di¤iniz zaman hukuk ad›naanlaml› ve baflar›l› bir sonucaulaflam›yorsunuz.Bu süreçten nas›l ç›kaca¤›z?Hukuk herkese her zaman laz›m.Herkes bunu söylüyor. Ama busöylem bir laf olmaktan ç›kar›l›p,içsellefltirilmelidir. Tüm yöneticilerinkiflisel tercihlerinin ötesinde,mevcut hukuk kurallar›n› uygulamairadeleri olmal›.Bir hukuk alt kültürü oluflturdu¤unuzdabu problemlerin daha kolayafl›laca¤›na inan›yorum. Sadecehukukçularda de¤il, kamu görevlilerindede bir hukuk alt kültürüolmas› gerekti¤ine inan›yorum.Bu anlamda umutluyum da sondönemlerde sistemin iflleyiflineiliflkin karamsarl›¤a kap›lmam›z›gerektiren ciddi kayg›lar var, amagüzel fleyler de oluyor.Anayasa uzlaşmayla değişmeliBir anayasa de¤iflikli¤i ihtiyac›var m›?‹htiyaç, karfl›lanmas› halinde tatminduygusu yaratacak her fleydir.E¤er bu kadar yo¤un tart›fl›l›yorsa,toplumun de¤iflik katmanlar› taraf›ndandile getirilen baz› istemlervarsa, anayasa da de¤ifltirilebilir.Ama bu dar bir zamanda birilerininsöyledi¤inin anayasa kural› halinegetirilmesiyle de¤il, gerçekten toplumsaluzlafl› sa¤lanarak gerçeklefltirilebilir.Türkiye’de anayasalar mucizeviçözümler getirecekmifl gibi alg›lan›yor.Yap›lan anayasa de¤iflikliklerihep etki-tepki ortam› içinde yap›lm›flt›r.Her anayasada bir öncekio dönemin tepkilerinin yans›malar›n›görürüz. 1961 Anayasas›son derece özgürlükçüdür.1982Anayasas›, 1961 Anayasas›na birtepki olarak biçimlenmifltir.Ayn› hatalar› tekrar ederek, sesidaha yüksek ç›kanlar›n arzulad›¤›tarzda bir anayasa yap›lacaksa,bu da ayn› kadere mahkumdur.Vergi yasalarında boşluk varVergi reformu ihtiyac› var m›?Vergi idaresinin örgütlenme biçiminiyeniden düzenlemesi, vergiödeyicilerini kavramas› ve verginintabana yayg›nlaflt›r›lmas› gibisorunlar› çözmesi gerekiyor. Vergiyiaptallar öder anlay›fl›n›nkökünün kaz›nmas› gerekiyor.Kay›t d›fl› rakamlar›nabakt›¤›n›zda birilerinin vergiidarelerinin önünden geçmedi¤igörülüyor. Ortalama olarak her100 liran›n 50 liras› vergidairesinin önünden geçmiyor.Vergi idaresi olarak mükellefikavrama çaban›z›, do¤ru ve eksiksizyasa yapmakla boflluk b›rakmamaklagöstermek zorundas›n›z.Bir reform yap›lacaksa, kay›td›fl›n› kald›rmak için çaba göstermekzorundas›n›z. Kay›t içindeolanlarla ilgili vergi yükü analizleriniiyi yapmak zorundas›n›z.Siz ne kadar vergi alacaks›n›z,kimleri kapsayacak, sistemd›fl›nda kimler kalacak? Bunlarsiyasal tercihler. Öyle ya da böyleolabilir. Ama tercihte bulunduktansonra sistemin iflleyifli noktas›ndatemel ilkeleri ihlal etmeyen birdavran›fl biçiminde olmal›s›n›z.Ben, vergi idaresinin son y›llardaöngörülebilirlik ilkesini ihmaletti¤ini düflünüyorum. Mükellefbilmelidir ki, flunu yaparsam, buolacak.Hukuk ve muhasebeMuhasebecilere ne öneriyorsunuz?Sadece muhasebeye kilitlenipkalmamalar›n› öneririm. Birincisi,vergi, burada muhasebelefltirmek›sm› ön plana ç›k›yor. ‹kincisidenetim, üçüncüsü yönlendirme.Dünyada mesle¤in geldi¤i noktayabakacak olursak, muhasebelefltirmeninbütün içindeki oran› çokdüflüktür, denetim ve yönlendirmedaha ön plandad›r.BÜLTEN • MAYIS - HAZ‹RAN 2009SÖYLEfi‹ • 17
