1 TC Sağlık Bakanlığı Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ...

Bazı çalışmalar tüm şizofrenik hastaların % 80 ninden fazlasında aynı zamanda bir
tıbbi ya da cerrahi hastalık olduğunu, bunların yarısından fazlasına ise tanı konamadığını
bulmuştur. Şizofrenik hastalardaki yüksek ölüm oranı bu hastalıklarının tanıyı ve tedaviyi
karıştırabileceği gerçeğiyle ilgili olabilir (32).
ETĐYOLOJĐ
Şizofreni tek bir hastalık olarak tartışılmış olsa da, tanı kategorisi olasılıkla heterojen
etiyolojili benzer davranış belirtileri gösteren, bir bozukluklar grubunu içerir. Şizofreni
hastaları farklı klinik görünümler, tedavi yanıtları ve hastalık gidişi gösterirler (22).
1) Stres yatkınlık modeli
Kraepelin, Bleuler ve Freud kendi dönemlerindeki tüm araştırmalar bir anormalliği
belirleme konusunda başarısız olmuş olsa da, şizofreninin biyolojik anormallik sonucu
geliştiğine inanmışlardı (25). Biyolojik, psikososyal ve çevresel etkenlerin karşılıklı
etkileşiminin anlatımı olan, stres yatkınlık modeline göre, özel bir yatkınlığı bulunan bir kişi,
stresli bir durumla karşılaştığında şizofreni belirtileri geliştirebilir. Birçok genel stres-
yatkınlık modelinde yatkınlık veya stres; biyolojik, çevresel veya her ikisi birden olabilir.
Çevresel etmenler biyolojik (infeksiyon) ve psikolojik (aile içi sorun veya bir yakının ölümü)
etmenlerle birlikte olabilmektedir. Bununla birlikte bu konudaki araştırmalar aile ve diğer
bakım verenlerle etkileşimin şizofreni hastalarının stres düzeylerine ve baş etme yetilerine
etkilerini, hastalık seyrinde yarattıkları değişimleri konu alan bir ilgiye yol açmıştır
(22,24,25).
Hastalığın seyrini etkileyen etkenler arasında; ilk psikotik atağın başlangıç yaşı,
hastanın tedaviye uyum ve yanıtı, hastanın sosyal becerisi ve kişilerarası işlevselliği ile
yineleyen atakların sıklığı sayılabilir.
Bu çalışmalar, daha ileri dönemlerde duygu-dışavurumunun etkileri üzerinde
sürdürülecek çalışmaların öncüsü olmuş ve sonuçta düşmanca tutum sergileyen, aşırı kontrol
13