14.07.2013 Views

klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...

klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...

klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

39 24 25 26 27 28 29<br />

Shtatori është muaji i mbjelljes së kulturave të dyta,<br />

foragjere, perimore etj, e<strong>dhe</strong> për të kompensuar rrjedhojat<br />

e thatësirës së pranverës për kulturat e para. Kjo praktikë<br />

në zonat që kanë mungesë ujitje <strong>dhe</strong> që vuajnë nga<br />

thatësira, njihet tradicionalisht, si “bujqësi e vjeshtës”, o<strong>se</strong><br />

më saktë zonat që nuk duhet të mbajnë shumë shpresë tek<br />

“bujqësia e pranverës”<br />

KULTURA TË DYTA, POR ASPAK TË DYTA NGA RËNDËSIA<br />

Kush do të konsiderohet kulturë e dytë, mbjellje të vona, o<strong>se</strong> hamullore në raport me ato<br />

që quhen kultura të para o<strong>se</strong> kryesore: Një grupim i madh bimësh, kultivarësh <strong>dhe</strong><br />

formash disi të nënvlerësuara. Sa që shpesh me këtë term stigmatizohen <strong>dhe</strong> ata që kanë<br />

bërë shkollën natën o<strong>se</strong> me korrespondencë.<br />

Por në një këndvështrim tjetër rezulton që janë bimë që arrijnë të shfrytëzojnë më së miri<br />

atë potencial tokësor <strong>dhe</strong> klimatik të zonës, shumë më tepër <strong>se</strong> ato që quhen kultura të<br />

para o<strong>se</strong> kryesore.<br />

Menaxhimi (o<strong>se</strong> ekonomizimi i lagështirës në tokë). Mbetet një nga problemet<br />

kryesore në shumë zona ku prodhimi mbështetet në reshjet (rainfed agriculture). Në<br />

traditën popullore këto zona quhen <strong>dhe</strong> “toka të vjeshtës” që do të thotë bimët kultivohen<br />

në këtë <strong>se</strong>zon sidomos kur fillojnë shirat përbëjnë peshën kryesore në raport me ato që<br />

mbillen në pranverë.<br />

Tashmë janë introdoktuar <strong>dhe</strong> kultivohen shumë lloje të gjinisë Sorghum sp. me<br />

përdorime të gjithanshme të cilat njihen në sinonimin “Deveja e botës bimore’, kjo<br />

përveç të tjerave li<strong>dhe</strong>t me kërkesat minimale, o<strong>se</strong> aspak ekzigjente që ky grupim ka ndaj<br />

lagështirës në tokë.<br />

Në këtë grupim siç thamë shumë polivalent për bukë, industri ushqimore, si foragjere,<br />

janë shumë kultivarë jo vetëm me produktivitet relativisht të lartë, por <strong>dhe</strong> me cikël<br />

vegjetativ të shkurtër.<br />

Ashtu siç nuk kanë ekzigjencë ndaj lagështirës, ato paraqesin kërkesa minimale <strong>dhe</strong> ndaj<br />

tipave <strong>dhe</strong> formave të ndryshme të tokave, acide, primitive, magneziale, të cekëta etj.<br />

Përshtaten në gjatësinë e ditës <strong>dhe</strong> me tendencën për ulje. shembulli i shijes së<br />

domates kur fillon shkurtimi i gjatësisë së ditës.<br />

24

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!