Doküman - asmmmo

esas kazanca tabi tutulaca¤› vedi¤er kanunlardaki prime tabi tutulmamas›gerekti¤ine dair muafiyetve istisnalar›n bu Kanunun uygulamas›ndadikkate al›nmayaca¤›hüküm alt›na al›nm›flt›r.K›sacas›; Sosyal Sigortalar veGenel Sa¤l›k Sigortas› Kanunuuygulamas›nda mal veya eflyaolarak verilen ay›nlar ayni yard›molarak kabul edilecek ve sigortaprimine tabi tutulmayacakt›r. Dolay›s›yla;sigorta primine tabi tutulmayacakayni yard›mlar “g›dayard›m›” gibi eflya fleklinde yap›lanödemeler olarak kabul edilecektir.Bu nedenle; tebli¤de de aç›kçabelirtildi¤i gibi mal veya eflyad›fl›nda olup ay›n niteli¤ini de¤ifltirmesede parasal olarak yap›lanödemeler istisnadan faydalanamayacakve ödemenin yap›ld›¤›aydaki prime esas kazanca dahiledilecektir.3) AYN‹ YARDIMLARIN VERG‹KANUNLARI AÇISINDANDE⁄ERLEND‹R‹LMES‹;3.1 GEL‹R VERG‹S‹ KANUNUNAGÖRE;Gelir Vergisi Kanunu’nun 61’ incimaddesinde ücret, “‹flverene tabive belirli bir iflyerine ba¤l› olarakçal›flanlara hizmet karfl›l›¤› verilenpara ve ay›nlar ile sa¤lanan vepara ile temsil edilebilen menfaatlerdir.”fleklinde tan›mlanm›flt›r.Bu tan›ma göre ücretin unsurlar›,- Hizmet erbab›n›n bir iflverenetabi olmas›,- Belirli bir ifl yerine ba¤l› olarakçal›flmas›,- Hizmet karfl›l›¤› ödemeyap›lmas›d›r.Ayn› maddenin ikinci f›kras›nda iseücretin ödenek, tazminat, kasatazminat›, tahsisat, zam, avans,aidat, huzur hakk›, prim, ikramiye,gider karfl›l›¤› veya baflka adlaralt›nda ödenmifl olmas›n›n ücretolma niteli¤ini de¤ifltirmeyece¤ihükmü yer almaktad›r.Ayn› Kanunun 94’üncü maddesinin1’inci bendinde ise “ Hizmet erbab›naödenen ücretler ile 61’incimaddede yaz›l› olup ücret say›lanödemelerden (istisnadan faydalananlarhariç), 103 ve 104’üncümaddelere göre vergi tevkifat›yap›laca¤›” hükme ba¤lanm›flt›r.Dolay›s›yla iflverenler taraf›ndanpersonele verilen ay›nlar da GVK61’inci madde hükmü gere¤inceücret tan›m›na girdi¤inden iflçilereyap›lan ayni ücret ödemeleri denakit ücret ödemeleri gibi GVK’nun94/1. maddesi gere¤ince gelir vergisistopaj›na tabidir. (Sa¤lananmenfaatin ücretlerle ilgili olarakGVK’da yer alan istisnalar kapsam›ndabulunmas› halinde istisnan›ndikkate al›naca¤› tabidir.)Bu ödemelerin nakdi veya ayniolarak yap›lmas›n›n önemi ücretingayrisafi tutar›n›n tespit edilmesindeortaya ç›kmaktad›r.Ayni olarak yap›lan ödemelerin(mal veya eflya olarak verilenay›nlar) gayrisafi tutar›n›n neyegöre hesaplanaca¤› Gelir VergisiKanununun 63 üncü maddesininson f›kras›nda hükme ba¤lanm›flt›r.Bu hükme göre hizmeterbab›na verilen ay›nlar, verildi¤igün ve yerdeki ortalama perakendefiyatlara göre hesaplanmal›d›r.Bir mal›n birden fazla fiyat›n›nolmas› durumunda