G ÜNCEL B‹R SEM‹NER KONUSU:ÖZEL TÜKET‹M VERG‹S‹Ekonomik krize karfl› al›nan önlemler çerçevesinde baz› mallarda düflürülen Özel TüketimVergisi, Ankara SMMM Odas›’n›n düzenledi¤i seminerde ele al›nd›. Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›fiube Müdürlerinden Kemal Oktar ile Ersin Saklar, sunumlar›yla ÖTV ve KDV uygulamalar›naaç›kl›k getirdiler.Ankara SMMM Odas› Baflkan› Ali Metin Polat, semineri aç›fl konuflmas›nda krizin ekonomiüzerindeki olumsuz etkilerinin giderilmesi için sadece vergi indirimleri ve teflviklerle yetinilmemesigerekti¤ini belirterek, vergi sisteminin bir bütün olarak gözden geçirilmesini istedi.Gelir ‹daresi fiube Müdürü Kemal Oktar, ÖTV’nin “mükellefi az, ancak has›lat› çok” bir vergi türüoldu¤unu anlatarak, bu y›l içinde 49,3 milyar TL’lik bir ÖTV tahsilat› beklediklerini söyledi.Gelir ‹daresi fiube Müdürlerinden Ersin Saklar ise, petrol ve türevlerinin yer ald›¤› 1 numaral› listeile ilgili ayr›nt›l› bilgi vererek, istisnalar› anlatt›.Ekonomik kriz sürecinde, piyasalardakidura¤anl›¤› gidermek vebaz› sektörleri ayakta tutmakamac›yla uygulamaya konulanbaz› mallardaki Özel TüketimVergisi (ÖTV) indirimi, AnkaraSMMM Odas›’n›n düzenledi¤iseminerde ayr›nt›l› bir biçimdede¤erlendirildi.Özel Tüketim Vergisi alan›ndauzman Gelir ‹daresi fiubeMüdürleri Kemal Oktar ile ErsinSaklar, sunumlar›yla ÖTV ve KDVile ilgili uygulamalar ve mevzuatkonusunda bilgi verirken, uygulamadakisorunlara da aç›kl›kgetirdiler.Vergi reformu gerekliAnkara SMMM Odas› Baflkan› AliMetin Polat, semineri aç›flkonuflmas›nda, günü kurtarmayayönelik teflvikler ve vergi indirimleriile yetinilmemesini, vergi sistemibir bütün olarak gözden geçirilmesiniistedi. Daha adil ve sosyalyönü a¤›r basan, aç›k, fleffaf birvergi sistemi oluflturulmas›n›öneren Polat, 2009 y›l› için 202milyar 89 milyon TL vergi gelirihedeflendi¤ini ifade ederek, bunun49 milyar 375 milyon TL’sinin ÖzelTüketim Vergisi tahsilat› oldu¤unusöyledi.Bu kadar yüksek has›lat› olmas›nakarfl›n, pek çok meslektafl›nbugüne kadar hiç ÖTV beyanamesidüzenlemediklerini belirtenPolat, “Çünkü bu vergi ithalat veyaimalat safhas›nda bir defayamahsus al›nd›¤›ndan ve sadeceseçilmifl mallar› kapsam›naal›nd›¤›ndan mükellef say›s›çok de¤ildir” dedi.18 • SEM‹NER MAYIS - HAZ‹RAN 2009 • BÜLTEN