06.05.2013 Views

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ngumnumzane welikhaya. Phela njengobe kushiwo ngetulu yonkhe intfo yesintfu<br />

iyabikwa. Khumalo (1997) ukubeka kahle loku nangemavi akhe atsi:<br />

USokhaya uma esezishunqisela, uyazethula koyise mkhulu<br />

ngokubabiza. Yindlela lena enganandlela yokuyigwema ukuze<br />

oyisemkhulu bangazibuzi ukuthi ezaphi lezi zinkomo eZigcwele<br />

isibaya. Uzibika nje ngoba bezibikiwe ziphuma, umahluko ukuthi<br />

unxusa okhokho bakhe ukuba bazemukele.<br />

(Khumalo, 1997:123).<br />

Emagama lababikela ngayo labantfu labadzala kuba ngemagama lachazako kutsi<br />

kwentekani futsi kuba nekucela kutsi labadzala bakhanyise indlela. Ngubane<br />

(1996) ukubeka kucace natsi:<br />

Nina basekutheni! (Ebathakazela). Nina bakabani kabani kabani ...!<br />

(Ebathopha). Nazo-ke izinkomo zomntanenu sezingene phakathi<br />

kwamagceke omuzi. Zemukeleni nina basekutheni izinkomo zenu,<br />

nizigcobe isibunge salapha ekhaya ukuze ziwashaye alakanye<br />

kugcwale isibaya senu. zaluseni nizivikele ezifeni zonke nina<br />

bosibanibani nithele inhlanhla kuzona. (Kokunye usuke esebasho<br />

ngezibongo zabo).<br />

(Ngubane, 1996:124).<br />

T1nkhomo atimane tishiywe nje kungakabuswa. Labakhongi bayabusiswa kulelo<br />

khaya, bahambe bamnandzi. Kantsi nalabadzala bahlatjelwa lokutsite babongwe<br />

phela njengelisiko. NemaZulu anawo lomsimeto ngekusho kwaNtombela (1996).<br />

Kantsi nasekuphele konkhe, bakhongi bahlatjiswa tingege babuse. T1ngege tichaza<br />

kutsi konkhe sekuphelele. Nakungakahlatjwa tingege kusuke kungakapheleli<br />

kutekana ngesiSwati. Akucadswe lapha kutsi nchantilini loku bekubanjalo ingani<br />

phela umtsimba bewugidvwa kungakalotjolwa, kusakhishwe inkhomo yekuyocela<br />

lukhalo kepha nyalo emaSwati sakucadzisa loku ngobe naku sekucalwa<br />

ngekulotjolwana kungagidvwa umtsimba. T1ngege setikhombisa kona kutsi<br />

bakazibani sebatishaye taphelela kungako babongwa ngekuhlatjiswa kubuswe<br />

kulelo khaya.<br />

43

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!