1 TC Sağlık Bakanlığı Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ...

Çekingen bir ergenin yakın arkadaşları ve flörtleri olmayabilir ve takım sporlarından
kaçınabilir. Böyle bir ergen sosyal etkinlikleri dışlayarak sinema ve televizyon izlemek veya
müzik dinlemekten hoşlanabilir (22,41).
Şizofren hasta aileleri; erkekler için çocukluk ve ergenlikte, kadınlar için erken
erişkinlik dönemlerinde ilerleyici davranışsal bozukluklar bildirirler. Bu bozukluklar sosyal-
içe çekilmeyi, akademik ve kişisel sorunları içerirler. Şizofreni geliştiren bir birey içe-dönük,
utangaç, asosyal ve çocukluk döneminde arkadaşı olmayan veya sadece birkaç arkadaşı olan
bir kişi olarak tanınmış olabilir. Bu bireyler öncelikle bedensel belirtilerden yakınabilirler.
Ardından büyü gibi, ileri derecede alışılmadık hobilerle ilgilenmeye başlayabilirler. Kişi
acayip düşünce tarzı, alışılmadık konuşma içeriği veya hallüsinatuar deneyimlerle karışık
anormal duygulanım sergileyebilir (22,25,42,43).
Geçici bir psikotik atak hastanın psikiyatriste veya bir diğer hekime getirilmesine yol
açabilir ancak pek çok şizofreni hastası prodromal dönemin başlangıcına kadar herhangi bir
anormallik göstermez. Hastanın davranışlarının veya bilişsel işlevlerinin bazı alanlarında
değişikliğin oluştuğu prodromal dönem aylardan yıllara kadar uzayabilir. Hastalar ve ana-
babaları; kişilik değişiklikleri, içe-çekilme, azalmış akademik performans, cinselliğe ve
önceden zevk veren diğer aktivitelere karşı ilgi kaybı, obsesif-kompulsif ve ritüalistik
davranış, kişisel bakımda azalma, sinirlilik, sığlaşmış duygulanım, büyüsel düşünce ve artmış
saldırganlık bildirirler. Bu belirtiler sıklıkla normal ergenliğin bir parçası olabileceğinden,
yaklaşan psikozu belirlemek profesyoneller için bile güçtür (22,25,42,43).
Prodromal bulgu ve belirtiler, şizofreni tanısı konulduktan sonra geriye dönük olarak
belirlendiğinden, geçerlilikleri kesin değildir, bunlara bakılarak şizofreni tanısı konulmaz.
Bununla beraber ilk hastaneye yatış, bozukluğun başlangıcı olarak kabul edilmesine karşın,
bulgu ve belirtiler sıklıkla aylar hatta yıllar öncesinden süregelebilmektedir. Baş, sırt ve kas
ağrısı, güçsüzlük ve sindirim sorunları gibi bedensel yakınmalarla başlayabilir. Başlangıç
tanısı temaruz veya somatizasyon bozukluğu olabilir. Aile ve arkadaşları hastanın giderek
değişmekte olduğunu ve kişisel, sosyal ve mesleki etkinliklerde eskisi gibi işlevsellik
gösteremediğini fark ederler. Hasta bu aşamada soyut düşünceler, felsefi, büyüsel ve dini yeni
uğraşlar geliştirmeye başlayabilir. Ayrıca prodromal bulgu ve belirtiler garip davranış,
anormal duygulanım, alışılmışın dışında konuşma, garip düşünceler ve garip algısal
deneyimleri içerebilir (22,25,42).
19