Nr 3/2011 - 2013/04/23 08:49:06 +0300 - pl_PL.ISO8859-2 ...
Nr 3/2011 - 2013/04/23 08:49:06 +0300 - pl_PL.ISO8859-2 ...
Nr 3/2011 - 2013/04/23 08:49:06 +0300 - pl_PL.ISO8859-2 ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Pielęgniarstwo Polskie 3(41), 144–1<strong>49</strong>, <strong>2011</strong><br />
SKOJARZENIA Z CHOROBĄ NOWOTWOROWĄ WŚRÓD STUDENTÓW<br />
THE ASSOCIATIONS WITH CANCER DISEASE AMONG STUDENTS<br />
Streszczenie<br />
Cel. Głównym celem pracy było znalezienie odpowiedzi na<br />
pytanie – z czym kojarzy się choroba nowotworowa osobom<br />
młodym, będącym w okresie wczesnej dorosłości.<br />
Materiał i metoda. W przeprowadzonych badaniach została<br />
wykorzystana jedna z metod docierania do słownika umysłowego<br />
– metoda skojarzeń swobodnych. Każdy badany miał<br />
podać dwa pierwsze słowa, jakie przychodziły mu na myśl po<br />
usłyszeniu hasła, jakim była choroba nowotworowa. Oprócz<br />
dwóch skojarzeń każda osoba podawała dodatkowo swój wiek<br />
i płeć. Ogółem przebadano 126 osób.<br />
Wyniki. Wśród 126 przebadanych osób 72 osoby były to kobiety<br />
(58%), a 54 to mężczyźni (42%). Wśród podanych skojarzeń (252)<br />
najczęściej wymienianym skojarzeniem była „śmierć” – wymieniło<br />
je aż 51 ze 126 osób. 24 osoby podały skojarzenie „cierpienie”,<br />
a 22 „ból”. Tyle samo razy, bo 21 padło skojarzenie „chemia”<br />
i „rak”. Wśród kobiet, jak i mężczyzn zdecydowanie najczęściej<br />
pojawiającym się skojarzeniem była „śmierć”. Na drugim miejscu<br />
w grupie kobiet było skojarzenie „ból”, a u mężczyzn „cierpienie”.<br />
Wymienione najczęściej skojarzenia, tj.: „śmierć”, „ból”, „cierpienie”,<br />
„chemioterapia” są pojęciami nasyconymi lękowo, co może<br />
wskazywać na rodzaj kancerofobii wśród osób poniżej 30 roku<br />
życia.<br />
Słowa kluczowe: choroba nowotworowa, skojarzenia, wczesna<br />
dorosłość.<br />
Wprowadzenie<br />
Choroba nowotworowa i AIDS to w dzisiejszych czasach<br />
dwie główne choroby kojarzone z bezradnością i nieuchronną<br />
śmiercią – bardzo bolesną, rozciągniętą w czasie,<br />
a niekiedy nawet szpecącą [1]. Pomimo tego, że to chorzy na<br />
AIDS są bardziej naznaczani piętnem przez społeczeństwo,<br />
chorych na nowotwory także nie otacza się naturalnym<br />
wsparciem i nie traktuje bez uprzedzeń. Skuteczna walka<br />
z rakiem musi brać pod uwagę nie tylko leczenie osób chorych<br />
na nowotwór, ale także całe społeczeństwa – ludzi<br />
chorych i zdrowych.<br />
Szeroka akcja popularyzatorska, mająca na celu podnoszenie<br />
poziomu świadomości problemu, czyli przybliżenie<br />
aktualnego stanu wiedzy o chorobach nowotworowych, ich<br />
objawach oraz współczesnych metodach rozpoznawania<br />
i leczenia raka, mogłaby doprowadzić do zmiany stereotypowych<br />
postaw i przekonań [3], a co za tym idzie także sko-<br />
MARTA CZARNECKA-IWAŃCZUK<br />
Zakład Psychologii Klinicznej<br />
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu<br />
Kierownik: dr hab. Ewa Mojs<br />
Summary<br />
Aim. Main aim of the study was to answer the question – what<br />
is the association with the cancer disease among peo<strong>pl</strong>e in the<br />
early adulthood.<br />
Material and method. In the study was used a method of a free<br />
association. Each participant had to give two first words that<br />
came to mind after hearing the signal: cancer disease. Moreover,<br />
each person was questioned about an age and sex. There<br />
were 126 participants in the study.<br />
Results. Among 126 participants, 72 were women (58%) and<br />
54 were men (42%). The association that was pronounced most<br />
often was “death” (51 times), next was “suffering” (24), then<br />
“pain” (22). The same number of participants (21) associated<br />
“cancer disease” with “chemistry” and “cancer”. Among both<br />
women and men most often appeared association “death”. The<br />
second <strong>pl</strong>ace took “pain” (in group of women) and “suffering”<br />
(in group of men). The associations appeared the most often in<br />
this study such as “death”, “pain”, “suffering”, “chemistry” are<br />
connected with fear. It can point at a kind of “cancer phobia”<br />
among peo<strong>pl</strong>e below the age of 30.<br />
Key words: cancer disease, associations, early adulthood.<br />
jarzeń z tą chorobą. Mogłaby spowodować z jednej strony<br />
wzrost zaufania do najnowszych osiągnięć współczesnej<br />
medycyny, a z drugiej strony podniesienie poczucia odpowiedzialności<br />
i podmiotowości jednostki w osiąganiu, utrzymywaniu<br />
i ochronie własnego zdrowia. Ponadto, sprzyjałaby<br />
budowaniu istotnego w profilaktyce i procesie leczenia<br />
nastawienia optymistycznego, eliminując tym samym postawę<br />
silnie lękową i bezradną.<br />
Przekonania i postawy dotyczące choroby nowotworowej<br />
w społeczeństwie polskim<br />
Choć brak jest zgody wśród psychologów, co do jednej<br />
definicji postaw, zgadzają się oni co do tego, że postawa<br />
to trwała ocena pozytywna lub negatywna ludzi,<br />
obiektów lub pojęć czy idei [2]. Na każdą postawę składają<br />
się trzy komponenty: