06.05.2013 Views

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

mkhulu, lusendvo, umntfwana welibovu, gozolo kanye nemkhwenyane lucobo<br />

Iwakhe. Letipho lekuniketwana ngato tiyehlukahluka, kuye ngalowo mndeni kutsi<br />

.ufuna kubaniketani laba bekhakhamntfwanabo. Kudzala bekwatiwa kutsi<br />

kuhlanjiswa ngemacasi, tinjujo, imishanyelo nalokunye nje lokwentiwe ngatandla.<br />

Lamalanga bantfu sebaniketana ngisho nemibhede imbala. Kutsiwa etinsukwini<br />

talomuhla bantfu bahlambisa ngekutsi bayakhona yini, kepha kuyelana kakhulu<br />

nemalobolo ngoba phela nguwo lasetjentiswako ekutsengeni umhlambiso.<br />

Besekushiwo kutsi bantfu banyalo sebabhica sintfu nesilumbi kangangekutsi<br />

ngisho kanye laba labashade silumbi sewubatfola nanabo bahlambisa. Kulukhuni­<br />

ke bantfu kubayekelisa intfo lesengatini yabo nanoma loku kwenta kutsi kube<br />

nesibhicongo lesingatiwa. Phela emshwadweni wesilumbi kukhona nakhona<br />

kuphana tipho kepha imvamisa kuba tipho letiniketwa emva nje kwemshado futsi<br />

tiphutselwe emaphepheni ebukhatikhati. Lapho-ke wonkhe umuntfu uyanikela<br />

ngesipho lanaso ngisho nangemali imbala. Kantsi umhlambiso wabo laba<br />

labashade ngesilumbi kuvamise kutsi laba labahlambiswako babhale luhla<br />

Iwetintfo labatifunako balinikete bekhabomakoti. Lokunye lebesekushiwo<br />

ekucaleni kutsi nabo laba labashada umshado wesilumbi bayawafuna emalobolo<br />

lekuyintfo yesintfu. Phela ngesintfu emalobolo anika Iigunya umkhwenyane kutsi<br />

atafe rabatawuba ngebakhe ngafokuphelele. Uma kungenjalo basenekudliwa<br />

bekhabomfati. Kuper (1975) encwadzini lehlelwe nguRadcliffe-Brown naForde<br />

uyakufakazela loku nangemagama akhe abeka kanjena:<br />

The Swazi say'A child is one blood with its father and its mother',<br />

but if a man has refused to perform the recognized marriage<br />

ceremonony the children will belong to the mother's kin. The<br />

indisputable, but by no means sole, evidence of legal marriage is the<br />

acceptance of by the bride's people of a number of cattle known as<br />

emabheka under the custom of ukulobola.<br />

(Radcliff-Brown naForde, 1975:88).<br />

Kuyenteka umuntfu ateke kutsiwe utawulobola ngesinye noma kube naletinye<br />

tinkhulumo letitawenta kutsi lamashayangentfonga angalandzeli umtsimba<br />

njengalokwetayekile. Kepha lokubalulekile lapha kutsi konkhe loku<br />

bekuhlanganiswa nguremindeni lemibili letsintsekako. Umhlambiso phela kusuke<br />

48

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!