rugbyhouding periode, terwijl er op dat moment nog veel geduld en oefening nodig is. Voor 30 weken PMA: Kangaroo care Vanaf 30 weken PMA: Sabbelperiode 32 – 34 weken PMA: Borstvoedingsinitiatie Vanaf 34 weken PMA: Eigenlijke borstvoeding NIET - NUTRITIEVE PERIODE NUTRITIEVE PERIODE (Informatiebrochure ‘borstvoeding bij premature baby’s’, 2003) Het onderzoek van Nyqvist (2002) toonde aan dat het prematuur drinkgedrag erg individueel verschillend is onder de premature kinderen. Sommigen zijn intens en wild aan de borst, terwijl anderen lui en ongeïnteresseerd zijn. De studie van Bier et al (1997) demonstreerde ook een grote verscheidenheid in het vermogen om effectief aan de borst te zuigen. Sommige prematuren konden reeds vroeg in hun borstvoedingservaring goed aanhappen. Andere konden het effectief zuigen maar gedurende korte periodes volhouden. Daarom is het belangrijk dat men rekening houdt met de toestand en het kunnen van het kind bij de borstvoedingsbegeleiding. Het onderzoek van Nyqvist (2002) toonde aan dat het prematuur drinkgedrag erg individueel verschillend is onder de premature kinderen. Sommigen zijn intens en wild aan de borst, terwijl anderen lui en ongeïnteresseerd zijn. De studie van Bier et al (1997) demonstreerde ook een grote verscheidenheid in het vermogen om effectief aan de borst te zuigen. Sommige prematuren konden reeds vroeg in hun borstvoedingservaring goed aanhappen. Andere konden het effectief zuigen maar gedurende korte periodes volhouden. Daarom is het belangrijk dat men rekening houdt met de toestand en het kunnen van het kind bij de borstvoedings– begeleiding. Er zijn een aantal factoren die het ontwikkelingsproces van een premature borstvoeding kunnen bevorderen. Zo slagen meer getrouwde, hoger opgeleide moeders die reeds voor de zwangerschap besloten om borstvoeding te geven en reeds eerder borstvoeding gaven aan een kind, erin om de borstvoeding vol te houden tot na 40 weken PMA (Furman et al, 2002 en Nyqvist en Ewald, 1999). Andere bevorderende factoren zijn vroegtijdig en vaker kolven van moedermelk ( starten binnen 6u na de bevalling en 5 maal per dag of vaker ), het kind vaker aanleggen aan de borst en het kind aanleggen op 35 weken PMA (Furman et al, 2002). Bovendien wordt de borstvoeding vergemakkelijkt wanneer de moeder goed geïnformeerd is omtrent kolven, initiatie van borstvoeding en mogelijke Verder zijn kangaroo care, de borstvoedingshulpset en borstcompressie bevorderende methoden die kunnen worden toegepast tijdens het ontwikkelingsproces. Kangaroo care BORSTVOEDINGSBEVORDERENDE FACTOREN 231 Madonna Madonna - - houding - houding Omgekeerde madonna madonna - - - houding houding Rugbyhouding Madonna-houding Omgekeerde Rugbyhouding madonna - houding Vanaf Vanaf 34 34 weken 34 weken PMA: PMA: eigenlijke eigenlijke borstvoeding Dit Dit is Dit is de de is nutritieve de nutritieve periode. periode. De De moeder De moeder hoeft hoeft Voor Voor 30 30 weken 30 weken PMA: PMA: niet niet niet meer meer af af te te af kolven te kolven voor voor de de borstvoeding. de Kangaroo Kangaroo care care care Aanvankelijk zal zal de zal de neonaat de neonaat nog nog nog een een een prematuur prematuur drinkgedrag vertonen vertonen en en daardoor en daardoor regelmatig NIET NIET - - NUTRITIEVE - de de tepel de tepel loslaten. loslaten. Stilaan Stilaan zal zal het zal het kind het kind het het zuigen, het zuigen, Vanaf Vanaf 30 30 weken 30 weken PMA: PMA: PERIODE PERIODE slikken slikken ademen en ademen leren leren coördineren om om om Sabbelperiode tenslotte tenslotte een een een matuur matuur drinkgedrag te te bereiken. te bereiken. De De aanvang De aanvang van van de de eigenlijke de eigenlijke borstvoeding is is is Er zijn een aantal factoren die het ontwikkelingsproces van een premature borstvoeding kunnen bevorderen. Zo slagen meer getrouwde, hoger opgeleide moeders die reeds voor de zwangerschap besloten om borstvoeding te geven en reeds eerder borstvoeding gaven aan een kind, erin om de borstvoeding vol te houden tot na 40 weken PMA (Furman et al, 2002 en Nyqvist en Ewald, 1999). Andere bevorderende
Page 1 and 2:
ST. JACOBSMARKT 84, 2000 ANTWERPEN,
Page 3 and 4: JAARGANG 13, NUMMER 4, SEPTEMBER/OK
Page 7 and 8: dat aan de basis ligt van dit artik
Page 31 and 32: ST. JACOBSMARKT 84, 2000 ANTWERPEN,
Page 33 and 34: 14 februari 2008 LEERSTOEL MINISTER
Page 35 and 36: 3. Assessment of theory and practic
Page 37 and 38: Beroepsverzekering . . . . . . . .
Page 49 and 50: JAARGANG JAARGANG 13, 13, NUMMER NU
Page 53: JAARGANG 13, NUMMER 4, SEPTEMBER/OK
Page 61 and 62: tot intubatie en endotracheale bead
Page 65 and 66: JAARGANG JAARGANG 13, 13, NUMMER NU
Page 67 and 68: B-Hebamme Magazin 12.01.2005 13:04
show all

Tijdschrift voor vroedvrouwen - Enzu - Vlaamse Organisatie van ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?