Netherlands Yearbook - 1868_ocr

te Katwijk, j 1,677 en j ,1,684 te Noordwijk. Reeds verscheiden jaren achtereen is gebleken, dat het eerste
gedeelte van het vischsaizoen te Egmond veel beter uitkomsten g·eeft dan in de drie overige gemeenten, terwijl
het laatste gedeelte zich door veel schraler \·angst kenmerkt. Uit Eg·mond vertrokken 3 vaartuigen in 1863 op
Hl September, hadden reeds op den 26'1cn dier maand den eersten haring aangebragt en tot November eene
overvloedige vangst, waarna z\j zeer tegenviel. In '18M waren zij op 13 September uitgezeild en reeds op
13 October van hunne tweede reis terug met eene besomming van j 6,300. Men is dus voornemens de verschharingvisscherij
in het vervolg op 1 November te sluiten, dewijl na dien tijd de opbrengst de kosten niet kan
g-oecl De maken. zoogenaamde noordvaart of de korde- of schrobnetvisscherij op platvisch wordt in de eerste helft van
het jaar meest uitgeoefend. door de schepen, wellrn in de laatste helft voor de steurharingvisscherij dienen. In
'1863 was over het algemeen de vangst vrij overvloedig· en rijker dan in 1862. Daar de hooge prijzen zich niet
handhaafden, was de einduitkomst minder gunstig dan dat jaar. In 1864 gaf de vangst niet onbelangrijke
voordeel en, doordien zij overvloedig was tegen hoog·e prijzen, vooral toe te schrijven aan de levendige vraag
voor de belgische markten. Deze visscherij wordt vooral uit Schevening·en, Katwijk, Noord wijk, Eg-mond aan
Zee en Zandvoort uitgeoefend. Men bezigde in de drie eerste gemeenten in '1863 Hl2, in 18M '191 schepen,
waarvan 13!~ en 135 uit Scheveningen, 4.9 en 4,7 uit Katwijk , 9 in elk jaar uit Noordwijk. De geheele opbrengst
der schrobnetvisscherij \vorclt in die drie gemeenten g·eschat op j 40 LA90 in 1863 en J !~78,'l 72 in 18M. De
gemiddelde opbrengst per schip bedroeg in elk van beide jaren te Schevening·en J 2,262.67 en J 2,647.14 , te
Katwijkft ,755.35 en/2,312.30, te Noordwijk/1,364.30 en/1,347.78. Onder de opbrengst van deze visscherij
is te Katwijk in elk jaar niet begrepen eene som vanf2,152 en/1,694, voortvloeijende uit den verkoop van
zeesterren. De schol, die in g-roote hoeveelheid te Katwijk wordt aang·evoerd, bedong in beide jaren en vooral
in 1864 hooger prijzen dan in 1862. De mand schol gold alclaa.r in J anuarij ·1863 J 2.50, in 18M f 4.25 tegen
j 2 in 1862, in J unij j 3 en j 4.25 tegen j 2.40 in J\1lij ·1862. Te Egmond aan Zee werd de kustvisscherij in
elk jaar gedreven met '19 bomschepen, bemand met 120 koppen in '1863 en 114 in 1864. Zij besomden met de
kor- of schrobnet j 32,250 en j 37 ,540. In beide jaren was de vangst schraal. De hoogere besomming in 1864·
was meer het gevolg van de zeer hooge prijzen. In de meeste maanden was de visch schaarsch door de toeirnmende
mededinging van de engelsche visschers, die van het begin van Mei tot het einde van J ulij telkens
in grooter getal het Binnenlek met hunne vaartuig-en bezoeken en eene groote menigte visch opvangen. Te
Zandvoort was de visscherij met het schrobnet in beide jaren bevredigend.
De beug- of hoekwantvisscherij op schelvisch en kabeljaauw werd in 1863 uit Egmond met 16 groote en
10 ldeinere schuiten uitgeoefend, welke te zamen slechts j 9,555 besomd hebben tegen J 13,290 in 1862. In
October was op de kust nog geen schelvisch of kabeljaauw te vangen. Toen de visch in November en December
o>ervloedig kwam opdagen hebben veelvuldige stormen het visschen belet. Bijna de geheele vangst werd tegen
hooge prijzen voor de duitsche markten opgekocht. Het best slaagde de kleine beugvisscher\j met 9 groote en
kleine booten uit Egmond van half Maart tot half J ulij uitg·eoefend, welke j 6,886 heeft opgebragt. Beter was
het met de beug- en hoekwantvisscherij in '18M gesteld, zoodat, hoewel de vang·st slechts matig· was , de '16
vaartuigen door de hoog·e prijzen j 15,300 besomden of j 5,745 meer dan in 1863. De kleine visscherij op
schelvisch en kabeljaauw , van April tot half Junij, met 12 booten elk met 5 koppen uitgeoefend, gaf/10,100
of j 'f,2 J!1- meer clan in het vorige jaar. De geheele visscherij heeft te Egmond aan Zee opgebragt in '1863
f 57,571, in '1864 /7'1,490 tegen fû2,660 in ·1862.
