1 TC Sağlık Bakanlığı Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ...

Hastaların ilaç kullanma düzenleri sorgulandığında; 110’unun hiç ilaç kullanmadığı
(40,9 %), 47’sinin yardımla-düzenli (17,4 %), 12’sinin yardımsız-düzenli (4,4 %), 70’inin
yardımla-düzensiz (26,1 %), 30’nun yardımsız-düzensiz (11,2 %) olarak ilaç kullandığı
belirlenmiştir. Toplam olarak hastaların 59’u düzenli (21,8), 100’ü düzensiz (37,3) olarak ilaç
kullanmakta ve 110’u ise (40,9 %) hiç ilaç kullanmamaktadır. Literatürde antipsikotik ilaçlara
uyumsuzluk oranı % 11–80 arasında değişmektedir ve klinik pratikte önemli sonuçları
görülen ciddi bir sorundur (76). Olfson ve arkadaşları ilaç uyumunu değerlendirdikleri
şizofreni ve şizoaffektif bozukluğu olan 213 hastayla 2000 yılında yaptıkları bir çalışmada;
genellikle hastaların hastaneden çıkışı izleyen ilk 3 ay içinde yaklaşık % 50’sinin kısmi
uyumsuzluk, % 20’sinin ise tam uyumsuzluk gösterdiklerini saptamıştır (87). Aker ve
arkadaşlarının Psikotik Bozukluğu olan 37 hastayla yaptıkları bir çalışmada, hastaların
hastaneden çıktıktan sonraki ilk 10 gün içinde ilacı bıraktıkları ve uyumsuzluğun başladığı
bildirilmiştir (82). Kullanılan antipsikotik sınıfının tedaviye uyumu etkileyebileceği
düşünülebilir, ancak bu konu tartışmalıdır. Yapılan uzun dönem çalışmaları genelde
antipsikotik sınıfının uyum üzerinde fazla bir etkisi olmadığı yönündedir. Aynı sınıftaki
ilaçlar arası farka bakmadan atipik ve klasik sınıfları karşılaştıran çalışmalarda uyum
yönünden önemli bir fark bulunmamıştır. Örneğin Valenstein ve arkadaşları ayaktan tedavi
gören yaklaşık 60 bin hastanın kayıtları üzerinde yaptıkları geniş çaplı bir çalışmada atipik
antipsikotiklerin uyumu arttırmadığını göstermişlerdir (200,111).
Đlaç kullanma tarzı ile yaş, hastalık süresi, hastalık başlama yaşı, ilk tedavi yaşı, adli
olaya karışma, hastanın kiminle yaşadığı ve suisid girişimi varlığı arasında farklılaşma
bulunmamıştır. Ancak ilaç kulanma tarzı; yatış sayısı, toplam yatış süresi, alkol/madde
kullanımı, suisid sayısı, eve giren para, ilaç raporu varlığı, yatış istemliliği, tedaviye uyum
notu ve ilaç bilgisine göre farklılaşmaktadır. Literatürde de bu bulgular birbirinden farklı
sonuçlarla yer almıştır (82,88,89,114,115,117,119,121,126,127,128,135,139). Bizim
çalışmamızda; Đlaç kullanma tarzı, alkol/madde kullanımına göre farklılaşmaktadır. Alkol ve
/veya madde kullanımı olan hastalar daha fazla oranda, ilaçlarını kullanmamaktadır. Đlaç
kullanma tarzı, hastanın ilaç hakkındaki bilgisine göre de farklılaşmaktadır. Đlaçlarını bilenler
daha çok düzenli ve yardımsız ilaç kullananlar, ilaçlarını bilmeyenler ise daha çok düzensiz
ve yardımsız ilaç kullananlardır. Đlaç kullanma tarzı hastanın son yatışındaki istemliliğine
göre de farklılaşmaktadır. Đsteği dışında yatırılan hastalar daha fazla oranda, ilaç
kullanmamaktadır. Đlaç kullanma tarzı tedaviden fayda görme düşüncesine bağlı olarak da
117