Poradnik opiekuna praktyk zagranicznych ... - Erasmus

8
Przyszłość należy do sektora usług, głównie usług biznesowych,
do których należą sektor IT, ubezpieczenia, konsulting,
usługi doradcze (największy przyrost miejsc pracy do roku
2015). W roku 2020 trzy czwarte stanowisk pracy będzie należało
do sektora usług 3 . Ta tendencja również niesie za sobą
zapotrzebowanie na określone kompetencje, szczególnie takie
jak: orientacja na jakość, rozwijanie i utrzymywanie kontaktów
społecznych i biznesowych, komunikatywność, umiejętność
prezentacji.
Nie bez znaczenia są zmiany demograficzne, głównie starzenie
się społeczeństw europejskich, i zmiany w strukturze społecznej,
np. modelach rodziny. W ogóle głównym wyznacznikiem
współczesnego rynku pracy jest funkcjonowanie w warunkach
zmian. Kluczowe dla funkcjonowania w warunkach zmian są:
umiejętność docierania do informacji i korzystania z informacji,
aktywność, inicjatywa, świadome decydowanie o własnym
losie i rozwoju.
Kluczowe kompetencje przyszłości to 4 :
• komunikacja w języku ojczystym
• komunikacja w językach obcych
• kompetencje matematyczne, obliczeniowe
• umiejętność uczenia się
• kompetencje społeczne i obywatelskie
• inicjatywa i przedsiębiorczość
• wiedza o różnicach kulturowych
Kompetencje najważniejsze na europejskim rynku pracy 5 :
• profesjonalizm
• elastyczność funkcjonalna
• zarządzanie wiedzą
• orientacja międzynarodowa
2. Jak uzyskać kompetencje przydatne
na rynku pracy?
Kompetencje są kształtowane w różnych środowiskach, w rodzinie,
w kontaktach społecznych, ale przede wszystkim w ca-
łym procesie edukacji. Ogromną rolę w kształtowaniu wśród
studentów kompetencji przydatnych na rynku pracy odgrywają
praktyki studenckie i inne formy zdobywania doświadczenia
zawodowego związanego z kierunkiem studiów.
3
CEDEFOP, Skill Needs in Europe. Focus on 2020, Luxembourg,
2008
4
New Skills for New Jobs, European Communities, 2009
5
Flexible Professional in the Knowledge Society, Rolf Van der Velden,
Maastricht
2008
3. Etap poszukiwania praktyki
Jedną z najbardziej cenionych przez pracodawców cech kandydatów
jest motywacja, wewnętrzne przekonanie, że plany
zawodowe są zgodne z ich wizją własnego rozwoju. W kwestii
praktyk – z jednej strony prasa, najczęściej w tonie sensacji,
dostarcza alarmujących informacji o roli doświadczenia zawodowego
(bez kilkuletniego doświadczenia nie ma szans na
pracę), co powoduje duże zainteresowanie podejmowaniem
wszelkiego rodzaju prac zawodowych podczas studiów, poszukiwania
staży i pracy, czasem niestety ze szkodą dla samego
procesu kształcenia. Brak powszechnych rozwiązań systemowych
typu np. przerw semestralnych na uzyskanie doświad-
czenia zawodowego (mobility, internship window) prowadzi do
konieczności brania przez studentów urlopów dziekańskich,
a następnie radzenia sobie z powstałymi kłopotami biurokratycznymi
(np. różnice programowe). Z drugiej strony funkcjo-
nuje dobrze zakorzeniony w tradycji i opiniach studentów mit
o praktykach studenckich widzianych jako zło konieczne, kilka
tygodni straconych wakacji, „odbębnienie” kłopotliwego obowiązku.
W obu wypadkach motywacja nie jest właściwa. Dla-
tego bardzo ważne jest, aby już na etapie przygotowania do
poszukiwania praktyki wiedzieć, jaka ma być jej rola, jakie są
wobec niej oczekiwania i jakie mają być jej efekty. Tego typu
analizy są świetnym ćwiczeniem z zakresu planowania kariery
czy zarządzania projektami w szerszym kontekście, co bardzo
przydaje się w życiu zawodowym – należy zastanowić się, po
pierwsze, po co się czegoś podejmujemy, jakie będą tego efekty,
jaka jest nasza motywacja.
Inne kompetencje, które są rozwijane na etapie przygotowania,
to umiejętność docierania do informacji i porządkowania
informacji. Uczelnia poprzez działania biur karier, działów
praktyk
studenckich
czy
pełnomocników
do spraw
praktyk
powinna pomagać studentom w kontaktach z pracodawcami,
wskazywać źródła informacji (strony internetowe, targi pracy,
publikacje, katalogi branżowe, namiary na osoby kontaktowe),
ale nie wyręczać ich w pełni.
Proces poszukiwania przyczynia się do rozwoju wiedzy o sektorze,
branży, uwarunkowaniach gospodarczych regionu, ten-
dencjach na rynku pracy.
Studenci mają okazję wykazania się własną inicjatywą,
roz-