Monumenten van de prille welvaartsstaat - 04/13 - watererfgoed.nl

nr. 2Groen erfgoed: aanleg/beplantingVerlichtingsarmaturen langs de wanden van de aula.De entree wordt gevormd door een bomenlaan aan de westzijde, die leidt naar het voorplein en de aula.Achter de aula, aan de oostzijde, een groene zichtas, met aan weerszijden grafvelden van elkaargescheiden door rijen treurberken en heesters, die de graven aan het oog onttrekken. Ten noordenhiervan een segmentvormig terrein met een gebogen padenbeloop, dat in 1995 werd aangelegd. Hetterrein is omgeven door bospercelen die de verstilde sfeer van de ruimte versterken.Door een ruimtelijk evenwicht tussen de monumentale wandellanen zonder graven en beslotengrafvelden kan de begraafplaats worden betreden zonder direct overweldigd te worden door graven engrafstenen. De grafvelden zijn bovenal als plekken van rust en waardigheid gedacht. De belangrijkheidvan de lanen komt tot uiting in de breedte en in de soort van de beplanting. Door een afwisseling vanopen en gesloten ruimten heeft de begraafplaats een contrastrijk aanzien. Dudok hechtte veel waardeaan de positie van de grafbedekkingen. Hij opteerde voor gedeelten met liggende en staande en eengedeelte met alleen liggende gedenktekens. De harmonie van grafmonument en beplanting beoogde hetesthetisch effect van de ruimtelijke beleving te vergroten. Door elk grafveld voert een verhard pad,terwijl de paden tussen de graven met gras zijn bedekt. De paden van het urnenveld hebben eenverharding van natuursteen. Voor kindergraven is een afzonderlijk veld met een geëigende beplantingontworpen. De aanleg van dit deel is in de loop der tijd gewijzigd.Essentieel in de structuur van de begraafplaats is dat bij betreding de graven niet direct zichtbaar zijn,doordat de grafvelden achter de begroeiing liggen. Vanuit de aula zien de familie en de belangstellendenwel de enorme zicht-as, maar niet de grafvelden. Die bevinden zich ter weerszijden van deze as en op hetlatere, segmentvormige terrein. Op de begraafplaats is onder meer een columbarium opgenomen. Eentweede columbarium is later bijgebouwd.GeschiedenisNa de Noorderbegraafplaats, die Dudok in zijn functie als gemeente-architect in 1929 had ontworpen, isde Zuiderhof zijn tweede gemeentelijke begraafplaats in Hilversum, gebouwd en aangelegd na zijnpensioen.In 1925-1926 had Dudok al een columbarium gebouwd op de begraafplaats Westerveld, gevolgd doornog een columbarium, met aula, in 1936. In 1959-1961, ongeveer gelijktijdig met de Zuiderhof, bouwdehij op de begraafplaats Duinhof een auditorium. De Zuiderhof behoort tot de laatste werken uit hetoeuvre van de architect.Relevante wijzigingenUitbreiding (1995) van de begraafplaats met een segmentvormig terrein, waarvan de gebogen padenaansluiten op die van de rechthoekige grafvelden.In de oost- en zuidwand van de galerij zijn later openingen gemaakt met dwarsgeplaatste betonnenschotten.Bezocht A. de Vries, 3 december 2012Adviesaanvraag 2013 aan de Raad voor Cultuur Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed | 613