ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home
ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home
ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
leseyakhotsama, Sobhuza Wesibili ukubeka kucace loku nangemagama akhe<br />
aphefumula atsi:<br />
Kutsi i-Afrika iyawukhululeka ngetsembe nangifundza insimu<br />
netindzaba temhlaba letibitwa belumbi ngekutsi Vi-History of<br />
the World, lapho ngabona tive letatikhona endvulo,<br />
kusenendvulo, kukhona iGibhitha lokwakubonakala kutsi<br />
yengamele umhlaba, kodvwa yawa netive letinye tawa kwate<br />
kwetewufika kulesinye sikhatsi lapho kwangena<br />
nakubomaNgisini, nabomaJalimane nabo bonkhe, kuye<br />
embusweni lomkhulu, lokwakutsiwa yiRoma. Lapho, tonkhe<br />
letive lesetitibeke embili lamuhla kutsi ngitona tive tatisalala<br />
emihomeni, tilobola bafati ngemilente yetimpunzi. Lamuhla<br />
sowungabe uyabetfuka nasebandiza bayawufika etinyangeni,<br />
bayawufika kuphi kuphi, kutsi ngubo labebanjengatsi.<br />
(Simelane naBhembe, 2000:161).<br />
Kuyamangalisa kutsi ngibo kanye labaMhlophe lebabona tsine singemacaba<br />
kwangatsi bona bavela banje ngobe phela umlandvo ukubeka kucace kahle<br />
kutsi nanabo bebanjengatsi njengoba iNgwenyama iphawulile ngenhla.<br />
Lokubuhlungu kutsi belumbi bebati kamhlophe kutsi bantfu banayo inkholo<br />
futsi bayamati uMdali kepha bona bafika nekwabo lebekunetinhloso<br />
letehlukile kunekuletsa Iivi leNkhosi nje. Loku kufakazelwa ngunankha emavi<br />
aChidester, (1996) nakabeka atsi:<br />
While denying the Africans political rights, British government<br />
reports found that African religion provide bUilding blocks for<br />
reconstructing a racial segregated and separated South Africa.<br />
Ironically, after a century of denial, the government found not<br />
only that African had a religion but that they had a useful<br />
religion to the extent that religious beliefs and practices kept<br />
the tribal system intact.<br />
(Chidester, 1996:206).<br />
Kuyacaca nawufundza lamavi langenhla kutsi befika belumbi batfola sivele<br />
sinenkholo yetfo kepha nje kutsi bona bebanetinhloso tabo letenta kutsi<br />
bangavumi kutsi lokwetfu yinkholo kepha basihlindzabeta ngaleyabo. Loku<br />
kwenta kwangatsi bantfu abamati uMdali kube loko kungemanga laluhlata<br />
klaba. Kuyadzabukisa kuva umuntfu lomnyama aphika kutsi labaphansi<br />
bakhona futsi bayakhuluma ngetento nangemaphupho. Loku kubuhlungu<br />
148