Doküman - asmmmo

a¤lanm›flt›r.Özel Daire'ce; hatal› (idari) yarg›yoluna baflvurulmas› halinde,hukuk mahkemesinde dava içinöngörülen hak düflürücü süreninkorunmayaca¤› belirtilerek bozmakarar› verilmifltir.Bir uyuflmazl›¤›n hangi yarg›düzeni içerisindeki mahkemelerdeçözümlenmesi gerekti¤i hususukimi kez yan›lg›lara yol açabilmektedir.Bu nedenle, di¤er yarg› yollar›nailiflkin yasal düzenlemelerin irdelenerek,Hukuk Muhakemeleri UsulKanunu'nda bir düzenleme bofllu¤uolup olmad›¤›n›n belirlenmesisorunun çözümünde önemtafl›maktad›r.a) ‹dari yarg›n›n görev alan›nagiren davalarda:‹dari nitelikteki bir davan›n hukukmahkemesine aç›lmas› halindeizlenecek sürece iliflkin 1086 say›l›Hukuk Usulü MuhakemeleriKanunu (HUMK) ile 2577 say›l›‹dari Yarg›lama Usul Kanunu(‹YUK)'nda birbirini tamamlayandüzenlemeler bulunmaktad›r.Daval› idare, hatal› yarg› yolunedeniyle yarg›laman›n bitiminekadar yarg› yolu itiraz›nda bulunabilir.HUMK m. 7, yarg› yolu itiraz›halinde verilecek karar› "görevsizlikkarar›" olarak nitelendirmifl olup,burada ifade edilen görevsizlikkarar› yarg› yolunu de¤ifltirici niteliktedir.2577 say›l› ‹YUK 3 ve devam›maddeler dikkate al›nd›¤›nda;hukuk mahkemesince ayr›ca, idariyarg› düzenindeki hangi mahkemeningörevli oldu¤una ve davadosyas›n›n o mahkemeye gönderilmesinekarar verilmesi isemümkün de¤ildir. An›lan maddelerdebir idari davan›n nas›laç›laca¤› belirtilmifl olup, bu yöntemeuyulmas› zorunludur. Birdavan›n idari nitelikte oldu¤ununanlafl›lmas› üzerine dosyan›n idaremahkemesine gönderilmesine kararverilmekle, bafllang›çta adliyarg› yerine aç›lm›fl olan davan›nidari yarg› yerine aç›lmas› sa¤lanamaz.‹dari eylem ve ifllemlere karfl›aç›lacak davalar hak düflürücü süreyeba¤lanm›flt›r. ‹YUK'daki düzenlemelerebak›ld›¤›nda; davan›nsüresinde aç›lmamas›n›n yapt›r›-m›, usul yönünden "reddine" kararverilmesidir (2577 say›l› ‹YUK m.14/3-e, 15/1-b).Ne var ki, "Görevli OlmayanYerlere Baflvurma" bafll›kl› 9.madde hükmü ile; "ÇözümlenmesiDan›fltay'›n, idare ve vergi mahkemeleriningörevlerine girdi¤i halde,adli ve askeri yarg› yerlerineaç›lm›fl bulunan davalar›n görevnoktas›ndan reddi halinde, buhusustaki kararlar›n kesinleflmesiniizleyen günden itibaren otuz güniçinde görevli mahkemede davaaç›labilir. Görevsiz yarg› merciinebaflvurma tarihi, Dan›fltay'a, idareve vergi mahkemelerine baflvurmatarihi olarak kabul edilir."An›lan düzenleme; Dan›fltay'›n,idare mahkemelerinin veya vergimahkemelerinin görevine giren birdavan›n, genel idari yarg› düzenid›fl›ndaki bir mahkemede aç›lmas›durumunda, mahkemece verilecekgörevsizlik karar› üzerine genelidari yarg›da aç›lacak davada,davan›n süre afl›m› nedeniyle reddininönlenebilmesi için 30 günlükek süre tan›nm›flt›r.Hukuk mahkemesinin görevsizlikkarar› üzerine yap›lacak ifllemler‹YUK m. 9'da düzenlendi¤inden,HUMK m. 193 hükmü buradauygulanmayacakt›r.b)Askeri yarg›n›n (Askeri Yüksekidare Mahkemesi'nin) görevalan›na giren davalarda:Askeri Yüksek ‹dare Mahkemesi'ndedava açma süresi herçeflit ifllemlerde yaz›l› bildirim tarihindenitibaren, kanunlarda ayr›süre gösterilmeyen hallerde altm›flgün olarak belirtilmifltir.‹YUK'da oldu¤u gibi, 1602 say›l›Askeri Yüksek ‹dare MahkemesiKanunu'nun "Görevli OlmayanYerlere Baflvurma" bafll›kl› 41.maddesinde de; "Askeri Yüksek‹dare Mahkemesi'nin görevinegiren uyuflmazl›klarda, askeri, idârive adli yarg› mercilerine aç›landavalar›n görev noktas›ndan reddihalinde, bu husustaki kararlar›n vebunlara karfl› kanun yollar› varsasüresi içinde olmak flart›yla bu yollarabaflvurulmas› üzerine, verilenkararlar›n tebli¤i tarihinden itibarenotuz gün içinde Askeri Yüksek‹dare Mahkemesi'ne dava aç›labilir.Bu mercilere baflvurma tarihi,Askeri Yüksek ‹dare Mahkemesi'nemüracaat tarihi olarakkabul edilir." hükmü yeralmaktad›r.Askeri Yüksek ‹dare MahkemesiGenel Kurulu'nun 02.06.2006 günve 2006/1 Esas, 2006/1 Kararsay›l› ‹çtihatlar› BirlefltirmeKarar›nda; 41. maddede belirtilensürenin AY‹M'in görevine girenuyuflmazl›klarda askeri, idari veadli yarg› mercilerine aç›landavalarda verilen görevsizlik kararlar›n›nkesinleflmesinden itibarenbafllayaca¤› karara ba¤lanm›flt›r.c)Adli yarg›n›n görev alan›na girendavalarda:Bir hukuk davas›n›n idari yarg›daaç›lmas› halinde, re'sen ya dayarg› yolu itiraz› üzerine, davan›nher safhas›nda (görevsizliknedeniyle) dava dilekçesinin reddinekarar verilebilir (‹YUK m. 14/3-a, 15/1-a).‹dari yarg›ya mensup bir di¤ermahkemenin görevli olmas› halid›fl›nda, dava dilekçesinin görevyönünden reddine karar verilmesidurumunda, davan›n belli bir hukukmahkemesine gönderilmesinekarar verilemeyece¤i maddedeaç›kça ifade edilmifltir (‹YUK m.15/1-a).‹dare mahkemesinin görevsizlikkarar› üzerine yap›lmas› gerekenifllemler önem tafl›maktad›r.Hatal› yarg› yolunda (idari yarg›da)görevsizlik karar› ile sonuçlananBÜLTEN • MAYIS - HAZ‹RAN 2009YARGITAY KARARLARI • 93