Nr 3/2011 - 2013/04/23 08:49:06 +0300 - pl_PL.ISO8859-2 ...
Nr 3/2011 - 2013/04/23 08:49:06 +0300 - pl_PL.ISO8859-2 ...
Nr 3/2011 - 2013/04/23 08:49:06 +0300 - pl_PL.ISO8859-2 ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
146<br />
denci nawet nie próbowali odpowiedzieć. Najlepiej<br />
znane okazały się metody leczenia nowotworów,<br />
natomiast najmniej znane były sprawy związane<br />
z objawami oraz przyczynami choroby.<br />
11. Wyniki badań są niepokojące, niski stopień znajomości<br />
problematyki nowotworowej – przyczyn,<br />
objawów, leczenia raka daje w konsekwencji zbyt<br />
późne zgłaszanie się osób do lekarza i mniejsze<br />
szanse wyleczenia. Niewiedza oraz korzystanie ze<br />
stereotypowych przekonań z jednej strony i wysoka<br />
kancerofobia z drugiej powinny być głównymi<br />
punktami pracy wszystkich stron, instytucji czy<br />
środowisk zaangażowanych w walkę z rakiem.<br />
Cel<br />
Głównym problemem badawczym było znalezienie odpowiedzi<br />
na pytanie – z czym kojarzy się choroba nowotworowa<br />
osobom młodym, będącym w okresie wczesnej<br />
dorosłości? Istota zbadania tego typu skojarzeń wynika<br />
z faktu, że ludzie w tym wieku wciąż jeszcze nie są świadomi<br />
w dużej mierze tego, że już teraz mają ogromny<br />
wpływ na utrzymanie i ochronę swojego zdrowia w dalszych<br />
etapach swojego życia. Co więcej, młodzi „żyją<br />
chwilą obecną”, czerpią radość z życia, eksperymentują,<br />
zdobywają nowe doświadczenia, które nie zawsze są korzystne<br />
dla ich obecnego i przyszłego zdrowia. Duża w tym<br />
okresie liczba podejmowanych zachowań antyzdrowotnych,<br />
np. picie alkoholu, palenie papierosów, brak ruchu,<br />
niezdrowa dieta może przekształcić się w nawyki i mieć<br />
destrukcyjny wpływ na dalszy stan zdrowia.<br />
W tym wieku młody, rozwinięty prawie w całości<br />
organizm funkcjonuje na optymalnym poziomie i jest<br />
odporny na wszelkiego rodzaju zaburzenia, które w przypadku<br />
starszego wieku mogłyby uczynić duże spustoszenie,<br />
a ewentualne „nadwątlone siły” są w szybkim tempie<br />
regenerowane. Nie ma tu nawet momentu na zastanowienie<br />
się nad tym: „jak bardzo to, co robię z moim<br />
zdrowiem teraz wpływa na to, co się z nim stanie w przyszłości”.<br />
Dodatkowo ową bezrefleksyjność wspiera fakt nastawienia<br />
w tym okresie na edukację, rozwój intelektualny,<br />
ale także na nawiązywanie nowych znajomości czy<br />
szukanie partnera na dalszą drogę życia. Jest to zatem<br />
okres bardzo dużej aktywności, gdzie nie ma miejsca na<br />
chwilę odpoczynku i zastanowienia.<br />
Ponadto trudno jest ludziom młodym podejmować<br />
temat choroby nowotworowej jako choroby, która mogłaby<br />
ich dotyczyć. Bardziej dostępnym wydaje się być<br />
traktowanie tej choroby jako dotykającej ludzi starych,<br />
ewentualnie znajomych, ale nie ich samych.<br />
Warto poza tym uwzględnić tu także wyniki badań,<br />
które przeprowadzili Z. Nęcki i L. Górski. Okazało się w<br />
nich, że lęk związany z chorobami nowotworowymi jest<br />
najwyższy u osób poniżej 30. roku życia. Badacze wyjaśniają<br />
to ogólnym stosunkiem młodych ludzi do zdrowia<br />
i życia, w którym sprawność fizyczna jest warunkiem<br />
Marta Czarnecka-Iwańczuk<br />
szczęśliwego życia. Ponieważ utrata tej sprawności im<strong>pl</strong>ikuje<br />
brak szczęścia, wiąże się z wyższą niż u ludzi<br />
starszych obawą i lękiem.<br />
Zbadanie skojarzeń z chorobą nowotworową było<br />
istotne także z jeszcze jednego punktu widzenia. Poznanie<br />
skojarzeń wyznaczyłoby z jednej strony istotne tematy,<br />
pojęcia, przekonania, które należałoby podjąć i uwzględnić<br />
we wszelkich akcjach prewencyjnych, profilaktycznych<br />
czy promocyjnych związanych z chorobą nowotworową<br />
w taki sposób, aby potwierdzać prawidłowe, ale przede<br />
wszystkim rozwiewać i wyjaśniać błędne przekonania.<br />
Z drugiej natomiast strony pomogłoby w budowaniu bardziej<br />
optymistycznych i naturalnych a nie stereotypowych<br />
postaw wobec chorych na nowotwór, aby nie czuli się<br />
naznaczani, etykietowani i od razu skazywani na śmierć,<br />
ból i cierpienie.<br />
Materiał i metoda<br />
W przeprowadzonych badaniach została wykorzystana<br />
jedna z metod docierania do słownika umysłowego<br />
– metoda skojarzeń swobodnych. Każdy badany miał<br />
podać dwa pierwsze słowa, jakie przychodziły mu na<br />
myśl po usłyszeniu hasła, jakim była choroba nowotworowa.<br />
Pytanie brzmiało następująco: „Jakie masz dwa skojarzenia<br />
z choroba nowotworową?”.<br />
Oprócz dwóch skojarzeń dla potrzeb badania każda<br />
osoba podawała dodatkowo swój wiek i płeć.<br />
Badania przeprowadzone zostały na kilka różnych<br />
sposobów. Część osób zbadano za pomocą poczty elektronicznej<br />
lub bezpośrednio za pomocą komunikatorów<br />
internetowych. Spory procent odpowiedzi uzyskano dzięki<br />
bezpośredniemu kontaktowi z każdą osobą na różnych<br />
uczelniach i kierunkach studiów, takich jak: psychologia,<br />
historia, prawo, medycyna, matematyka, ekonomia, biologia<br />
i inne. Ogółem przebadano 126 osób, a zatem uzyskano<br />
252 skojarzenia.<br />
Wyniki<br />
Wśród 126 przebadanych osób 72 osoby były to kobiety<br />
(144 skojarzenia) – ok. 58% badanej populacji, a 54 to<br />
mężczyźni (1<strong>08</strong> skojarzeń) – ok. 42% badanej populacji.<br />
Charakterystykę badanej populacji ze względu na płeć<br />
przedstawia poniższy wykres 1.<br />
W badanej grupie znalazły się osoby w wieku od 19 do<br />
26 lat. Całą grupę podzielono na cztery grupy wiekowe:<br />
1) 19–20 lat<br />
2) 21–22 lat<br />
3) <strong>23</strong>–24 lat<br />
4) 25–26 lat
Change language