Tijdschrift voor vroedvrouwen - Enzu - Vlaamse Organisatie van ...

TIJDSCHRIFT VOOR VROEDVROUWEN
240
Ik sta met mijn mond vol tanden, ik weet echt niet wat te zeggen.
Dit is mijn eerste confrontatie met de Kongolese gezondheidszorg,
ik ben geschokt …
Enkele dagen later vliegen mijn collega en ik, een vertegenwoordiger
van Memisa en twee verpleegkundigen van Brugge naar ons
partnerziekenhuis. Terwijl de stoom uit onze oren en lijven komt
(bloedheet !) brengt een vliegtuig, dat het midden houdt tussen een
sportvliegtuig en een cargovliegtuigje en waar onze bagage meereist
op onze schoot, ons naar Kasongo - Lunda, ons partnerziekenhuis.
Een enthousiast zingende en dansende menigte staat ons op
te wachten … Bloemen worden in mijn handen geduwd … Dit
Kongolese enthousiasme ontroert me en ik kan maar moeizaam m’n
tranen bedwingen.
Na een rit van een half uurtje over wegen die niet meer zijn dan
wegels overdekt met rood zand, hier en daar helemaal weggevreten
door erosie, komen we flink door elkaar geschud aan in het
ziekenhuis.
Ook hier dezelfde taferelen, zang en dans … Kon ik maar wat van
dit Kongolese enthousiasme meenemen …
Ons ziekenhuis in Kongo Een uiterlijk mooi gebouw, waar
zuilenrijen een overdekte overgang maken tussen de verschillende
paviljoenen, temidden van een verzorgde tuin. Met zijn 200 bedden
is dit ziekenhuis qua beddenaantal alvast met het onze in Deinze
te vergelijken …
Als ik in de ogen kijk van een 2-jarige kleuter die na een val hier met
beide beentjes in tractie ligt, besef ik echter, er is een wereld van
verschil … Hier is géén elektriciteit, er komt géén water uit de kraan,
er zijn géén lakens, géén toestellen, géén ontsmettingsalcohol, géén
of héél weinig materiaal. Een studente verpleegkunde plaatst een
blaassonde … alleen haalt ze die niet uit de verpakking, maar uit een
trommel. De sonde is helemaal verkleurd, ze werd al minstens 30
keer geplaatst, gewassen, gesteriliseerd en opnieuw gebruikt … Een
verpleegkundige kijkt in iemands ogen, anemie, een bloedtransfusie
dringt zich op, op zoek naar een familielid om donor te zijn. Een
grote zaal vol huilende kinderen, een arts onderzoekt een kind met
meningitis, in het bed ernaast ligt een patientje met malaria, in
het bed daarnaast kijkt een kind verrast naar mijn blanke huid, een
ander klampt zich verschrikt vast aan zijn moeder …
Vroedvrouw Willie staat handenklappend en zingend temidden
van een groep zwangere dames, de vrouwen beantwoorden haar
vragende gezang met handgeklap en zang: GVO op zijn Kongolees
… Hartverwarmend mooi !
