Ä ÃÄ NDEKÄ LER - Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı
Ä ÃÄ NDEKÄ LER - Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı
Ä ÃÄ NDEKÄ LER - Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1<br />
1. MEVCUT DURUM<br />
1.1. Turizm Sektörünün Tanımı ve Sınıflandırılması<br />
1.1.1. Turizm ve Turist Kavramı<br />
Turizm hareketi 20. yüzyıl insanına özgü bir yer değiĢme hareketi olarak görülmekle birlikte<br />
esasen yer değiĢtirme hareketi insanlık tarihi kadar eskidir. Günümüzde, milyonlarca insan çeĢitli<br />
nedenlerle yaĢadıkları yerlerden baĢka yerlere geçici sürelerle seyahat etmektedir. Ġlk insanın yer<br />
değiĢtirme hareketinin nedeni yiyecek bulma amaçlı olarak gerçekleĢirken Ortaçağ insanı dini<br />
nedenlerle seyahat etmiĢtir. Ġlkçağlarda en çok seyahat eden insanlar Romalılardır. Romalıların zevk<br />
için seyahat eden ilk turistler oldukları ve ünlü tapınak ve eserleri görmek için seyahat ettikleri<br />
bilinmektedir. Bu eserler arasında en gözde olanlar, Mısır piramitleri ve tarihi anıtlardır. Ortaçağda,<br />
Roma Ġmparatorluğu‟nun çöküĢüne paralel olarak Avrupa ve Ortadoğu‟da turizm geniĢlemeye baĢlamıĢ<br />
ve din önemli bir seyahat nedeni olmuĢtur. Ortaçağın en önemli yer değiĢtirme hareketleri, Ġslam‟ın<br />
hızlı yayılmasına paralel olarak her yıl birçok insanın, Mekke ve Medine‟yi ziyaret etmesi ve Hıristiyan<br />
ve Müslüman toplulukları arasında yaĢanan Haçlı SavaĢlarıdır.<br />
Rönesans‟ın doğuĢuyla birlikte sanatsal çalıĢmaların yapıldığı Ġtalya‟ya gerçekleĢtirilen<br />
seyahatler artmıĢtır. Endüstri devrimi günümüz modern turizm hareketlerinin de baĢlangıcı olmuĢ,<br />
yaĢanan ekonomik, teknolojik ve sosyal geliĢmeler ve değiĢimlere paralel olarak turizm hareketleri de<br />
geliĢmiĢtir. Bu dönemde demiryolu ulaĢımının geliĢmesi çağdaĢ taĢıma düzenine geçiĢi hızlandırmıĢ,<br />
nüfusun, gelirin ve ĢehirleĢmenin artması ile turistik seyahatlerde de artıĢ meydana gelmiĢtir. Bu<br />
dönem, seyahat acentalarının kurulmasına da sahne olmuĢ ve Ġngiltere‟nin ilk seyahat organizatörü<br />
olan Thomas Cook, 1841 yılında Leichester-Loughborough kentleri arasında, trenle 570 yolcuyu<br />
taĢıyarak tarihte ilk defa tur düzenleyen kiĢi olmuĢtur. 2. Dünya SavaĢı‟ndan sonra turizm endüstrisi<br />
hızlı bir ivme kazanmıĢ, ulaĢım sektöründeki hızlı geliĢme, havayolu ulaĢımının ucuzlaması, insanların<br />
seyahati ve tatili bir ihtiyaç olarak görmeye baĢlamaları, her geçen gün daha çok insanın seyahat<br />
endüstrisine katılmasına neden olmuĢtur. Günümüzde, turizm sektörünün önemli bir endüstri halini<br />
alması insanların tatil yapma alıĢkanlarının bir ihtiyaç haline gelmesine bağlanmaktadır.<br />
Turizm kelimesinin Latince‟de, dönmek, etrafını dolaĢmak, geri dönmek anlamına gelen<br />
“tornus” kökünden türediği sanılmaktadır (Olalı, 1984). Ġngilizce‟deki “tour” kelimesi de bu sözcükten<br />
türemiĢtir. Tour kelimesi ilk defa 17. yüzyılda, genç Ġngiliz soylularının eğitimleri için Avrupa‟daki tarihi,<br />
kültürel, bilimsel ve doğal güzelliği bulunan yerleri ziyaretleri için kullanılmıĢtır. 17. ve 18. yüzyıllarda<br />
aristokrat ailelerin çocuklarını iyi yetiĢtirmek amacıyla 1-3 yıllığına gönderdikleri eğitim seyahatlerine<br />
“Grand Tour” denir (Kozak vd., 2000). Yine Fransız dilindeki “Tour ve Tourner” kelimeleri de “Tornus”<br />
kelimesinden türetilmiĢlerdir. Dilimize gezgin kelimesinin karĢılığı olarak kullanılan “Turist” ile seyahat<br />
kelimesinin karĢılığı olarak kullanılan “Turizm” kelimeleri ise Fransızca‟dan gelmiĢtir.<br />
Turizm kavramının ilk bilimsel tanımı 1905 yılında Guyer-Feuler tarafından yapılmıĢtır. Guyer-<br />
Feuler turizmi, gittikçe artan hava değiĢimi ve dinlenme gereksinimleri, doğa ve sanatla beslenen göz<br />
alıcı güzellikleri tanıma isteğine; doğanın insanlara mutluluk verdiği inancına dayanan ve özellikle<br />
ticaret ve sanayinin geliĢmesi ve ulaĢım araçlarının kusursuz hale gelmelerinin bir sonucu olarak<br />
ulusların ve toplulukların birbirleriyle daha çok yakınlaĢmasına olanak veren modern çağa özgü sosyal<br />
bir olay olarak nitelendirmiĢtir (Kozak vd., 2000).<br />
Turizm kavramı ile ilgili olarak farklı tanımlar yapılmaktadır. Turizm kavramının<br />
tanımlanmasında genellikle dinamik bir unsur olan “seyahat” faktörü önemli bir yer tutmaktadır.<br />
Ġnsanların yaptıkları tüm seyahatler turizm faaliyeti olarak değerlendirilememektedir. Bir seyahatin<br />
turizm faaliyeti olarak değerlendirilebilmesini genellikle seyahat amacı belirlemektedir. Seyahatin amacı<br />
yansıra bazı yaklaĢımlara göre uzaklık bir faaliyetin turizm hareketi olarak değerlendirilmesinde önemli<br />
bir faktördür. Örneğin; Kanada‟da bir faaliyetin turizm hareketi sayılabilmesi için kiĢinin yaĢadığı<br />
yerden 80 km uzağa gitmesi gerekir. Uzaklığın yanı sıra gidilen bölgede konaklama, sürekli olarak<br />
kalmama, gelir elde etmeme gibi hususlar da turizm tanımı kapsamında dikkate alınan önemli<br />
faktörlerdir. Bu durumda aĢağıdaki gibi bir tanıma ulaĢılabilir:<br />
Turizm “insanların sürekli ikamet etikleri, çalıĢtıkları yerler dıĢına ticari amaç gütmeksizin<br />
gezme, görme, eğlenme, dinlenme v.b. amaçlarla yaptıkları 24 saati aĢan ya da en az bir gecelemeden<br />
oluĢan seyahatler ve ziyaretçilerin bu seyahatler sırasındaki geçici konaklamalarından doğan iliĢkiler