Utdanning nummer 16 2009 - Utdanningsnytt.no

Utdanning > nr 16 / 11. september 2009minneord.Sigurd Nielsen> Lektor Sigurd Nielsen døde 12. juni, 83 år gammel. Sigurd var fra Drammen.I gymnastiden var han med i illegalt arbeid og fraktet våpen om nattenfra slippsted inne i Drammensmarka til et våpenlager nær byen – for så å gåpå skolen dagen etter. Han var knyttet til hjembyen. Som emne for hovedoppgaveni norsk valgte han drammensforfatteren Sigurd Christiansen.For det var filologi han studerte, med norsk som hovedfag og historie oggeografi som bifag. I studietiden ble han kjent med Oslo-jenta Gunvor, degiftet seg og fikk etter hvert tre barn, Torgeir, Kari og Marianne.Etter endt lektoreksamen i 1953 fikk han sin første undervisningsjobb vedSør-Odal realskole på Skarnes, før han i 1960 kom til Asker gymnas/videregåendeskole. Her fikk han mange oppgaver i tillegg til undervisning. Enperiode var han samlingsstyrer i geografi og var med i en referansegruppei forbindelse med utarbeidelse av undervisningsplaner for Forsøksrådet.Sammen med medforfattere sto han bak et læreverk i kulturgeografi forvideregående skole. De siste årene var han hovedlærer i norsk og samfunnsfag.Men han var først og fremst Læreren. Selv de som ikke kjente ham, måttelegge merke til de blå øynene og det gode smilet, hele hans åpne og vinnendevesen. Med elevene fikk han en enestående kontakt. Utsagn fra tidligere elevervitner om det. «Han hadde en egen entusiastisk formidlingsevne,» fortelleren. «Hele kroppsspråket tok han i bruk for å få overført sin kunnskap, samtidigsom han stilte høye krav til elevenes vilje til læring.» En annen fortellerfra en geografitime hvordan Sigurd ved halsbrekkende akrobatikk krøllet segsammen på kateteret for å illustrere isbreenes bevegelse!Som kollega var han alltid vennlig og hjelpsom. Vi har aldri hørt noen –verken elever eller lærere – si noe negativt om Sigurd.Han var likt av alle.Sigurd var også familiens mann. Han og Gunvorstilte opp for dem alle. Ikke minst var de til stede forbarnebarna.Også som pensjonist var Sigurd aktiv. Han nedla etstort arbeid med å skrive Asker videregående skoleshistorie. I en periode var han med i arbeidet i Pensjonistuniversitetet.Fra 1992 til 2003 ledet han og tre andre lektorpensjonister «Vandringeri Askers nærområder, natur- og kulturlandskap». Ut fra det materialet somvar samlet i den forbindelse, utarbeidet han en perm om disse 36 turene,som ble utgitt av Folkeuniversitetet.Han var også et friluftsmenneske, var en god leder av ekskursjoner oghadde stor glede av hytta på Vegglifjellet.De siste årene slet han med kreftsykdom. Den bar han med stor sinnsro.Spurte en ham om hvordan det sto til, svarte han gjerne: «Det går!» eller:«Jeg har hatt 80 gode år. Jeg kan ikke klage.»Det blir et stort tomrom etter Sigurd, spesielt for familien og for hansvenner. Men det er mange som er takknemlige for å ha kjent ham, «detgode menneske fra Drammen».For kollegene ved Asker videregående skoleBerit Sagen Ramsfjell og Øystein RollagOlav Åm> Skuledirektør Olav Åm gjekk bort tidleg på sommaren, 91 år gammal,nokre månader etter kona, Eldbjørg. For alle som kjende dei to, anten detno var i yrke eller fritid, så var desse to så tett vovne saman at det kunneikkje bli lenge imellom dei.Olav Åm var frå Vats i Ryfylke og han brukte den vakre dialekten sin ialle samanhengar inn mot den nynorske normalen. Han gjekk Volda lærarskule,vart cand. mag i 1941, og eitt år var han lærar i Grindheim og Eikeni Vest-Agder, før han kom til Årdal i Sogn i 1942. Her vart han til 1945 dåvegen gjekk til Oppdal. I 1956 fekk han så oppgåva å vere undervisningsleiarpå Ørsta ungdomsskule, 7.–9. klasse. Dette var ein lekk i utprøvingaav den 9-årige skulen, og her fekk Åm vist kva skulemann han var, ureddfor nye tankar og vegar, og dyktig i systematisk oppbygging. Snart vart hanengasjert som foredragshaldar på kurs for lærarar frå ungdomssteget i dennye 9-årige skulen.Då skuledirektørembetet i Sogn og Fjordane vart ledig i 1963, fekkhan, som ein av dei yngste søkjarane, stillinga. Og her fekk han spele påmange strenger i utforminga av den 9-årige skulen i fylket, både i praktiskutforming og med innbyding til kurs om indre skuleliv og samarbeid overklasse-, skule- og kommunegrenser. Der han tidleg fekk vere med i utformingaav ein skule, kom dette til å setje sitt preg på skulen. Mellom annafekk han ein kommune til å byggje arbeidsrom til kvar lærar, i von om atdenne tilrettelegginga kunne føre til samarbeid mellom lærarane. Det gjekkslik han tenkte, og det gledde han.Åm var heller ikkje redd for å gå mot straumen eller bryte av noko somviste seg å vere mislukka. Kursplandelinga, til dømes, kom inn i skulentidleg på sekstitalet, men alt etter nokre år tok Åm opp tanken om heller ågå over til ei differensiering innafor klasseramma. Han kalla det djupnedifferensieringdå han tok opp dette temaet på ei Vestlandsk lærarstemna. Detgaldt om å finne eit nytt namn, men det var eigentleg den gamle skulemeistermåtenå møte den enkelte elev på. No vert det kalla tilpassa opplæring,og namnet skjemmer ingen, ville Åm ha sagt.Attåt oppgåva si som skuledirektør gav han ut ei lærebok i matematikksaman med Gunnar Mjåland, var med i redaksjonen for «Skolens årbok»og medredaktør for Hermes Leksikon, eit nynorsk leksikon som kom ut i1979–80.Olav Åm var ikkje av dei mest høgmælte. Likevel var han ein mykjebrukt og omtykt talar, fri og ledig som han alltid var, og djuptpløgjande. Hanskreiv alltid talane, fortalde han ein gong, lærde dei utanåt og brende dei.Då kunne han stoffet og kjende seg fri. Slik var det òg med diktsamlinga«Fykande frø», som han gav ut i 1998. Då ho etter nokre år var utseld, lashan inn dikta etter minne til ei lydbok, vel verd å lye til. Det er òg dei mangesongar han skreiv om frå framande språk til nynorsk, mykje brukt av korog songarar.I 2003 fekk Olav Åm H.M. Kongens fortenestemedalje i gull for sittarbeid i norsk skule og kultur. Det var ei velfortent påskjøning.Ei tid etter at han vart pensjonist, tapte han fort mykje av synet, og hanmåtte berre avskrive den litteraturen han hadde planlagt å lese i aldrandeår. Men ved hjelp av sidesynet gjekk og sykla han lenge, og ved hjelp avEldbjørg vart det jamvel fjellturar den fyrste tida. Sidan las ho for han, oggjorde det han ikkje kunne, medan han tok seg av det som ho ikkje vannmed – langt inn mot deira siste dagar.Ein fin skulemann, ein skulemeister og lyrikar, og eit flott ektepar harfylket og landet vårt mist.Men me ynskjer at minnet om dei må leve lenge!Eldre skulevener i Sogn og Fjordane v/Bjarne Dåe51