ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home
ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home
ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
sebakutsebulile. Jackie Mashiyane 1 utsi babe wakhe bekamtsembisa luswati<br />
losheshe avume nakukhulekwa. Empeleni utsi likhehla lithula ungatsi kufiwe<br />
nakunalokhulekako. Lifuna kucala libe nesiciniseko kutsi lolokhulekako ngempela<br />
ngumuntfu nobe !ivi nje.<br />
Phela ngesiSwati kuthandazwa ngesibongo. lngani kunenkholelo yekutsi tinyanya<br />
ngito letidvute naMvelinchanti manje nakukhulunywa nato tiwudlulisela lula<br />
umthandazo lowo. Sibongo sisetjentiswa kuto tonkhe timo letitsintsa kuphila<br />
kwemaSwati. Ginindza, (1992) uyichaza kanjena lendzaba:<br />
When sitting down to a meal in a homestead, or drinking<br />
beer from the common pot, the sibongo is recited before and<br />
after eating or drinking to express gratitude. Feasts of any<br />
kind, ritual or secular, as well as council meetings at chief's<br />
place are formally closed by reciting the sibongo of the host<br />
and its praises. On such occasions, one person leads and<br />
the group follows in unison. A headman who speaks to his<br />
ancestral spirits concludes his performance with his sibongo.<br />
(Ginindza, 1992:7).<br />
Kuhle kwati kutsi kusetjentiswa kwesibongo emicimbini leyehlukene akugcini nje<br />
ngemaSwati kepha kuyintfo leyentiwa beNguni. Loku kufakazelwa nguGinindza,<br />
(1992:8) nangemavi akhe atsi:<br />
The frequent use of sibongo in social interaction is common<br />
not only among the Swazi, but also among other Nguni<br />
groups of Southern Africa.<br />
Umuntfu angasifela sibongo sakhe. lngani loku lesitsi sibongo nyalo kunemlandvo<br />
lomudze kulabo bantfu lababitwa ngaso leso sibongo. Sibongo sivela khashane kabi.<br />
Khumalo, (1995) encwadzini yakhe letsi: Uphoko utsi kukhona tibongo letavela<br />
ngemagama ebantfu, kubuye kubekhona leti letavela ngetigemegeme letavelela lesi<br />
sigejana lesitsite sebantfu kugcine letinye tibongo letavela ngetento letitsite tebantfu<br />
labatsite. Manje kungako nje bantfu baleso sibongo basifela sibongo sabo ngobe<br />
1 Z J (Jackie) Mashiyane ungumfundzisi eNyuvesi yaKaZulu eLitikweni lesiZulu kantsi uliNdebele ngekutalwa.<br />
102