klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...
klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...
klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Domate, speca në varg etj.<br />
Kërpudha të lisit, gështenjës apo të liva<strong>dhe</strong>ve.<br />
Për<strong>se</strong> jo për të shfrytëzuar panelet diellore të cilat as me shumë <strong>dhe</strong> as me pak i “vënë<br />
kapistrën diellit” <strong>dhe</strong> e bëjnë që të ketë shumë <strong>dhe</strong> shumë vlerë vargu i Eposit të<br />
Kreshnikeve, “Shumë po ndrin <strong>dhe</strong> pak po nxen njaj Diell”,<br />
Prodhimi i fshesave nga meli <strong>dhe</strong> i bozës, gjithnjë në kontekstin e shkrimit<br />
Sa herë që flitet për melin, nënkuptohet përdorimi për fshesë, por sot shumë specie të<br />
gjinisë Sorgum, ku bën pjesë <strong>dhe</strong> meli, janë zëvendësuesit, substituentet e zonës cereale<br />
të drithërave, gruri, misri, thekra, orizi <strong>dhe</strong> nena, Amaranthus, që deri tani konsiderohej<br />
në grupin e barërave të këqija, duke qenë <strong>se</strong> çdo bimë prodhon jo më pak <strong>se</strong> 5 milion fara.<br />
Kurbetçinjtë (tani refugjatët) si mesazher të praktikave të kultivimit të perimeve <strong>dhe</strong> të<br />
introduktimit të bimëve të panjohura më parë.<br />
Temë shumë e gjerë <strong>dhe</strong> komplek<strong>se</strong>, e lidhur me kohën e emigrimit, origjinën e tyre <strong>dhe</strong><br />
atë <strong>se</strong> çfarë dinin para <strong>se</strong> të shkonin në kurbet, emigracion, por gjith<strong>se</strong>si ndikimi i tyre<br />
<strong>dhe</strong> në të gjitha kohërat është shumë i madh: Në diversitetin e bimëve, në kulinarin që<br />
gjith<strong>se</strong>si mbetet terminali i kësaj ndërmarrje, sidomos në rastin e perimeve apo banorëve<br />
të kopshtit<br />
Referenca botanike e perimeve më të njohura <strong>dhe</strong> e grupimeve të tjera, të<br />
erëzave, bimëve mjekësore, dekorative, me efekte in<strong>se</strong>kticide etj.<br />
Familja Apiaceae: Anethum graveolens, Kopër, Apium graveolen<strong>se</strong>, Selino; Kopra e<br />
rëndomtë, Foeniculum Vulgare, Anetum gaveolens, Ammi visnaga, e rekomanduar në<br />
stomatologji për shërimin e mishrave të dhëmbëve, Petro<strong>se</strong>lium horten<strong>se</strong>, Majdanozi,<br />
Familja Umbeliferae : Daucus carrota, Karota<br />
Familja malvaceae: Bamja, Hibiscus esculentus, Hibiscus asteriaca, bimë shumëvjeçare<br />
me vlera dekorative për karakteristikën e <strong>dhe</strong> formën e madhësinë e luleve, të cilat janë<br />
<strong>dhe</strong> të ngrënshme (edible). Mëllaga, Malva sp. deri në fazën e rozetës ka vlera ushqimore<br />
duke kompletuar ato që mungojnë tek gjethoret tjera. Nuk rezulton të akumuloj nitrite<br />
në<strong>se</strong> ato përdoren për këto bimë ndonë<strong>se</strong> ato përdoren shumë rrallë mbasi përgjithësisht<br />
nuk kultivohet por përdoret në gjendjen e saj natyrore në bahçet <strong>dhe</strong> liva<strong>dhe</strong>t polifite.<br />
E<strong>dhe</strong> me vlera dekorative <strong>dhe</strong> utilitare, si <strong>dhe</strong> për të përtërirë <strong>dhe</strong> traditën e endjes qoftë<br />
<strong>dhe</strong> artizanale të pëlhurës, çorapeve, trikove etj, në pjesën më të ma<strong>dhe</strong> të Shqipërisë<br />
mund të kultivohet në këto kopshte <strong>dhe</strong> pambuku, Gossypium Hirsutum<br />
Bari i etheve, Erythrea centarium, Bari i majasëllit, Teuchrium sp.<br />
Familja chenopdiacea: Beta vulgaris, ssp. rapaceae, var cickla, Pazia, Beta vulgaris, ssp<br />
rapaceae, var. atrorobra, panxhar i kuq, Spinacia oleracea, spinaqi, Atriplex horten<strong>se</strong>,<br />
laboti<br />
112