06.05.2013 Views

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

sebakutsebulile. Jackie Mashiyane 1 utsi babe wakhe bekamtsembisa luswati<br />

losheshe avume nakukhulekwa. Empeleni utsi likhehla lithula ungatsi kufiwe<br />

nakunalokhulekako. Lifuna kucala libe nesiciniseko kutsi lolokhulekako ngempela<br />

ngumuntfu nobe !ivi nje.<br />

Phela ngesiSwati kuthandazwa ngesibongo. lngani kunenkholelo yekutsi tinyanya<br />

ngito letidvute naMvelinchanti manje nakukhulunywa nato tiwudlulisela lula<br />

umthandazo lowo. Sibongo sisetjentiswa kuto tonkhe timo letitsintsa kuphila<br />

kwemaSwati. Ginindza, (1992) uyichaza kanjena lendzaba:<br />

When sitting down to a meal in a homestead, or drinking<br />

beer from the common pot, the sibongo is recited before and<br />

after eating or drinking to express gratitude. Feasts of any<br />

kind, ritual or secular, as well as council meetings at chief's<br />

place are formally closed by reciting the sibongo of the host<br />

and its praises. On such occasions, one person leads and<br />

the group follows in unison. A headman who speaks to his<br />

ancestral spirits concludes his performance with his sibongo.<br />

(Ginindza, 1992:7).<br />

Kuhle kwati kutsi kusetjentiswa kwesibongo emicimbini leyehlukene akugcini nje<br />

ngemaSwati kepha kuyintfo leyentiwa beNguni. Loku kufakazelwa nguGinindza,<br />

(1992:8) nangemavi akhe atsi:<br />

The frequent use of sibongo in social interaction is common<br />

not only among the Swazi, but also among other Nguni<br />

groups of Southern Africa.<br />

Umuntfu angasifela sibongo sakhe. lngani loku lesitsi sibongo nyalo kunemlandvo<br />

lomudze kulabo bantfu lababitwa ngaso leso sibongo. Sibongo sivela khashane kabi.<br />

Khumalo, (1995) encwadzini yakhe letsi: Uphoko utsi kukhona tibongo letavela<br />

ngemagama ebantfu, kubuye kubekhona leti letavela ngetigemegeme letavelela lesi<br />

sigejana lesitsite sebantfu kugcine letinye tibongo letavela ngetento letitsite tebantfu<br />

labatsite. Manje kungako nje bantfu baleso sibongo basifela sibongo sabo ngobe<br />

1 Z J (Jackie) Mashiyane ungumfundzisi eNyuvesi yaKaZulu eLitikweni lesiZulu kantsi uliNdebele ngekutalwa.<br />

102

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!