VVP 3-22 online

NAZORG
Of er ja dan nee sprake is van een of meer van de grondslagen
uit de AVG is een omstreden zaak. De meest eenvoudige
grondslag is de toestemming die de klant aan
de aanbieder kan geven. Als die met de nodige zorgvuldigheid
wordt vastgelegd en herroepbaar is, is de aanbieder
gevrijwaard. De twee grondslagen die daarna
het meest in de buurt komen zijn die van de “noodzaak
tot het uitvoeren van een overeenkomst” en die inzake
de “noodzaak ter voldoening aan een wettelijke plicht”.
De eerste is echter niet bruikbaar want de (hypotheek)
overeenkomst bestaat tussen de aanbieder en de klant
en daar is de adviseur juridisch geen partij bij. De wettelijke
verplichting van de tweede grond bestaat tussen
de adviseur en de klant (namelijk de nazorgverplichting
van artikel 4:20 lid 3 Wft) en daar staat de aanbieder
weer buiten.
Zelf hang ik het standpunt aan dat er ook sprake
is van een wettelijke verplichting tussen de aanbieder
en de adviseur, namelijk die van artikel 4:99 Wft (het
artikel dat adviseurs en aanbieders verplicht elkaar
in staat te stellen te voldoen aan de Wft, voor zover ze
daarvoor van elkaar afhankelijk zijn. Ik had mij op dat
artikel beroepen.)
De belangstellende lezer verwijs ik graag naar een
uitgebreid en zeer lezenswaardig artikel hierover van
mr. M.H.P. Claassen (https://fizadvocaten.nl/wp-content/
uploads/2021/03/het-delen-van-persoonsgegevens-inde-hypotheekketen-deel-1.pdf).
Als de overeenkomst van opdracht tussen de klant en de
adviseur ter zake van een hypotheekbemiddeling is geëindigd,
dan eindigt ook meteen de relatie tussen die
twee, nu er geen sprake is van een portefeuillerecht.
De verplichting tot het leveren van de publiekrechtelijke
nazorg is niet uit te sluiten tussen partijen, eindigt
niet na het voltooien van de overeenkomst van
opdracht tussen hen en bestaat zelfs als de klant helemaal
niets meer met zijn adviseur te maken zou willen
hebben (overigens een onwenselijke situatie, zie hierna).
Er kan contractueel (dus: civielrechtelijk) sprake zijn
van het einde van een relatie tussen adviseur en klant,
maar publiekrechtelijk niet. Ze zijn tot elkaar veroordeeld,
desnoods tegen wil en dank!
Omdat er geen sprake is van een portefeuillerecht, kan
een adviseur ook niet een beroep doen op artikel 4:99
Wft.
Bespreking: Artikel 4:99 Wft staat naar mijn mening
geheel los van het al dan niet hebben van het portefeuillerecht
voor een adviseur.
‘Artikel 4:99 Wft
laten gelden als
AVG-grondslag’
AFM EN ADFIZ
Gevraagd om een reactie geeft de AFM het advies dat
adviseurs zelf hun relaties aanschrijven met het verzoek
toestemming te geven aan de aanbieder om de gevraagde
informatie te verstrekken. Echter: het probleem
was nu juist dat die relaties niet meer traceerbaar zijn.
In 2019 is Adfiz samen met Tulp Hypotheken gestart
met een convenant, met als doel de uitwisseling van gegevens
tussen geldverstrekkers en adviseurs te reguleren.
Tot dusverre is de stand van zaken dat er geen uniforme
afspraak tussen die partijen tot stand is gekomen.
OPLOSSING
Zie ik het juist, dan is er inderdaad sprake van een botsing
tussen de AVG en de Wft. Die botsing zou opgelost
moeten worden, want de praktijk vraagt dat. Ik kom tot
het volgende:
Allereerst zou op het niveau van de wetgever vastgesteld
moeten worden (bijvoorbeeld in een Algemene
Maatregel van Bestuur), of artikel 4:99 Wft een
voldoende zwaarwegende grond is om te gelden als
AVG-grondslag (“voldoen aan wettelijke verplichting”),
waarop de informatie door de aanbieder mag worden
verstrekt. Daarbij moet tevens de omvang van die informatie
worden vastgesteld. Het in contact kunnen treden
met een klant vereist niet veel meer dan het verstrekken
van de basale NAW-gegevens. Het uitvoerig
vermelden van bijvoorbeeld betalingsachterstanden is
daarvoor helemaal niet nodig.
De branche zou een standaardformulier kunnen
ontwikkelen, waarmee de hypotheekklant toestemming
geeft aan de geldverstrekker om alle overige informatie
in voorkomend geval te verstrekken. Die toestemming
moet uiteraard herroepbaar zijn. Daarmee
kan een adviseur gericht adviseren in het geval van bijzondere
omstandigheden (zoals bijvoorbeeld betalingsachterstanden).
De bestaande tekst van artikel 4:20 lid 3 Wft zou
moeten worden aangevuld met een bepaling, waarmee
de adviseur niet langer de vereiste informatie hoeft te
verstrekken, als de klant schriftelijk aan de adviseur
heeft aangegeven die informatie niet meer op prijs te
stellen. n
NR 3 JUNI 2022 VVP | 39