Te Zandvoort werd de visscherij in 1863 uitgeoefend met 11 pinken, die een gedeelte van het jaar de
schrobnetvisscherij uitoefenen en een ander gedeelte t er beugvaart worden uitgerust. Hoewel zeer ongelijk was
de vangst met het schrobnet in beide jaren voordeelig door de zeer hooge prijzen. Men betaalde voor scharren
in 1863 j 7 tot j 8, in 1864 j 5 tot j 1 O, voor kleine schol j 3 en j 2 tot j 4. de mand, voor de groote j 0.30
tot j 0.35 en j O.liO tot j 0.50, voor tongen j 0.20 tot j 0.25 en soms in 1864 j 0.35 tot J 0.40 het stuk. Slechts
voor tarbot bestond in '1863 weinig vraag; in 1864 gold deze visch in de week voor Paschen j 4 tot j 5 per
stuk, doch moest later soms voor zeer lage prijzen worden afgezet. De hoekwant- of beugvisscherij is in beide
jaren tegengevallen. In 1863 moesten door de schrale vangst de meeste pinken deze visscherij reeds zeer spoedig
staken: ook in 1864 was op de kust bijna geen kabeljaauw. In elk van beide jaren werden te Zandvoort
besomd j 29,000 en .f 30,000, waarvan in elk jaar slechts f 1,000 met de beugvaart. Te Zandvoort koestert
men gunstige verwachtingen van de toekomst welke de visscherij te gemoet gaat, zoodat men aldaar eene
nieuwe reederij heeft opgerigt, welke zich voorstelt verscheiden schuiten uit te rusten en reeds in '1864 2 nieuwe
groote vaartuigen voor de visscherij heeft ingerigt, waardoor de visschersvloot van 11 op 13 schepen gebragt is.
De beugvisscherij , vroeger te Schevening·en een zoo belangrijke tak van nijverheid, vermindert aldaar jaarlijks.
De kabeljaauw schijnt het gedeelte van de kust door de beugvisschers bezocht geheel te hebben verlaten. In
de laatste jaren hebben schelvisch en kabeljaauw zich in het voor- en najaar slechts vóór Zandvoort en Egmond,
in de nabijheid der kust , vertoond. Van de 20 booten 1
die in 1862 voor die visscherij dienden, zijn in 1863
7 verkocht om te Zandvoort en Eg·mond in de vaart te \Vorden gebragt. In 1863 hebben 13, in '1864 12 booten,
Ü' zamen/6,336.75 en/3,383.70 of/487.44 en/28'1.97 per boot besomd; terwijl in 1859 of het laatste voordeelige
jaar 2 l booten eene waarde opbragten van j 35,7 40.70 of j 1 ,654.32 per boot.
Van de visscherij op de hoogerop gelegen kusten van de N oorclzee beantwoordde de schelvischvangst te
Enkhuizen in '1863, in de eerste helft van J anuarij, vrij wel aan de verwachting, doch was later van weinig
beteekenis. In plaats van schelvisch werd eene menigte schol gevangen, waarvoor men goede prijzen bedong·;
welke visscherij tot het laatst van Mei aanhield, toen de schol plotseling geheel verdween. In het tweede
halfjaar gnf, vooral door de merlerling-ing van rle rng-elsrhe vissc·hcrs. rlr visscher\i bijna niet.s. In 1861 werrl
in het begin van Januarij uit Enkhuizen met de beu tam l"k ·
werd afgezet. Toen deze visscherij verminderde in g men ~IJ F v~el s~~elv1~ch g·e_:angen' die tot hooge prijzen
jaauw en rog te vangen. De eerste visch ' g hg h nel le rual'lj eemge m1Jlen verder van wal om kabeld
, waar oor voor eze v1schsoort b 1 ·'k
was se aarsc e aatste werd t t h ··
oor de verlaging van het tarief in Belg1·e d ' cl . o zeer ooge pr1Jzen opgekocht
wordt. De scholvisscherij' van April tot het laatst van J unï f e~ne e angnJ. e m~rkt geopend
en tot laat in den herfst werd voor·a] ki . h l J ' ga zeer goede mtkomsten. Midden m den zomer
. eme se o gevangen waarvoo d ··
engvrsscherij in de twee laatste maanden van het . aar af z ' .. r ~en zeer goe e pnJZen bedong. De
b
vangst hadden' anderen toen de vor·st . . 1 tJ g eder on~ehJke mtkomsten' zoodat velen eene schrale
.. , mvre , me eene goe e ladmg t N' cl' b.
