Emirdağ Lahikası

--- sh:»(Em:183) ↓ ------Heyet-i Vekile'ye ve Tevfik İleri'yeArz ediyoruz ki: Şark Üniversitesi hakkında çok kıymetdarhizmetinizi Üstadımıza söyledik. O dedi: Ben hasta olmasaydım, ben deo mes'ele için vilayat-ı şarkıyeye gidecektim. Ben bütün ruh-u canımlaMaarif Vekili'ni tebrik ediyorum. Hem ellibeş seneden beri, Medreset-üzZehra namında Şark Üniversitesinin tesisine çalışmak ve o üniversiteyibiri Van'da, biri Diyarbekir'de, biri de Bitlis'te olmak üzere üç tane veyahiç olmazsa bir tane Van'da tesis etmek için, Hürriyetten evvel İstanbul'ageldim. Hürriyet çıktı, o mes'ele de geri kaldı.Sonra İttihadçılar zamanında Sultan Reşad'ın Rumeli'ye seyahatımünasebetiyle Kosova'ya gittim. O vakit Kosova'da büyük bir İslâmîdârülfünun tesisine teşebbüs edilmişti. Ben orada hem İttihadçılara, hemSultan Reşad'a dedim ki:Şark böyle bir dârülfünuna daha ziyade muhtaç ve âlem-i İslâmınmerkezi hükmündedir. O vakit bana va'd ettiler. Sonra Balkan harbi çıktı,o medrese yeri istila edildi. Ben de dedim ki: Öyle ise o yirmi bin altunlirayı Şark dârülfünununa veriniz. Kabul ettiler.Ben de Van'a gittim. Ve bin lira ile Van gölü kenarında Artemit'tetemelini attıktan sonra harb-i umumî çıktı. Tekrar geri kaldı.Esaretten kurtulduktan sonra İstanbul'a geldim. Hareket-iMilliyeye hizmetimden dolayı Ankara'ya çağırdılar. Ben de gittim. Sonradedim: Bütün hayatımda bu dârülfünunu takib ediyorum. Sultan Reşadve İttihadçılar yirmibin altun lirayı verdiler. Siz de o kadar ilâve ediniz.Onlar yüz ellibin banknot vermeye karar verdiler. Ben dedim: Bunumeb'uslar imza etmelidirler.Bazı meb'uslar dediler: "Yalnız sen medrese usûlü ile sırfİslâmiyet noktasında gidiyorsun. Halbuki şimdi garblılara benzemeklâzım."Dedim: O vilayat-ı şarkıye Âlem-i İslâm'ın bir nevi merkezihükmünde, fünun-u cedide yanında ulûm-u diniye de lâzım ve elzemdir.Çünki ekser enbiya şarkta ve ekser hükema garbda gelmesi gösteriyor ki,