Ä ÃÄ NDEKÄ LER - Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı
Ä ÃÄ NDEKÄ LER - Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı
Ä ÃÄ NDEKÄ LER - Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
5<br />
sağlanarak, turizmden beklenen yararları sürekli kılacak biçimde, ekonomik hedeflerle çevre program<br />
ve stratejilerini bütünleĢtirmektir (Sonat, 1991).<br />
Turizm endüstrisi için temel çekiciliği oluĢturan çevresel kaynakların, kendini yenileyebilmesi,<br />
koruma-kullanma dengesi içinde uzun dönemli kullanılarak, gelecek nesillere aktarılması büyük önem<br />
taĢımaktadır. Bu amacın gerçekleĢtirilmesinde taĢıma kapasitesi kavramı önemli bir rol oynamaktadır<br />
(Demir ve Çevirgen, 2006). Dünya Turizm Örgütü taĢıma kapasitesini “bölgede ağırlanabilir turist<br />
sayısı” olarak tanımlamıĢ ve taĢıma kapasitesi kavramının, doğal ve kültürel çevrenin korunması ve<br />
sürdürülebilir bir biçimde geliĢmesi için esas olduğunu belirtmiĢtir (Simon, Narangajavana ve Marques,<br />
2004). TaĢıma kapasitesi, kaynaklar üzerinde olumsuz etki yaratmadan, ziyaretçi tatminini azaltmadan<br />
veya yöre ekonomisi ve kültürü üzerinde istenmeyen etkiye neden olmadan kaynakların maksimum<br />
kullanımı olarak tanımlanabilir. Bir baĢka ifade ile taĢıma kapasitesi, bir alanın turistleri, yeni turistik<br />
tesis ve etkinlikleri belli bir düzeye kadar karĢılama yeteneğidir (Avcı, 2007).<br />
Benzer Ģekilde taĢıma kapasitesi kavramı turistik destinasyonu kullanırken hem destinasyonun<br />
kalitesini artırarak turistlerin tatilden sağladıkları tatmin duygusunu yükseltmeyi hem de destinasyonun<br />
gelecek nesiller içinde fiziksel, sosyal ve ekonomik anlamda değer taĢımasını sürdürmeyi ifade<br />
etmektedir.<br />
TaĢıma kapasitesi kapsamında (1) fiziksel, (2) sosyal (3) ekonomik olmak üzere üç tür taĢıma<br />
kapasitesinden söz edilebilir. Fiziksel taĢıma kapasitesi ile vurgulanan turistik arz verilerine zarar<br />
vermeyecek seviyeye kadar alt ve üst yapı yatırımlarının geliĢtirilmesi ve bu yapıların kaldırabileceği<br />
sayıda turistin destinasyonda ağırlanmasıdır. Sosyal taĢıma kapasitesi, turist kabul edilen<br />
destinasyonda yerel halkın turistleri kabul düzeyleri, turizm hareketlerini benimseme ölçüleri ve yerel<br />
değerlerin turizm hareketleri sonucunda yozlaĢmaya uğramaması üzerinde odaklanmaktadır. Turizmin<br />
olumsuz sonuçlarından birisi olan sosyal bozulmanın önüne geçmeyi ve yerel halkın sosyal değerlerini<br />
turistik arz verisi olarak sürdürülebilir bir biçimde değerlendirmeyi içermektedir. Ekonomik taĢıma<br />
kapasitesi, turistik destinasyonda turizm hareketleri sonucunda oluĢan ekonomik yapıdan yerel halkın<br />
da en üst düzeyde yararlanmasını sağlamak ve turizmin diğer sektörleri ortadan kaldırırcasına<br />
destinasyonda egemen olmasını önlemek için geliĢtirilmiĢ bir kavramdır. Ekonomik taĢıma kapasitesi ile<br />
turistik destinasyonlarda var olan ekonomik çeĢitliliği sürdürmek ve kaynakların yalnızca turizm<br />
sektörünü oluĢturan endüstriler tarafından kullanılmasını önlemek amaçlanmaktadır (Muğla Bölgesi<br />
Turizm Sektörünün Uluslararası Rekabetçilik Analizi Raporu, 2010).<br />
Sürdürülebilirlik, bir toplumun, ekosistemin ya da sürekliliği olan herhangi bir sistemin<br />
kesintisiz, bozulmadan, aĢırı kullanımla tüketmeden ya da sistemin hayati bağı olan ana kaynaklarına<br />
aĢırı yüklenmeden sürdürülebilmesi yeteneği olarak tanımlanmaktadır. Sürdürülebilir kalkınmanın<br />
temelinde kaynakların korunması ve geliĢtirilmesi yatmaktadır. Kaynakların sürekli olarak, korunarak<br />
değerlendirilmeleri, özellikle kaynakların kendilerini yenileme sınırları aĢılmadan kalkınmaya destek<br />
olabilmeleri, bu felsefesinin temelini oluĢturur.<br />
Sürdürülebilir geliĢmenin üç ana ilkesi bulunmaktadır (Mclntyre et al., 1993):<br />
Ekolojik sürdürülebilirlik: Temel ekolojik süreçlerin, biyolojik çeĢitliliğin ve biyolojik<br />
kaynakların devamlılığının sağlanmasıdır.<br />
Sosyal ve kültürel sürdürülebilirlik: Toplum kimliğinin sürdürülmesi, insanların yaĢam<br />
kalitelerini arttırıcı geliĢmelerin sağlanmasıdır.<br />
Ekonomik sürdürülebilirlik: Doğal ve kültürel kaynakların gelecek kuĢaklara taĢınabilmesi<br />
için gerekli ekonomik geliĢmelerin sağlanmasıdır.<br />
Sürdürülebilir turizm kavramı ilk kez 1980‟li yıllarda gündeme gelmiĢ, turizmin plansız ve hızlı<br />
geliĢmesinin yarattığı çevresel tehditler 1979 yılında Dünya Turizm Örgütü‟nün (WTO) çevre koruma<br />
konusu ile ilgili bir Çevre Komisyonu kurmasıyla kurumsal bir boyut kazanmıĢtır. 1982‟de BirleĢmiĢ<br />
Milletler Çevre Programı ile bağlantılı olarak hazırlanan ve Turizm ve Çevre Üzerine Ortak Deklarasyon<br />
olarak bilinen ilkeler kabul edilmiĢtir. Dünya Turizm Örgütü (WTO), Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi<br />
ve Dünya Konseyi 1992 Rio Çevre Deklarasyonu‟ndan yola çıkarak sürdürülebilir turizmin temel<br />
ilkelerini belirlemiĢ ve turizm iĢletmelerinin dikkatini çevresel taĢıma kapasitesi ve sürdürülebilir<br />
yönetim kavramlarına çekmiĢtir (Ġçöz ve Yılmaz, 2006).<br />
Kitle turizminin yarattığı olumsuz etkiler sonucunda gündeme gelen sürdürülebilirlik, bölgesel,<br />
yerel, kültürel ve doğal değerlerin korunup geliĢtirilmesi ve devamlılığının sağlanması amacına yönelik