Er wordt heen en weer gelopen in de verloskamer, 2 stoelen netjes
naast elkaar, een beetje verderop nog eentje waarop een vrouw heen
en weer draait, ze arbeidt, bijt op haar lippen. Twee vroedvrouwen
staan er een beetje wezenloos bij, slaan een praatje met elkaar,
met mij. Zuster Brigitte, directrice nursing, steekt haar hoofd om de
hoek, ‘Of alles goed gaat ’. Mama Lima moet bevallen nu, ze wordt
op de stoel geïnstalleerd, krijgt enkele rake klappen op de billen
omdat ze niet ‘meewerkt’, ze perst en perst en heel gauw glijdt
Matthias (naar mijn oudste) in mijn handen. Ontroering, een vrouw
alleen, géén man in de hele materniteit te bekennen, baby wordt
afgenaveld, oogjes ingedruppeld, omwikkeld met ingetalkte doeken
alleen in een bedje gelegd, ver van zijn mama bij wie hij nadat ze
naar de materniteit is gewandeld troost zoekt aan de borst om haar
zijn hele peutertijd niet meer los te laten …
Naast het ziekenhuis bezoeken we ook enkele ‘centre de santé’,
dit zijn kleine gezondheidsposten die onder supervisie van een
arts (Dr. Freddy) van het ziekenhuis werken. Eénmaal per maand
bezoekt hij al deze gezondheidscentra. Een hele onderneming als
je weet dat er nauwelijks berijdbare wegen zijn en als die er al
zijn, zijn ze door erosie erg aangetast. In zo’n gezondheidscentrum
ontmoet ik een jonge vroedvrouw, ze is er samen met een verpleger
verantwoordelijk voor de diagnose en behandeling van zieken, voor
de bevallingen, … Zij woont met haar drie kinderen in een lemen
hut vlak naast het gezondheidscentrum, ze is er dag en nacht … Ze
klaagt niet, toont me trots ‘haar verlostafel’, ‘haar instrumenten’:
handschoenen die ze telkens weer uitwast, een schaar, een kocher,
wat hechtingsdraad. Een petroleumlamp werpt wat licht op het
gezicht van een vermoeide jonge vrouw, net bevallen. Haar baby
drinkt gulzig aan de borst…
Dr. Freddy, Dr. Wivine, Dr. Michael, drie jonge Kongolese artsen, die
ondanks dat het licht plots uitvalt tijdens een operatie toch verder
doen met een petroleumlamp, die naast pediater ook anesthesist,
gynaecoloog, internist en chirurg zijn: ik vergeet ze nooit !
Willy en Sylvie, vroedvrouwen in hart en nieren, zielsverwanten,
met wie ik samen prenatale raadplegingen heb gedaan, van wiens
gastvrijheid ik ook in hun huis mocht proeven, wij zijn voor altijd
verbonden !
Zuster Ria, de enige Vlaamse zuster temidden van deze brousse,
die samen met haar zustergemeenschap onze gastvrouw was, haar
deskundigheid en doorzettingsvermogen voeden mijn geloof dat dit
partnerschap een goede zaak is.
Nu ik Kongo heb geproefd, geroken en gezien, nu ons
partnerziekenhuis een ‘gezicht’ heeft gekregen, nu wij ook voor
hen ‘tastbaar’ zijn geworden, kan ik alleen maar hopen dat mijn
getuigenis de golf van solidariteit die kabbelt binnen ons ziekenhuis
te Deinze een onstuitbare stroom mag worden die ook vele mensen
in en rond ons ziekenhuis niet onberoerd laat …
Eerstvolgende activiteit binnen ons project ‘ziekenhuis voor
ziekenhuis’ is een Kongolese avond met hapjes, zang en dans, met
onze getuigenis aan de hand van foto en filmmateriaal, vermoedelijk
in oktober. Binnenkort leest u er alles over op de website van het
ziekenhuis
MEMISA ijvert voor kwalitatieve basisgezondheidszorg op
lange termijn. Haar missie is kleinschalige initiatieven steunen,
structurele meerjarenprogramma’s uitvoeren en noodhulp
bieden. Haar troeven zijn de intense samenwerking met de
lokale bevolking en het stimuleren van uitwisseling tussen
verschillende organisaties in het Zuiden. In Memisa’s project
“Ziekenhuis voor Ziekenhuis” werken Belgische en Congolese
ziekenhuizen samen aan betere gezondheidsvoorzieningen
in het Zuiden. Dit gebeurt in open dialoog, op basis van
gelijkwaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid. Op die
manier kan de Belgische bevolking heel concreet kennismaken
met de noden van een ziekenhuis ginds, maar ook met de
mensen achter die noden.
Memisa, Kerkstraat 63, 1701 Itterbeek
info@memisa.be, 02 454 15 40, www.memisa.be
MEMISA steunt ook ons project in Rwanda (vanaf 30 €
met fiscaal attest) op het nummer 310 - 09000000 - 23
(MEMISA) met als vermelding PL/07/RWA/006 BUTARE.
Andere projecten van Vroedvrouwen Verleggen Grenzen kunt
u steunen via 737 - 0174498 - 38. Meer over onze VLOV -
projecten in Tijdschrift 5 van 2007.