ise bu fiyatlar›nortalamas› bulunarak ay›n olarakverilen mal veya eflyan›n o günküde¤erinin tespit edilmesi gerekir.Ancak uygulamada ortalama perakendefiyat›n bulunmas› çok kolayolmamaktad›r. Bu nedenle bu fiyatlar›afla¤›daki flekillerde tespitetmemiz mümkündür:• ‹flverenin çal›flanlar›na kendiüretti¤i mallardan (kendisininperakende sat›fl›n› yapmad›¤›mallar) vermesi halindepiyasadaki ortalama perakendesat›fl fiyat› al›nmal›d›r.• Personele d›flardan sat›nal›narak verilen g›da maddeleri,giyim eflyalar› ve benzeriay›nlar e¤er perakende sat›flfiyat› ile al›nm›flsa bu durumdasözkonusu ay›nlar al›fl fiyat› ilede¤erlenecektir. Ancak d›flardanal›nan mal bir tüketicinintek bafl›na alabilece¤i miktardanfazla ise, yani iflletme çokyüksek miktarlarda mal veyaeflya alarak çal›flanlar›nada¤›t›yorsa bu durumda al›flfiyat› de¤il perakende sat›flfiyat› dikkate al›nacakt›r.Örne¤in iflletme y›lbafl›ndaçal›flanlar›na 10’ar kg nohutda¤›tm›fl olsun. Nohutun al›flfiyat› KDV dahil 2.- TL, piyasadakiperakende sat›fl fiyat› iseKDV dahil 2,5.-TL olsun.Bu durumda, iflletmenin herçal›flan›na verdi¤i nohut içinödedi¤i tutar (10x2=) 20.- TLolmas›na ra¤men çal›flana nohutverilmesi suretiyle sa¤lananfayda (10x2,5=) 25.-TL’dir.Dolay›s›yla iflverenin çal›flana25.-TL net ücret ödemesiyapt›¤› düflünülecektir.• ‹flveren, personeline verdi¤imal›n perakende sat›fl›n›yap›yorsa örne¤in ayakkab›sat›fl› yapan iflverenin yan›ndaçal›flt›rd›¤› iflçilerine 1 çiftayakkab› vermesi durumundaücretin gayrisafi tutar›n› belirlerkenkendi satt›¤› perakendesat›fl fiyat›n› esas alabilir.• E¤er iflveren personeline ay›nolarak verdi¤i de¤erin toptansat›fl›n› yap›yorsa bu durumdakendi perakendeci müflterilerindenmal›n o günkü perakendesat›fl fiyat›n› ö¤renerekbu fiyat üzerinden de¤erlemeyapabilir.Yard›m denildi¤i zaman genellikleakla gelen ayni olmas›d›r. Ancakiflvereneler çal›flanlar›na bazenhizmet sunmak suretiylede yard›mdabulunabilirler. Örne¤in çal›-flan›n evinin tafl›nmas› veya tafl›tt›r›lmas›,çal›flan›n evinin boyas›-n›n yapt›r›lmas›, evinde bulunanbeyaz eflyalar›n bak›mlar›n›n yap›lmas›vb. Sökonusu hizmetlerdepara ile temsil edilebilen menfaatlerolup, bunlar›nda gelir vergisiaç›s›ndan ücret oldu¤u ve vergilendirilmesigerekti¤i konusunda herhangibir tereddüt bulunmamaktad›r.Hizmet erbab›na sa¤lanan vepara ile temsil edilebilen bu türmenfaatlerde emsal bedeliylede¤erlendirilir.Personele verilen mal›n KDV dahilortalama perakende sat›fl fiyat› bukiflelere verilen net ücret tutar› olacakt›r.Yard›m hizmet fleklindeyap›lm›fl ise yine KDV dahil tutar›n42 • MESLEK‹ YAZILAR MAYIS - HAZ‹RAN 2009 • BÜLTEN