PDF 2247 KB - Fundacja im. Stefana Batorego

Wstęp
samym szacunkiem podczas kontroli granicznych. Z tego właśnie powodu
kwestie bezpieczeństwa i ochrony powinny być rozumiane w sposób szerszy.
Podstawą nie powinno być dzielenie terytoriów i osób, ale zapewnienie
ochrony i traktowanie zgodnie z prawami człowieka wszystkich podróżnych.
Standardy dotyczące przekraczania granicy nabierają szczególnego
znaczenia w kontekście historii regionu, w którym mobilność międzynarodowa
była istotnie ograniczona, a przejścia graniczne pozostawały
w dużym stopniu zmilitaryzowane. Oczywiście kraje należące dawniej do
bloku komunistycznego różniły się, jeśli chodzi o stopień swobody poruszania
się ich obywateli. Zewnętrzna granica Związku Radzieckiego była
wysoce zmilitaryzowana i dokładnie kontrolowana, co znacznie ograniczało
ruch pomiędzy Związkiem Radzieckim a tzw. krajami satelickimi. Na przykład
granica polsko-rosyjska była zamknięta aż do początku lat dziewięćdziesiątych
ze względu na militaryzację obwodu kaliningradzkiego. Inne
granice z czasów zimnej wojny, m. in. bułgarsko-turecka, też były trudne
do przekroczenia. Z kolei niektóre miały w poprzednich latach małe znaczenie,
na przykład granica rosyjsko-estońska aż do 1991 roku sprowadzała
się do funkcji „granicy administracyjnej” wewnątrz Związku Radzieckiego.
Niespotykane wcześniej możliwości przekraczania granic, jakie otrzymali
obywatele Europy po upadku komunizmu, połączone z intensywnie rozwijaną
współpracą transgraniczną, powinny być dalej wzmacniane. W tym celu
należy poprawiać jakość działań na unijnych przejściach granicznych.
Fakt istnienia różnic ekonomicznych między sąsiadującymi regionami
ma wpływ na strukturę i charakter większości granic. Znaczące różnice
w wysokości wynagrodzeń stanowią ważny bodziec stymulujący zagraniczne
migracje zarobkowe. Także wysoki poziom bezrobocia w wielu regionach
przygranicznych sprawia, że mieszkańcy wykorzystują możliwość przekraczania
granicy jako strategię radzenia sobie z niestabilnością finansową.
Handel przygraniczny nadal stanowi zyskowne przedsięwzięcie w prawie
wszystkich badanych krajach, choć poszczególne państwa w różny sposób
reagują na tę kwestię.
Raport