1 TC Sağlık Bakanlığı Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ...

Olguların ailelerinde psikiyatrik hastalık öyküsü varlığı dosya bilgilerinden elde
edilmiştir. Burada kastedilen tüm psikiyatrik hastalıklar olmasına rağmen hastanemiz dosya
kayıtlarında öncelikle kastedilen ciddi, kronik -çoğunlukla psikotik- hastalıklardır. Ailesinde
psikiyatrik hastalık öyküsü olan hasta sayısı 140 (45,5 %) olarak bulunmuştur. 152 hastanın
(49,4 %) ailesinde ise psikiyatrik hastalık öyküsü saptanmamıştır. Ailesinde psikiyatrik
hastalık olanların çoğunluğunu 1. derece akrabaları olanlar, 103 kişidir (73,5 %). 2. derece
akrabaları olanlar 69 kişi (49,2 %), 3. derece akrabaları olanlar ise 18 kişi (12,8 %) olarak
bulunmuştur. Ailede başka psikotik hastaların bulunmasının, kullanılan ilaçların benzerliğinin
ve yan etkilerinin gözlenmesinin, hastada tedavi ile ilgili olumsuz düşüncelere yol açtığı ve
uyumsuzluğu arttırdığı gözlenmiştir (83,84,85). Yetersiz aile destek sisteminin önemi ise
birçok çalışmada vurgulanmıştır (117,119,127,134).
Hastaların dosyalarında bulunan bilgilere göre olguların 26’sının (8,4 %) düzenli ilaç
kullandığı, 78’sinin (25,3 %) düzensiz olarak ilaç kullandığı, 183’ünün ise (59,4 %) ilaç
kullanmadığı görülmektedir. Tedaviye daha önce uyum göstermemiş olmak, sonraki
uyumsuzluğun en önemli göstergesidir (82). Đlaç kullanma tarzı, yatış dosyalarında bulunan
tedaviye uyum notları ile koşut bulunmuştur. Görüşme sonucunda edinilen bilgiye göre, yatış
dosyasında ilaçlarını düzenli aldığı belirtilen hastalar ilaçlarını taburculuktan sonra da düzenli
kullanmakta, düzensiz ilaç aldığı belirtilen hastalar yine düzensiz ilaç kullanmakta, ilaç
kullanmadığı belirtilen hastalar da ilaç kullanmamaya devam etmektedir. Bu durum bize
hastanın önceki ilaç uyumunun sonraki uyum için önemli bir gösterge olduğunu
göstermektedir. Bu gerçek, takiplerde dikkate alınmalıdır.
Olgulara son yatışları sırasındaki onayları açısından bakıldığında; 58’sinin (18,8 %)
hastaneye yatışı sırasında, yatışının isteğe bağlı yapılmış olduğu, 211’inin ise (68,5 %)
hastaneye yatışının isteği dışında gerçekleşmiş olduğu saptanmıştır. Đsteğe bağlı yatışların
büyük kısmı hastanın yakınları veya tedavi ekibi tarafından bir şekilde kandırılarak veya ikna
edilmesi sonucu olan yatışlardır. Yatış sırasındaki istemliliğin, taburculuk sonrası randevulara
ve ilaç alımına uyumda önemli etken olduğu farklı çalışmalarda vurgulanmıştır
(82,87,89,90,114). Bu durum hastanın içgörüsü ile ilgili olduğu kadar, ailenin ve tedavi
ekibinin tutumunun ve yatış-servis şartlarının da bir sonucu olması açısından önemlidir.
112