1 TC Sağlık Bakanlığı Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ...

Almanya’da 2006 yılında Pitschel-Walz G ve arkadaşları tarafından 386 hastada
yapılan bir çalışmada ailelerin de katıldığı düzenli psikoeğitimin şizofreni tedavisindeki
başarıyı arttırdığı gösterilmiş ve tüm hastalara psikoeğitim uygulanması önerilmiştir (105).
Sivas’ta Tel H ve arkadaşları tarafından 60 hastada yapılan bir araştırmada psikoeğitim
verilen ailelerin hastaların semptomlarını daha rahat algıladıkları ve uyum ile ilgili
problemleri daha erken fark ettikleri gözlenmiştir (106).
Freudenreich O ve arkadaşlarının 2004 yılında yaptıkları çalışmada atipik ilaç
kullanan, hastalığının farkında olan, daha az ekstrapiramidal semptomlar yaşayan ve sosyal
fonksiyonları daha fazla olan hastaların daha uyumlu olacağı savını test etmişlerdir. Ancak
sonuçlar klasik-atipik ilaç kullanımının ya da ekstrapiramidal etkilerin uyumda belirleyici
olmadığı gösterilmiştir. Buna karşın hastalık semptomlarının farkında olmama, negatif
semptomlar ve çalışıyor olma (muhtemelen damgalanmak istenmemesi sebebi ile) ilaç
alımına karşı negatif bir tutum sergilenmesinde rol oynayan faktörler olarak bulunmuştur
(107).
Tek başına antipsikotik tipinin ve yalnızca uyuma yönelik psikoeğitimin uyumu
arttırmadığı düşünülürse, bir seçenek de ilaç formunu değiştirmek olabilir. Hastaların büyük
çoğunluğu ağızdan ilaç kullanmaktadır. Oral form ilaç kullanan hastalarda tedaviye uyumu
takip oldukça zordur. Hasta kendisini gerçekte olduğundan daha uyumlu göstermeye meyilli
olabilir. Hasta yakınlarından alınan bilgiler de genelde hastadan alınandan farklıdır. Tablet
sayımı ve kanda ilaç miktarını izleme gibi yöntemler ise hem hastaya itici gelir hem de
kolayca gerçeği saklamak mümkündür (108).
Tedaviye uyumsuzluğundan şüphelenilen hastalarda tedavi klavuzları intramüsküler
uzun etkili antipsikotik enjeksiyonunu önermektedir. Ancak uzun etkili enjeksiyon, hasta
uyumsuzluğunu engellemek için tek başına yeterli değildir, zira hastanın kontrollerine
gelmeyip ilacını almaması olasıdır. Ayrıca depo formundaki klasik antipsikotik
ekstrapiramidal yan etkilerle uyumu bozma olasılığı da bulunmaktadır. Bu formun en kritik
faydası hastanın ilacını almadığının hemen fark edilmesi ve dolayısı ile hekime gecikmeden
ve hastalığın alevlenmesini beklemeden durumu düzeltmek için fırsat vermesidir. Ancak kimi
hastalar enjeksiyon korkuları, enjeksiyon yerinde hissedilen ağrı, meydana gelebilecek yan
58