h
ooge prlJzen bedongen. In elk van beide jaren zïn t E l h . -EJ reuwe iep mnen kwamen en zeer
120,825 en 130.400 schelvisschen' 11,64,0 en 9 87~ to:o-en n \ ~izen aange~ragt 1,275 en 1,720 kabeljaauwen'
schol. De opbrengst werd in elk jaar eschat ~ 61 ~1 ' ,~08 en 1,58:> t~rbotte~' 494,600 en 523,556 p.
koopjes op de vischmarkt afgeslagen t~r waard: !an f 129:: /s 63,6/26; met i~begnp van 969 en 926 kleine
en/65,590. - Te Helder werd in elk van beide ·aren aa' .' he~ 1,964, klimt het_ bedrag tot/63,658.88
gebragt voor eene waarde van f 36 793 en f 82 02J cy n vd1sc '. m de Noord- en Zmderzee gevangen' aand
ei , , rn lJZOn ere personen aan cl h t k
. ' • , •, waaron er niet begrepen d · h cl l"k
en zon er afslao- verkocht en dr·e well b.. cl e v1sc ' age lJ s aangevoerd
.
mtventen. - Aan de heldersche zeewerin werden door cl e se .m en .. oopen of de visschers zelve
775, in '1864 700 ponden paling, verkoch~ in 1864 te enef~ac~terderv1sscher~1en aldaar geva~gen in !8~3
1864 per tal f1.52 golden en in dat jaar C.)00 talle g cl. je 100 p., 60,000 en 20,000 harmgen , die m
geep ' re 5 pe~· tal opbragten, - Van de botters' te
Edam te huis behoorende in 1863 115 in -1864 11; .
het tweede een 70tal de Noordzee beva;en Elk. tl~ g~ta~, h~bben m het eerste jaar ongeveer de helft' in
/8 off 10 verdienen. In de lente van 186.4 wasvdaar ~t1gl eet, :hal:e den schipper, 4 knechts, die wekelijks
·t cl .. .. . e m s ag gunstig· m het na· d d d. .. .
s ormwe er bemoerJellJ'kt Uit Hui.ze l) .. . lk . ' Jaar wer e vaart ikwiJIS door
· n ZlJn m e Jaar 24 en 10 t · · ··
gevaren. In 1863 was de botvangst gunstio-· . 1864 cl . vaar mgen ter visscherlJ buitengaats uit-
7 en 12 bunvaartuigen voor deze visscherij ~~b~n· cl i>war:~ e mtkomsten_ ong:ms~ig. Op Terschelling zijn
namen in beide jaren 160 schuiten te z1g . e mt ~rosten waren m berde Jaren ongünstig. Op Urk
.. ' zamen van 4,350 tonnen mhoud Ik t 3 k .
e rJslandsche visscherij werd in beide . . t . ' e me oppen, aan de v1sscherij deel.
D
1863 3' in 1864 2 nederlandsche schepe. i1 dJeaerlenHntrem dtgeoehf~nd. Aan de visscherij op Groenland namen in
" b · e ou ste se ip Dirk· Ad
,.,oo ro ben mede en heeft nic t eens de walvischvan ·st be r D ' ye . ama' groot 343 ton' bragt slechts
Noorwegen. Ook het tweede de Noordnool k. g. b ~doe_ Cl; het werd m 186-1. verkocht aan een kantoor in
' r , reeg m er e Jaren eene sch · l t ·
ou
510 cl
e robben welke te zamen f 9 860 23 h bb b ra e vangs ' m 1863 520 jonge en
Het schip Mrtri~ uit Purmerend verl•re~o- in \ei~: ~pge rag~. ~e traa~ werd tegen j 47 .50 het vat verkocht.
en 1,480 jonge robben aangebragt. o Jaren vee etere mtkomsten' en heeft in 1863 1,790 oude
De beug- en winterkabeljaauwvisscherij verkeerde in beide ·aren ..
voor de belgische markten in bi eiJ'enden toe t cl 0 l d J door d.e hooge pnJzen en de levendige vralMl'
· 1 cl s an · o { on ervond men 1 186 ~ · h -t:>
mv oe van den aan de geepvisschers toegeke cl .. cl .. , n -"' m ooge mate den gunstigen
zijn in 1864 47 tonnen o·eep gezoute11 In Jn en v:~ omFvabn zontacCIJnS. Aan de vischdroogerij aan den Helder
o · anuanJ en e ruariJ. 1 "63 , d ·
verbeterde' ontstond groot gebrek aan g·eep en mo t . A . o
. es men
was e vangst germg' toen die latfü'
111 pnl en Me· cl h
op it aas wachten ' zoodat zelfs één der sche .t r h 1 soms agen ac tereen aan den Helder
d
laatste gedeelte van het jaar werden vele sch pen dm ~ rhen oofde van de laatste beugreis moest afzien. In het
epen oor et gure weder da e ht · cl
ou
h d
en. e hooge priJ·zen wogen ecl1ter r r· l t . g n ac ereen m e haven teruggeu
msc ioo s op te()'en die on f d.
