ankara ili kızılcahamam ilçesinde - Tarımsal Ekonomik Araştırma ...

1979 yılında Tarım Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel
Müdürlüğünce tavukçuluk ıslah çalışmaları ülkesel bir proje kapsamına
alınmış ve Tavukçuluk Merkez Araştırma Enstitüsü’nün
koordinatörlüğünde 9 araştırma enstitütüsü’nde 30 araştırıcı bu konuda
çalışmalara başlamıştır. Bu çalışmalarda Ankara Tavukçuluk Merkez
Araştırma Enstitüsü yumurtacı çalışmaların, Erbeyli İncir Araştırma
Enstitüsü ise etçi çalışmaların merkezi olarak görev almışlardır. Halen
sürdürülmekte olan ve kısıtlı imkanlarla yürütülen bu çalışmalarda elde
edilen sonuçlar, dış kaynaklı hibritlerin verimlerinin oldukça altında
kalmıştır. Geniş imkanlara sahip olan uluslararası şirketlerin yüksek verimli
çeşitleriyle en azından aynı verim seviyesine yaklaşmadığı sürece
ülkemizde yapılan bu çalışmalarla tavukçuluk sektörünü dışa bağımlılıktan
kurtarmayı ümit etmek mümkün gözükmemektedir. Bu amaca ulaşmak için
ekonomik yapısı güçlü, deneyimli, yeterli teknik kadroya ve tesislere sahip,
devletin sağlayacağı teşviklerden yararlanabilecek özel damızlık üretim
işletmelerinin kurulmasına gereksinim bulunmaktadır. Islah ve yetiştirme
teknolojilerine yapılacak yatırımlar oldukça yüksek maliyetli olmasına
karşın, uzun vadede ve özellikle kriz dönemlerinde dışa bağımlı olmanın
sakıncalarını ortadan kaldırabilecektir (Bayaner 1999).
Ülkemizde faaliyet gösteren broiler işletmelerini broiler damızlık
üreten (Grant parent ve parent stock) işletmeler ve ticari işletmeler (yumurta
üretim, etlik piliç ve kuluçka işletmeleri) olarak iki gruba ayırmak
mümkündür.
Türkiye’de 1999 yılı başı itibariyle yaklaşık 45 broiler damızlık işletme
mevcuttur. Bunlardan sadece üçünde; KÖY-TÜR, C.P. ve Özanaç
firmalarında Grand Parent Stock (GPS) üretim yapılmaktadır. Bu firmalar
Türkiye’nin parent stock ihtiyacının üçte birini karşılayabilmektedir. Yine
1998 yılı için 45 şirketin planladığı parent stok girişleri 4,5 milyon adet
olarak gerçekleşmiştir. 1998 yılında üretilen broiler civciv adeti 407,6
milyon adet, piliç eti ise 496 bin tondur (Anonim 1999c).
Türkiye’de ticari broiler tavukçuluğu yapan işletmelerin sayısında ve
kapasitelerinde oldukça büyük gelişmeler olmuştur. Işletmelerin sayılarına
ve kapasitelerine göre dağılımları çizelge 5.1’de verilmiştir. Türkiye’de
6.785 adet broiler işletmesi ve 3.202 adet yumurta tavukçuluğu işletmesi
olmak üzere toplam 9.987 adet tavukçuluk işletmesi mevcuttur (Yeni ve
Atila 1999).
26