06.05.2013 Views

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

lebeyatiwa ngekutsi yemaBhunu nemaNgisi (Anglo-Boer War) kepha nyalo<br />

lesekuvelile kutsi hhayi bo, leria bekuyimphi yaseSikhwahlande kungako<br />

seyatiwa nje ngekutsi yiMphi yaseNingizimu Afrika. Lamahhovisi bekumele<br />

akhiwe kaManzini endzaweni lapho kwakhiwe khona Iihhotela iGeorge<br />

khona.<br />

Indlunkhulu Lomawa yabeleka indvodzana tingu-22 kuKholwane nga-1899.<br />

Uyise inkhosi Ngwane Wesihlanu wametsa ligama lelitsi nguNkhotfotjeni<br />

kantsi gogo wakhe Labotsibeni wametsa lelitsi nguMona. Lamagama<br />

anetinchazelo letitsite. Lelitsi Nkhotfotjeni lisho umgololo ingani phela inkhosi<br />

beyisolomane ihlala etintsabeni teMdzimba lapho kugcwele khona<br />

tinkhotfotjeni. Kantsi lelitsi Mona lisho umona lebewukhona emkhatsini<br />

webelumbi babodvwa, belumbi nemaSwati kanye nasekhatsi kwemaSwati<br />

awodvwa. Inkhosi Ngwane Wesihlanu yakhotsama tingu-10 enyangeni<br />

yeNgongoni nga-1899 emcimbini wencwala. Besekutinyanga letimbili vo<br />

icalile imphi yemaBhunu nemaNgisi ngesikhatsi inkhosi ikhotsama. Inkhosi<br />

yakhotsama Nkhotfotjeni aseluswane ngako-ke wabanjelwa ngugogo wakhe<br />

Labotsibeni. Indlovukati Labotsibeni yabusa wadzimate Nkhotfotjeni<br />

wahlanganisa iminyaka lengu-22 lapho atsatsa khona bukhosi tingu-22<br />

enyangeni yeNgongoni nga-192l. Nkhotfotjeni wabese wetsiwa Iigama<br />

lekutsi nguSobhuza Wesibili.<br />

Kunengi lekwenteka e5watini ngembi kwekutsi inkhosi Sobhuza Wesibili<br />

atsatse bukhosi ngekusho kwaMatsebula, (1993), lokufaka ekhatsi kutsi<br />

kuphatfwa kwetemaposi kulawulwe eNtilasifali; le5watini liphatfwe yiNtilasifali<br />

lekuMlayeto lewakhishwa ngulemaNgisi tingu-25 ngeNhlaba ngemnyaka wa­<br />

1903. Lokwashwacisa lugogo kwehlukaniswa kwemhlaba nga-1909 kanje:<br />

Umhfaba webefumbi<br />

Umhlaba wesive<br />

Umhlaba wenkhosi<br />

:56%<br />

:39.8%<br />

:3.7%<br />

31

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!