D
slechts hoekers' van ééne bun voorzien die d 1 h o . guns ige omstan igheden. Terwijl vroeger
. d ' us oo { verse en vrsch kunnen a cl
ge
b
ezrg ' nemen thans ook buishoekers. uitsluitend voor d h .· .. a~v~eren: voor e beugvaart werden
1864 was de vangst over het algemeen g,unst· H t e armgvisschenJ mgerrgt, aan die vaart deel. In
· io-. e aas voor de kaber · l ·
Jaar overvloedig. In het laatst van het J·aa lei d d . ' h Jaauwv1ssc rers nood1g' was het geheele
. h . .. . r ee e v1ssc ersvloot nog al cl t
en vrsc tmg vrlJ wat schade werd toeg·ebrao-t t van e s ormen' zoodat aan ankers
elk van beide jaren ter markt gebragt 1' t:;39en we6e personen het leven verloren. Te Vlaardingen werden in
•>,'l· en 1 592 tonnen kab r
2, 174 schelvisch' 1,836 en 1.972 kibbeling 599 436, b t k . e Jaauw '. 3,315 en 3 ,942 leng' 1,593 en
' ' en o en olv1sch 394 e 451 k 1 .
eene waar e van j 8 643 en f h . h . ' n ee en en lippen en voor
cl ' 17 ' 501 aan verse en v1sc De kabel· Id .
tot/28.25enf15.35 tot f32.2 , delen 5 6 _ 15 tot ; Jfü~uw go melk van. beide jaren /13.15
3 5 6 2
en/2.50 tot/8.25, kibbeling/ . totfg { en/ { ·Oen f - a tot/14, de schelvrsch/2.10 tot/8.50
6 25 1 25 6 5
kolvisch /6.25 tot /i.2.75 en /1250 tot ./.13 50 l. 1 tot/1~.75, botf5.50 tot/23.50 en/6.50 tot/20.50
, V . · · , meen en lippen /20 t 0 tf37 '
se
h
epen
.
te laardmgen
. '
te zamen bemand
me
t 700 en 780 koppen en
·
d' cy47
per ton.
·
Van de 53 en 49
ie ben m elk Jaar 40 de beug·- er1 l{ol . h .. . r ie • en 234 reizen gedaan hebben
l b
v1ssc eriJ mto-eoeiend en aa b t 6 '
1863 3 lasten kolvisch. Te lVIiddelharnis cl d b o . ... nge rag 04_ en 641 lasten beugvisch en in
oefend met H sloepen die in '1863 2- :ve:86he eu~v1sschenJ m elk jaar van 20 Mei tot 1 October uitge-
400 en 360 ton leng h~bben aangebragat, IDn ib18 reihzenbbgem~akt. hebben en 3,000 en 2,422 ton kabe!J·aauw
. aaren oven e en mt die g t · , '
naamde voorteeltreis gemaakt en te zarnen 181 t k b 1 · emeen e m 1864 2 sloepen eene zooo-eb
. T . on a 8Jaauw verkocht teo-e /1850 d t:>
aange ragt. e Maasslms zijn elk jaar 4 sche e Ik b 'd o n . e ton' en 20 ton leng
bezigd. Zij hebben in 1863 596 ton t . ph n ' e eman met 12 koppen' voor de beugvisscheriJ. 0 o-eb
V< n e1 e Jaren 2 en 1 hoel e 8 1 ·
zou env1sc en 443 ton rammeling · ·
aange ragt. Te Pernis werden in ell{ a b .d . en een wemig versche kabel1·aauw
met 206 en 180 koppen bemand' te Zwartewaal 2 hoekers ' rs' s oepen' 3 bezanen en 6 schokkers
schappen tot de visscheriJ. buitengaats b . cl H ' 6 en 5 sloepen en 1 schokker met 98 en 86 man~
. ge ezw · et g·etal schepe t t d b
echter met opgegeven. Te Katwijk werden ino 1863 l ht l n o e eng- en kolvaart g·ebruikt wordt
. s ec s 1 s oep en een paar booten uitgezonden. Te Zierikzee