Monumenten van de prille welvaartsstaat - 04/13 - watererfgoed.nl

KENNIS: BRONNENPrimaire bronnen, kaarten, literatuur, documentatie, websitesNr. 1 ‘Studentenflats aan de Reelaan – Drienerlo, Twente’, Bouwkundig weekblad; 87 (1969), p. 170-171Nr. 2 Piet Vollaard, ‘Herman Haan, architect’, Rotterdam, 1994Nr. 3www.architectuurgidsenschede.nlAl gebruikte bronnen (websites scan ofkopie opslaan omdat dit wijzigt, of vanalles een kopie opslaan???)http://zoeken.nai.nl/CIS/persoon/2990Citaat van website:“Haan bouwt in de periode 1964-1972 een aantal grotere complexen op het campusterrein van de THTwente. In twee projecten, de patiowoningen (1964) en de pyramides- en mastabawoningen (1970), zijnduidelijk invloeden uit Afrika zichtbaar. Met name de patiostudentenwoningen tonen hoe Haan zijngedachten over Afrika weet te integreren in zijn eigen architectonisch idioom.Onder leiding van Van Tijen en Van Embden is een opzet gemaakt voor de nieuw te bouwen campus vande TH Twente. Het plan bevat universiteitsgebouwen, culturele/sociale voorzieningen enwoongelegenheden. Het eerste studentencomplex is door supervisor Van Tijen zelf ontworpen. Voor detweede serie wordt een prijsvraag uitgeschreven die wordt gewonnen door T. Hazewinkel. Van Tijenvraagt echter spoedig aan Haan om de tweede serie te ontwerpen, daar de realisatie van het winnendeontwerp te lang op zich laat wachten (realisatie 1967). De patiowoningen worden in 1965 gerealiseerd.Haans complex bestaat uit een schakeling van zeventien eenheden, ieder voor zich opgebouwd uitgezamenlijke voorzieningen die aan twee zijden van de patio zijn gegroepeerd. Het grotendeels in éénlaag gebouwde complex ligt enigszins verdiept ten opzichte van de bosrijke omgeving, waardoor depatio's sterk doen denken aan de holwoningen van de Matmata.(62) Evenals de holwoningen zijn destudentenkamers alleen vanuit de patio, van buitenaf dus, toegankelijk. Elke patio heeft door zijn liggingen inrichting een eigen karakter. Deze benadrukken de privacy van elke eenheid. Om de kosten tedrukken is gebruik gemaakt van 'afval' materiaal; oude Haagse straatkeien voor de muren, gewonetrottoirtegels, oude bakstenen en zwarte keien voor de patiovloeren."Ik heb voor de studenten een maximum aan privacy willen creëren", betoogt Haan. "Karakteristiek vooreen campushogeschool als deze, die een paar kilometer buiten de bewoonde wereld ligt, is de dwang diezij de studenten oplegt om al hun studie en ontspanning hier te verrichten. Bovendien is er deeenzijdigheid die een technische hogeschool onvermijdelijk meebrengt. Al deze factoren dragen hetgevaar van isolement, vervreemding, maar ook van spanningen in zich...." (63)Haan heeft goed nagedacht over de leefwijze van de studenten. Het complex bezit daarmee ten opzichtevan gebruikelijke studentencomplexen een opmerkelijke mengeling van privacy en collectiviteit, zonderdaarbij afbreuk te doen aan de openheid en de relatie met de natuur. De woningen zijn na dertig jaar nogsteeds populair, onder andere omdat het geforceerde gezamenlijk wonen aan een (veelal met rommelvolgestouwde donkere) gang van de gangbare studentenflats ontbreekt en is vervangen door eeninformele collectiviteit in de vorm van een gezamenlijke buitenruimte.(64)Mede naar aanleiding van dit complex, wordt Haan in sommige publikaties gerekend tot de Forumarchitecten(65) en wordt het complex gezien als een van de mooiste voorbeelden van structuralistischearchitectuur in Nederland.(66) Het complex is zeker structuralistisch van karakter, maar daarmee behoortHaan naar mijn mening niet tot de harde kern van de Forum-architecten. Het patiowoningencomplexmoet eerder gezien worden als een kristallisatie van Haans gedachten over Afrikaanse leefwijzen. Dat hetcomplex overeenkomsten vertoont met ontwerpen van Forum-architecten als Piet Blom en Aldo vanEyck kan niet ontkent worden. Maar Haan weet echter zijn modernistisch getinte vormentaal tebehouden en vertoont in kleinschalige projecten weinig kenmerken van de "Forumarchitectuur". In'Langs Moderne Architectuur' wordt dit als volgt verwoordt: "De grote openheid en regelmatige ordeningvan het Nieuwe Bouwen heeft Haan op knappe wijze weten te combineren met aan niet-westerseculturen ontleende woonvormen."(67)”Adviesaanvraag 2013 aan de Raad voor Cultuur Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed | 39