klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...
klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...
klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
39 24 25 26 27 28 29<br />
Shtatori është muaji i mbjelljes së kulturave të dyta,<br />
foragjere, perimore etj, e<strong>dhe</strong> për të kompensuar rrjedhojat<br />
e thatësirës së pranverës për kulturat e para. Kjo praktikë<br />
në zonat që kanë mungesë ujitje <strong>dhe</strong> që vuajnë nga<br />
thatësira, njihet tradicionalisht, si “bujqësi e vjeshtës”, o<strong>se</strong><br />
më saktë zonat që nuk duhet të mbajnë shumë shpresë tek<br />
“bujqësia e pranverës”<br />
KULTURA TË DYTA, POR ASPAK TË DYTA NGA RËNDËSIA<br />
Kush do të konsiderohet kulturë e dytë, mbjellje të vona, o<strong>se</strong> hamullore në raport me ato<br />
që quhen kultura të para o<strong>se</strong> kryesore: Një grupim i madh bimësh, kultivarësh <strong>dhe</strong><br />
formash disi të nënvlerësuara. Sa që shpesh me këtë term stigmatizohen <strong>dhe</strong> ata që kanë<br />
bërë shkollën natën o<strong>se</strong> me korrespondencë.<br />
Por në një këndvështrim tjetër rezulton që janë bimë që arrijnë të shfrytëzojnë më së miri<br />
atë potencial tokësor <strong>dhe</strong> klimatik të zonës, shumë më tepër <strong>se</strong> ato që quhen kultura të<br />
para o<strong>se</strong> kryesore.<br />
Menaxhimi (o<strong>se</strong> ekonomizimi i lagështirës në tokë). Mbetet një nga problemet<br />
kryesore në shumë zona ku prodhimi mbështetet në reshjet (rainfed agriculture). Në<br />
traditën popullore këto zona quhen <strong>dhe</strong> “toka të vjeshtës” që do të thotë bimët kultivohen<br />
në këtë <strong>se</strong>zon sidomos kur fillojnë shirat përbëjnë peshën kryesore në raport me ato që<br />
mbillen në pranverë.<br />
Tashmë janë introdoktuar <strong>dhe</strong> kultivohen shumë lloje të gjinisë Sorghum sp. me<br />
përdorime të gjithanshme të cilat njihen në sinonimin “Deveja e botës bimore’, kjo<br />
përveç të tjerave li<strong>dhe</strong>t me kërkesat minimale, o<strong>se</strong> aspak ekzigjente që ky grupim ka ndaj<br />
lagështirës në tokë.<br />
Në këtë grupim siç thamë shumë polivalent për bukë, industri ushqimore, si foragjere,<br />
janë shumë kultivarë jo vetëm me produktivitet relativisht të lartë, por <strong>dhe</strong> me cikël<br />
vegjetativ të shkurtër.<br />
Ashtu siç nuk kanë ekzigjencë ndaj lagështirës, ato paraqesin kërkesa minimale <strong>dhe</strong> ndaj<br />
tipave <strong>dhe</strong> formave të ndryshme të tokave, acide, primitive, magneziale, të cekëta etj.<br />
Përshtaten në gjatësinë e ditës <strong>dhe</strong> me tendencën për ulje. shembulli i shijes së<br />
domates kur fillon shkurtimi i gjatësisë së ditës.<br />
24